Geçtiğimiz günlerde basında "Sigorta şirketlerine rakip geliyor" başlığı ile verilen haberde kooperatiflerin sigortacılık faaliyetine izin verileceği belirtiliyor. Habere göre kooperatifler üyelerine hayat sigortası hariç, kasko, trafik ve diğer alanlarda hizmet verebileceği ve kooperatif dışına da poliçe satabilmek için Hazine'nin onayı gerekeceği söyleniyor. Bu işe girecek kooperatiflerin 200 üyeli ve çok düşük sermaye ile şirket kurabileceğinin de altı çiziliyor. Ayrıca konut ve tarım kooperatiflerinin bu işe ilgi göstereceklerine işaret ediliyor. Sanayi Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığı kontrolünde Sigortacılık Yasası'nda değişiklik yapıldığı belirtiliyor ama sektör bundan habersiz.
Bu işi sektörde en iyi bilen birkaç yöneticiye sordum, "Sigortacılık Kanunu'nda yapılan değişiklikle" denmiş olmasına rağmen sigorta şirketlerinin bundan haberi yok. Bu bana biraz garip geldi. Biraz araştırınca konunun kooperatif üyelerine uygun fiyatlı poliçe yaptırabilmek gibi bir amaçla yapılmadığını gördüm..
BES de iş çözüldü
Olayın özeti şu bence. Türkiye'de yapılmak istenen Takafül sigortaları denilen "İslami sigorta sistemi" ni Türkiye'ye uyarlamak. Nedeni çok açık "Sigorta caiz değil" denilerek sigortasını yaptırmayan geniş bir kesim var. Bu kesimi sisteme çekebilmek için çeşitli alternatifler hayata geçirilmeye çalışıldığını duyuyorduk.. Hatta birkaç sigorta şirketi Türkiye'de İslami şartlara uygun sigortacılık yapmak için Hazine'ye başvurduğunu önceki yazılarımda belirtmiştim. Faize duyarlı kesimi Bireysel Emeklilik Sistemine dahil edebilmek için Vakıf Emeklilik GES fonlarını çıkararak ilk adımı atmıştı. Ardından Garanti Emeklilik Türkiye Finans ile işbirliği yaparak hazırladığı fonu satışa sundu. BES tarafında çözüm bulundu sıra elementer tarafta.
Kooperatifler risk alacak konumda değil
Aslında haberi hazırlayan meslektaşım konuyu pek kavrayamamış olmalı diye düşünüyorum. Haberde kooperatifler sigortacılık yapacak deniyor, bence "sigortacılık kooperatifleri" kurulacak. Benim anladığım bu. Büyük kooperatiflerden bu işe girebilecek pek kimse yok, Tariş geçtiğimiz senelerde bu işe soyunmuştu, sonu hüsran oldu, maaşları bile ödeyemez durumda olduğu iddia ediliyor. Esnaf ve Sanatkarlar Kooperatifi zaten Birlik Sigorta'nın sahibiydi hisselerini Halkbank'a devretti. Bir daha şirket kurmak istese zaten Hazine izin vermez. Geriye Trakya Birlik, Fiskobirlik ve asıl önemlisi Tarım Kredi Kooperatifleri var ki o da 10 yıllığına Groupama ile anlaşması var. Sözün özü kooperatifler sigortacılık yapacak durumda değil.
Sistem nasıl işleyecek ?
Bu sisteme neden sadece konut ve tarım sektöründe faaliyet gösteren kooperatifler girsin ki ? Benim anladığım 200 ortaklı her kooperatif "sigortacılık kooperatifi" kurabilecek. MODOKO-MASKO nasıl bir araya gelip site kurmuşlarsa bir araya gelip "sigortacılık kooperatifi" de kurabilecek. Sistemde toplanan paralar katılım bankalarında faizsiz şekilde değerlendirilecek. Ama unutmamak gerekir ki bunlar bir kooperatif olacak yani kara olduğu gibi zarara da üyeler katılacak. Bu işte reasürans desteği olmayacağı için havuzdaki para asıl olacak. Örnek vermem gerekirse 200 üye 200 otomobilini 1000 TL'den kasko yaptırdıklarını varsayalım. Havuzdaki 200 bin TL katılım bankası da bir yıllık faizsiz getirisi 220 bin TL oldu. 40 bin TL'lik 6 otomobil yıl içinde Allah Korusun pert oldu. Yedinci hasarlı aracın parasını kooperatif üyeleri cebinden verecek. Ayrıca bu işe masraflar dahil değil. Bu sistemin en güzel yönü hep tanıdık olunacağından sahtekarlıkların olmayacağı bence. Diğer bir sonuç ise bu sene 1000 TL olan prim bir sene sonra otomatik olarak 2000 TL olacak, artacak da artacak sonunda kooperatif üyeleri "bu da fazla ben sigorta şirketinden yaptıracağım" diyecek.
Sigortacılık işi kooperatiflere bırakılmayacak kadar ciddi bir iştir. Buna Hazine nasıl izin verir bilemiyorum. Hazine sigorta şirketlerinin ensesinde boza pişirirken diğer taraftan kooperatiflerle uğraşmayı nasıl düşünüyor bilemem. Yıllarca karşılık ayırmaktan sermaye artırmaktan perişan olan şirketler pastayı 20 bin TL sermayeli "sigortacılık kooperatifi" ile nasıl paylaşır. Benim ailem geniş 200 kişi bulurum, az bir de sigortacılıktan anlıyorum o zaman "Can Sigortacılık Kooperatifi" kurayım. Akrabalarıma da suistimal için göz de açtırmam. Vallahi iş bu kadar basit ve komik olmamalı. İşin içinde başka bir Bakanlık olduğu için " Hazine'nin kucağına atılan yeni bir ateşten top mudur acaba ?" dedim içimden.
"Katılım sigortacılığı"
Faize duyarlı kesime hizmet veren nasıl katılım bankaları varsa, aynı kesimi sisteme çekecek sigortacılık projelerine asla karşı değilim. Sigorta yaptırmayı caiz bulmayıp " Ben duamı eder, dükkanımı kapatırım, gerisi Allaha kalmış siz sigortacılar Allahtan daha mı büyüksünüz' diyen bu kesimdeki vatandaşlarımız bu tür sigortacılık sistemleri kurulduğunda gidip sigorta yaptırırlar mı bilemem. Ama bildiğim bir şey var, böyle kooperatifti, dernekti denilip başlarını derde sokacaklarına "Tekafül" e Türkçe bir isim bulsunlar öyle izin versinler derim. Örnek olarak "Katılım sigortacılığı" gibi...