Türkiye ile Suudi Arabistan’da son yıllarda yaşanan gerilim, Ankara-Riyad arasındaki olumlu gelişmelerle eski günlerine geri döndü. İki ülke arasındaki ticari hacim geçmiş dönemlerdeki 5 milyar dolarlık seviyesini aşarak 2023 yılında 6,8 milyar dolara geldi.
Özellikle NEOM adı verilen trilyon dolarlık yapay şehir projesini hayata geçirmeye başlayan Suudi Arabistan, Türk şirketleri için yeni fırsatlar yarattı. Mobilyadan gıdaya kadar çeşitli alanlarda Türk şirketleri, yerinde üretim için Suudi Arabistan’a yöneldi, firma aldı, ortaklık kurdu.
Bu şirketler arasında en fazla dikkat çekenlerden biri de Eczacıbaşı Grubu’ydu. Esan Eczacıbaşı adıyla madencilik ve yeraltı kaynaklarına yönelik faaliyet gösteren Eczacıbaşı, hatırlayacağınız üzere geçen yıl Suudi madencilik devi AMAK ile bir anlaşma yapmış, ortak bir şirket kurmuştu. Ortadoğu’nun en büyük madencilik şirketlerinden biri olan AMAK hisselerinin işlem gördüğü Suudi Borsası Tadawul’a açıklama yaparak, bu iş birliğini duyurmuştu.
AMAK (Almasane Alkobra Mining) yaptığı açıklamada Esan Eczacıbaşı ve Birleşik Arap Emirlikleri merkezli Arab Mining Co. Suudi Arabistan’da endüstriyel madencilik alanında 1 milyon Suudi riyali (267 bin dolar) sermayeli bir ortaklık kurma konusunda niyet mektubu imzalamış, ortaklığın yüzde 45’şer payı Esan Eczacıbaşı ve Amak’a; geri kalan yüzde 10’u ise Arab Mining’e ait olmuştu. Ortaklık; kuvars, feldispat, silis kumları ve çeşitli kil minerallerine yönelik operasyonları kapsayacak.
Sanayide ilk yönetici oldu
Eczacıbaşı’nın ortaklık kurduğu Suudi şirketin Türk iş birliği bununla da sınırlı değil. Şimdilerde Suudi AMAK, yönetim değişimi başlattı ve CEO’luk görevini Türk’e emanet etme kararı aldı. AMAK, Christopher Gerard Warwick’in yerine Nihat Soyer’i atadı. Böylece ilk kez Suudi bir ağır sanayi şirketi kaptan köşkünde dümeni Türk bir yöneticiye emanet etmiş oldu. Dedeman, Ciner, Cengiz Holding gibi şirketlerin madencilik iştiraklerinde 30 yıllık deneyimi olan Soyer, Arnavutluk, Kırgızistan ve Suudi Arabistan’da hem açık ocak hem de yer altı madenleri projelerinde yer aldı.
Altın, gümüş, çinko ve bakır üretiyor
Avustralya Madencilik ve Metalurji Enstitüsü, Suudi Mühendisler Konseyi (SCE) üyesi olan Soyer, 2018 yılından bu yana AMAK’ta çalışıyor. Geçmişi 1967 yılına dayanan AMAK, altından çinkoya çeşitli madenlerde faaliyet gösteriyor. AMAK’ın Masane Madeni ve Guyan açık ocağı, yılda 25 bin ons altın üretim kapasitesine sahip. Suudi devinin sahip olduğu maden ocaklarında 105 bin 600 ons gümüş, 42 bin ton çinko, 22 bin ton bakır üretim kapasitesine sahip. Türk CEO Nihat Soyer’in bu ölçüde büyük bir şirkette yönetime geçmesi, hem Türk şirketleri hem de profesyonelleri açısından oldukça olumlu bir gelişme...