Nisan ayında ihracat yüzde 0,1 artışla 19,3 milyar, ithalat yüzde 4 artışla 29,1 milyar dolar oldu, dış ticaret açığı yüzde 12,9 büyüyerek 9,9 milyar dolarla son 9 ayın en yüksek düzeyinde gerçekleşti.
Uygulanmakta olan ekonomik programın enflasyondan sonra ikinci temel mücadele alanı olan cari işlemler açığı için öncü gösterge niteliğindeki dış ticaret açığında yılın ilk çeyreğinde kaydedilen belirgin iyileşme trendi, nisan ayında devam etmedi. TL’de değerlenme devam ederken nisan ayında ithalat ihracata göre daha hızlı arttı ve 9,9 milyon dolarla son 9 ayın en yüksek dış ticaret açığı verildi. Yıllık dış ticaret açığı da sürekli küçüldüğü sekiz ayın ardında nisanda yeniden büyümeye geçerek 93 milyar dolara yükseldi.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı dış ticaret verilerine göre nisan ayında ihracat geçen yılın aynı ayına göre yüzde 0,1 oranında bir artışla 19 milyar 254 milyon, ithalat ise yüzde 4 artarak 29 milyar 117 milyon dolar oldu ve aylık bazda 9 milyar 863 milyon dolarlık dış ticaret açığı verildi.
Açık, geçen yılın aynı ayındaki düzeyine göre yüzde 12,9 yüksek gerçekleşti. Aylık dış ticaret hacmi geçen yılın aynı ayına göre yüzde 2,4’lük bir genişleme ile 48 milyar 371 milyon dolar oldu.
Geçen yıl nisanda yüzde 68,8 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı bu yıl aynı ayda yüzde 66,1 düzeyinde kaldı.
Dış ticaret tablosu yılın ilk çeyreğinde süreğen bir iyileşme kaydetmiş, üç aylık ihracat 63 milyar 603 milyon dolara ulaşarak geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 3,6 daha yüksek gerçekleşmiş, aynı dönemde ithalat ise yüzde 12,8 daralarak 83 milyar 945 milyon dolara, dış ticaret açığı da yüzde 41,5 küçülerek 20 milyar 343 milyon dolara gerilemişti. Nisan ayında yaşanan tersine gelişme ile ilk dört ay itibarıyla ihracattaki kümülatif artış yüzde 2,7’ye, ithalattaki azalış yüzde 9’a, dış ticaret açığındaki kapanma oranı da yüzde 30,5’e geriledi.
Bu yıl ocak-nisan döneminde 82 milyar 839 milyon dolarlık ihracata karşılık 113 milyar 81 milyon dolarlık ithalat yapıldı, dört aylık açık 30 milyar 243 milyon dolar oldu. Ancak nisandaki aleyhte seyre rağmen, geçen yılın ilk dört ayı itibarıyla yüzde 64,9 olan ihracatın ithalatı karşılama oranı, bu yıl aynı dönemde yüzde 73,3’le daha yüksek düzeyde gerçekleşti. İlk dört aylık dönemlere göre dış ticaret hacmi yüzde 4,4 daralarak 195 milyar 920 milyon dolara geriledi.
Mart 2024 itibarıyla son bir yılda toplam ihracat 257,6 milyar dolar olurken, yıllık ithalat 349,5 milyar dolarla son 18 aylık dönemin, özellikle son sekiz ayında sürekli küçülen yıllık dış ticaret açığı da 91,9 milyar dolarla son 19 ayın en düşük düzeyini görmüştü. Nisandaki aylık gelişmelerle yıllık ihracat 257,6 milyar dolarla mart sonundaki düzeyinde kalırken, yıllık ithalat 350,6 milyar dolara, yıllık dış ticaret açığı da 93 milyar dolar çıktı. Böylece yıllık açıkta 8 aydır kesintisiz biçimde devam eden küçülme süreci, nisanda tersine döndü.
Geçen yıl nisan sonunda 120,4 milyar dolar olan yıllık bazda dış ticaret açığı, mayısta 122,2 milyar dolarla tarihi zirveyi görmüş, haziranda 119,3 milyar, temmuzda 121,1 milyar dolar olmuş, izleyen dönemde ise sürekli küçülen bir seyir izlemişti. 2023’ü 106,3 milyar dolarla kapayan yıllık açık, bu yıl ocak sonunda 98,3 milyar dolarla 15 ay sonra yeniden 100 milyar doların altını görmüş, devam eden küçülme sürecinde mart sonunda 91,9 milyar dolara kadar inerek son 19 ayın en düşük düzeyine gelmişti.
Türkiye’nin, enerji ürünleri ve parasal olmayan altında gerçekleştirdiği ihracat nisan ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 55,8’lik bir artışla 1 milyar 963 milyon dolar, ithalatı ise yüzde 10,3 artışla 6 milyar 763 milyon dolar oldu.
