Kamuda 4/a (Memur), 4/B (Sözleşmeli personel), 4/C (Geçici personel) ve 4/d (İşçiler) olmak üzere dört tür istihdam şekli bulunmaktadır.
Günlerdir Tekel işçilerinin eylemlerini ve eylemlerinin gerekçesi olan 4/C'yi konuşuyoruz. Bugüne kadar yıllardır 4/C kapsamında çalıştırılan geçici personelin görmezden gelinen sorunlarının büyük bölümü bu eylemler sayesinde düzeltilmiş oldu. Genellikle ocak ayı başında açıklanan 4/C çalıştırma koşulları ve işçi sayısını düzenleyen Bakanlar Kurulu Kararı, Tekel işçileriyle uzlaşma zemini bulunabileceği gerekçesiyle gecikmeli de olsa 4 Şubat 2010 tarihli Resmi Gazete'de yayınlandı.
Azami (36.215) kişinin bir mali yılda onbir ayı geçmemek üzere, 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 4/C fıkrasına göre, 2010 yılında geçici personel olarak sözleşmeli çalıştırılmasına ilişkin usul ve esaslar belirlenmiştir.
4-c'lilerin mali ve sosyal hakları
Bu Karara göre istihdam edilecek geçici personele, tahsil dereceleri dikkate alınmak suretiyle aşağıdaki brüt aylık ücretler ödenecektir;
a) Yükseköğrenim mezunlarına 21.250 gösterge rakamının memur maaş katsayısı ile çarpımından elde edilecek tutar.
b) Lise ve dengi okul mezunlarına 19.275 gösterge rakamının memur maaş katsayısı ile çarpımından elde edilecek tutar.
c) İlköğretim (ilkokul mezunu veya okur-yazar dahil) mezunlarına 17.275 gösterge rakamının memur maaş katsayısı ile çarpımından elde edilecek tutar.
Bu ödemeler, sosyal güvenlik mevzuatına göre kişiden yapılacak kesintiler ile gelir ve damga vergisi dışında herhangi bir kesintiye tabi tutulmaz. Buna göre aşağıdaki tabloda 4-c'lilerin aylık brüt ve net ücretler yer alıyor.
Öğrenim Gösterge Memur maaş katsayısı Brüt ücret
Ay /TL Net Ücret
Ay /TL
Üniversite 21.250 0,057383 1.219,39 927,65
Lise 19.275 0,057383 1.106,06 846,51
İlköğretim 17.275 0,057383 991,29 764,35
Geçici personelden, bu kararda belirtilen görevleri yapmak üzere, görevli oldukları memuriyet mahalli dışında görev yapacaklara 6245 sayılı Harcırah Kanunu hükümlerine göre harcırah ödenecek.
Ceza infaz kurumları ve tutukevlerinde fiilen görev yapan geçici personel, ceza infaz kurumları ve tutukevlerinin asli personeli gibi iaşe edilecektir.
4-C'liye iş sonu tazminatı verilecek
657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu'nun 4'üncü maddesinin (C) fıkrasına göre yapılan çalışmaların toplam süresi üzerinden hesaplanarak bu maddedeki esaslara göre iş sonu tazminatı ödenir. Ücretli izin süreleri dahil en az 12 ay fiilen çalışan geçici personelden;
a) Sosyal Güvenlik Kurumu'nca kendilerine yaşlılık veya malullük aylığı bağlanması veya toptan ödeme yapılması
b) İlgilinin ölümü
c) İlgilinin kendi isteği ile sözleşmeyi feshetmesi veya yenilememesi,
hâllerinden birinin vuku bulmasından dolayı hizmet sözleşmesi sona erenlere, çalışılan her bir yıl için, ayrılış tarihindeki hizmet sözleşmesinde yazılı brüt aylık ücret tutarında iş sonu tazminatı ödenir. 12 aydan artan süreler için 12 ay için hesaplanan miktardan artan süreye isabet eden tutar kadar ödeme yapılır.
Bu tazminatın ödenmesinde; daha önce iş sonu tazminatı ve kıdem tazminatı ile benzeri ödemelerde değerlendirilmiş süreler dikkate alınmaz. İş sonu tazminatında dikkate alınmış süreler kıdem tazminatı ile Sosyal Güvenlik Kurumu'nca ödenecek ikramiye hesabında değerlendirilmez. Ölüm hâlinde, birinci fıkra uyarınca hesaplanacak tutar, ölenin kanuni mirasçılarına ödenir.
Bu statüde çalışanların sözleşme koşullarına uymaması nedeniyle kurum tarafından, sözleşme hükümleri dışında herhangi bir nedenle çalışanlar tarafından, sözleşmesinin feshedilmesi veya yenilenmemesi hâllerinde iş sonu tazminatı ödenmez.
Her ay için 2 gün izin
Bu karar gereğince istihdam edilecek geçici personele, çalıştıkları her ay için azami 2 gün ücretli izin verilebilir. Bu izinler toplu olarak da kullandırılabilir.
Geçici personele, resmî tabip raporu ile kanıtlanan hastalıklar için yılda 30 günü geçmemek üzere ücretli hastalık izni verilebilir. Hastalık sebebiyle Sosyal Güvenlik Kurumu'nca ödenen geçici iş göremezlik ödeneği ile iş kazası veya meslek hastalığı sonucu bağlanan sürekli iş göremezlik geliri ilgilinin ücretinden düşülür.
Geçici personelin isteği üzerine; eşinin doğum yapması, kendisinin veya çocuğunun evlenmesi, annesinin, babasının, eşinin, çocuğunun veya kardeşinin ölümü hâlinde ve her olay için 3 gün ücretli mazeret izni verilir.
Geçici personele, doğum yapmasından önce 8 hafta ve doğum yaptığı tarihten itibaren 8 hafta olmak üzere toplam 16 hafta süre ile aylıklı izin verilir. Çoğul gebelik hâlinde, doğumdan önceki 8 haftalık süreye 2 hafta süre eklenir.