Türkiye iç tasarruf oranı düşük bir ülke olarak bilinirdi. Tasarruflarımız yetersiz olduğu için de cari açık verdiğimiz, cari açık vererek sağladığımız dolarlarla tasarruf açığınızı kapattığımız söylenirdi.
İç tasarruflarımızın yüzde 15.5 olduğuna üzülürdük. TÜİK’in yeni hesaplaması ile iç tasarruflarımızın gerçekte yüzde 15.5 değil, yüzde 24.8 olduğunu öğrendik.
Ancak bu noktadan sonra da cevaplanması gereken bir soru var. İç tasarrufumuz bu kadar yüksek ise neden cari açık veriyoruz? Neden dış kaynak kullanıyoruz?
TÜİK’in açıklamalarına göre, eski hesaba göre 2015 yılı tasarruf oranı yüzde 15.5 iken yüzde 24.8’e yükselmiş durumda..
Milli gelirin, bir bölümünü hane halkı ve devlet tüketir, kalanı yatırıma gider. Yatırım iç ve dış tasarruf (cari açık) ile gerçekleştirilir.
Buna göre de iç tasarruf oranı belirlenir.
TÜİK başka ülkelerdeki uygulamalara uyma arayışında daha önce tüketim kabul edilen bazı harcamaları tüketimden çıkararak yatırıma aktardı. Bunların en önemlileri askeri harcamalar, araştırma geliştirme harcamaları. Bu işlem sonucu hane halkı ile devletin tüketim harcamaları azalıyor. Yatırım harcamaları büyüyor.
Eski hesaplamada, 2017 yılında hane halkı ve devlerin toplam tüketim harcamaları GSYH’nin yüzde 84.4’ü iken, yeni hesaplama ile yüzde 60 oldu. Sabit sermaye yatırımlarının GSYH içindeki payı yüzde 20’den yüzde 30’a yükseldi.
GSYH’nın dolar karşılığı 719 milyar dolardan 861 milyar dolara yükselince, cari açığın GSYH’ya oranı geriledi. Bütün bunların sonunda brüt tasarruf yüzde 15.5’den yüzde 24.8’e yükseldi.
TÜİK’in açıklamasına göre GSYH’nin yüzde 24.8’i büyüklüğündeki brüt iç tasarrufun 9.4 puanı hane halkı tasarrufundan, 4.4 puanı devlet tasarrufundan, 8.7 puanı mali olmayan sektörlerin tasarrufundan ve 2.2 puanı da mali sektör tasarrufundan oluşuyor. (Yuvarlamalar nedeniyle toplamlar tutmayabiliyor.)
2015 yılında tasarrufların yüzde 15.5’dan yüzde 24.8’e nasıl yükseldiği yazının altındaki tabloda açıklanıyor. TÜİK’in GSYH ile ilgili yeni düzenlemelerine alışacağız. Çünkü bundan sonra ekonomide olan biteni yeni tablolardan izleyebileceğiz.