Böylece aylık dış ticaret açığının 4,8 milyar milyon doları bu iki alandan geldi. Enerji ve altındaki açık geçen yılın aynı ayına göre yüzde 1,4 küçülmesine karşın, nisandaki aylık toplam dış ticaret açığının yaklaşık yarısını oluşturdu. Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın dışındaki aylık ihracat yüzde 3,9 azalarak 17 milyar 985 milyon dolara gerilerken, bu kalemler hariç ithalat ise yüzde 2,3 artarak 22 milyar 354 milyon dolara yükseldi.
Enerji ürünleri ve parasal olmayan altın hariç dış ticaret açığı nisan ayında geçen yılın aynı ayına göre yüzde 0,5 küçülerek 39 milyar 645 milyon dolar oldu. Söz konusu açık ilk çeyreklere göre yüzde 20,5 küçülmüştü. Enerji ve altın hariç tutulduğunda ihracatın ithalatı karşılama oranı nisan ayları itibarıyla yüzde 82,3’ten yüzde 77,4’e geriledi.
Almanya, nisan ayında 1 milyar 483 milyon dolarla en çok ihracat yapılan ülke olmaya devam etti. Bu ülkeyi 1 milyar 186 milyon dolarla ABD, 1 milyar 170 milyon dolarla Birleşik Krallık, 876 milyon dolarla Irak, 861 milyon dolarla İtalya izledi. Aylıkta ilk 5 ülkeye yapılan dış satım, toplam ihracatın yüzde 29’unu oluşturdu.
Ocak-nisan döneminde de Almanya 6 milyar 708 milyon dolarlık ihracatla ilk sırayı aldı, bu ülkeyi 4 milyar 995 milyon dolarla ABD, 4 milyar 373 milyon dolarla Birleşik Krallık, 4 milyar 310 milyon dolarla İtalya ve 4 milyar 232 milyon dolarla Irak takip etti. Dört aylık ihracatın yüzde 29,7’si bu beş ülkeye yapıldı. Nisanda en çok ithalat, 3 milyar 754 milyon dolarla Çin’den gerçekleştirildi. Sırasıyla Rusya 3 milyar 327 milyon, Almanya 2 milyar 242 milyon, İtalya 1 milyar 984 milyon, ABD 1 milyar 331 milyon dolarla ilk beşte yer aldı.
Beş ülkenin aylık ihracattaki payı yüzde 43,4 oldu. Ocak-nisan döneminde ise en çok ithalat 15 milyar 310 milyon dolarla Rusya’dan gerçekleşti. Bu ülkeyi 13 milyar 981 milyon dolarla Çin, 8 milyar 524 milyon dolarla Almanya, 6 milyar 617 milyon dolarla İtalya ve 5 milyar 477 milyon dolarla ABD izledi. Dört aylık ithalatta bu beş ülke yüzde 44,1 pay aldı.
İhracatın ekonomik faaliyetlere göre dağılımında nisan aylarına göre imalat sanayinin payı yüzde 94,8’den yüzde 94,6’ya gerilerken, tarım, ormancılık ve balıkçılık sektörünün payı yüzde 3,1’den yüzde 3,3’e, madencilik ve taş ocakçılığının payı yüzde 1,6’dan yüzde 1,7’ye çıktı. İlk dört aylık dönemdeki ihracatın yüzde 94,1’ini imalat sanayii, yüzde 3,9’unu tarım, ormancılık ve balıkçılık, yüzde 1,5’ini de madencilik ve taş ocakçılığı sektörü gerçekleştirdi.
Aylık ithalatta ise sanayi ürünlerinin payı yüzde 80,3’ten yüzde 82,6’ya yükseldi, madencilik ve taş ocakçılığının payı yüzde 10,8’den yüzde 10,7’ye, tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünlerinin payı yüzde 5,6’dan yüzde 3,9’a düştü.
Dört aylık ithalatta imalat sanayii ürünleri yüzde 79,9, madencilik ve taş ocakçılığı yüzde 13,3, tarım, ormancılık ve balıkçılık ürünleri yüzde 3,7 pay aldı. İthalatın geniş ekonomik gruplar sınıflamasına göre dağılımında ise nisan ayları karşılaştırmasında ara mallarının payı yüzde 73,1’den yüzde 69,5’e, sermaye mallarının payı da yüzde 13,9’dan yüzde 13,8’e gerilerken, tüketim mallarının payı yüzde 12,9’dan yüzde 16,7’ya çıktı. Dört aylık ithalatın yüzde 70,3’ünü ara malları, yüzde 14,5’ini sermaye malları, yüzde 15,1’ini tüketim malları oluşturdu.