TÜFE'de benzinin yüzde 1.5390, LPG'nin yüzde 1.3238, motorinin ise yüzde 1.3320 ağırlığı var. TÜFE'nin aralık ayında tahminlere çok ters bir şekilde gerileme göstermesinde en büyük etken, akaryakıt fiyatlarında yaşanan düşüş olmuştu. Rakamlar gösteriyor ki, TÜFE'de ocak ayında bu kez tahminlerin üstünde bir artış yaşanırken, bu artışı frenleyen de yine akaryakıttaki ucuzlama oldu.
Ay ortalaması değerlerine göre benzin fiyatları aralıkta yüzde 6.98 geriledi. Geçen yılın son ayında LPG'de yüzde 2.23, motorinde yüzde 6.95 ucuzlama yaşandı. Bu üç ürünün fiyatındaki düşüş, toplam endeks içindeki ağırlıkları dikkate alınarak yapılan hesaplamaya göre TÜFE'yi 0.23 puan aşağı çekecek yönde etki yaptı.
Ocak ayında da hemen hemen benzer bir tablo yaşadık. Ocakta benzin fiyatları yüzde 4.37, LPG fiyatları yüzde 7.37, motorin fiyatları yüzde 5.82 geriledi. Bu üç üründeki fiyat düşüşünün TÜFE'ye yansıması yüzde 0.24 düzeyinde oldu. Yani akaryakıttaki bu ucuzlama söz konusu olmasaydı, TÜFE ocak ayında yüzde 1.1'den çok daha fazla artacaktı.
Ve geldik şubat ayına, 24 Şubat'taki Para Politikası Kurulu öncesindeki günlere... Gözler Ankara'nın Ulus semtinden bir türlü alınamıyor artık. Merkez Bankası'nın 4 Şubat için sağ gösterip sol vurarak, kimi siyasetçilerin, artık katlanılamaz hale geldiği dile getirilen baskılarını göğüsleyebildiği günlere...
Merkez Bankası'nın görüşü belli ve Merkez bu görüşünü değiştirecek gibi görünmüyor. Yani Merkez Bankası, "faizi, enflasyonun düştüğünü görmeden düşürmeyeceğim" görüşünde ısrarcı olacak. Şu saatten sonra bunun tersi bir adım atılırsa, bugüne kadarki mücadeleye yazık olur zaten. O zaman sorarlar adama, "Madem bu görüşü savunamayacaktın, şimdiye kadar neden böyle ayak direr göründün" diye...
Enflasyon düşecek gibi mi?
Merkez Bankası, enflasyonun düşeceğini tahmin ettiğinde bile faizi indirmedi. Cumhurbaşkanı Erdoğan'a "Çıldırtır bunlar adamı" dedirtmeyi bile göze aldı.
Peki şimdi durum ne; enflasyon düşme eğiliminde mi, en azından şubat sonunda nasıl bir düzeyde olacağız?
Hani aralık ve ocakta TÜFE'yi olumlu etkileyen akaryakıt fiyatları vardı ya, şimdi tam tersi etki geliyor bu üç kalemden.
12 Şubat rakamları itibariyle ocak ayı ortalamasına göre benzin yüzde 6,78, LPG yüzde 5.26, motorin ise yüzde 8.54 zam gördü. Ağırlıkları dikkate alınarak yapılan hesaplamaya göre, bu üç üründen TÜFE'ye 0.29 puanlık bir yük şimdiden binmiş durumda.
Bu üç petrol ürününe gelen zammın diğer mal ve hizmetlere olan yansımasından, başka mal ve hizmetlere farklı gerekçelerle yapılan zamlardan hiç söz etmiyoruz.
Yani, benzin, LPG ve motorinin 12 Şubat itibariyle şubat enflasyonuna etkisi 0.29 puanı buldu. Elbette önümüzdeki günlerde fiyatlar aşağı inebilir, bu etki hafifleyebilir. Elbette diğer mal ve hizmetlerin fiyatında ortaya çıkabilecek düşüşlerle akaryakıttaki bu etki törpülenebilir.
Bütün bunlar varsayım ve iyimser birer varsayım. Ama doları her gün daha da artırmak için kendi ayağımıza kurşun sıkmaktan geri durmuyorken, petrol fiyatları bir aşağı gidiyorsa iki yukarı gitmekteyken, akaryakıt fiyatlarında kayda değer bir gerileme beklemek de biraz hayalcilik olur.
Şubat enflasyonu ne beklenmeli?
Bir süre önce şubat ayı enflasyonunu yüzde 0.6 dolayında tahmin ettiğimizi yazmıştık. Ancak akaryakıt fiyatlarındaki bu hızlı artışla daha önce dile getirdiğimiz oranın yarısının şimdiden gerçekleşmiş olması, bu tahmini revize etmeyi gerektiriyor gibi.
Eğer sihirli bir el değmez ve döviz kurundaki bu artışı bir şekilde frenleyemezsek, petrol fiyatları da yardım etmezse, yansımalarla birlikte şubat ayında yüzde 1'in üstünde bir fiyat artışı görme riskimiz var. Şubat için yüzde 1 dolayında bir artış, yıllık oranı yüzde 7.8 ile yüzde 8.0 aralığına taşıyacaktır.
Merkez Bankası, faizi indirmek için yıllık enflasyonun bir puandan fazla düşmesi gerektiği görüşünden hareketle herhangi bir adım atmadı. Oysa bu kez enflasyonda iniş söz konusu bile değil. Şubatta geçen yıl yüzde 0.43 olan oranın altında kalınacağına dönük hiç iz yok çünkü. Belli ki şubat sonundaki yıllık oran, ocak sonundaki yüzde 7.24'ün üstünde gerçekleşecek. Tek bilinmeyen, ocak sonundaki oranın ne kadar aşılacağı.
Sizce, Merkez Bankası bu koşullarda 24 Şubat'ta yapacağı toplantıda faiz indirir mi?
Ve şuna da dikkat etmekte yarar var. Merkez Bankası'na hükümet içinden şimdiye kadar olmadığı ölçüde destek gelmeye başladı. Uzun süredir konuşmayan Ali Babacan, bu konuda şimdiye kadar hiç görüş belirtmemiş olan Beşir Atalay... Bu iki isim de Merkez Bankası'na ve Başkan Erdem Başçı'ya olan güvenlerini dile getirdiler.
Ekonomiye ilişkinmiş gibi görünmekle birlikte siyasette saflar mı değişiyor yoksa?
İzin ricası: Ne bir kayak merkezinde tatil yapmak, ne Hawai’ye kaçmak... Sizler için yürüttüğüm özel bir çalışmaya daha fazla zaman ayırabilmek adına yazılarıma bir hafta ara vermek durumundayım. Hem 24 Şubat toplantısını da kaçıramam. 23 Şubat’ta birlikte olmak dileğiyle...