Finansal piyasalar toz-duman. Finansal piyasalardaki bu dalgalanmalar domino efekti neticesinde sigorta şirketlerinin kapılarına kadar dayandı. ABD'nin dev sigorta şirketi AIG bile zor duruma düştü. AIG, dev bir şirket ve Manchester United'a 56 milyon pound karşılığı sponsor olduktan sonra sporseverler de yakından tanıdı. AIG'in dünyanın birçok ülkesinde dev yatırımları binlerce çalışanı var. Ekonomiye verdiği teminatlar trilyon dolarlarla ifade ediliyor. Peki bu kadar dev bir şirket nasıl oluyor da zor duruma düşüyor. Bunun cevabı dünyada liberal ekonomi tanımında. Fazla libaralizm sonucu bu gibi durumlarla karşılaşmak artık bizleri fazla da şaşırtmıyor. Özellikle de halka açık bir şirketseniz, oluşabilecek dalgalanmadan etkilenmemeniz mümkün değil. İş yaptığınız şirketler zor duruma düştüğünde sizin de kredi notlarınız hemen düşürülüyor. Kredibiliteniz azaldığında da işi döndürmeniz güçleşiyor. Ve sonuç ortada. AIG'in mal varlığı trilyon dolarlarla ifade edilirken, 80 milyar doları bulunamaması mümkün mü? Çünkü zamana karşı bir yarış söz konusu. Mortgage ile ev satın alanlarda sorunlar çıktığında şirket, banka ve sigorta zincir halkalarını etkilemesi kaçınılmazdı. Son krizler de bu eksende gelişti. FED 80 milyar doları AIG'e verdi ve şirketin yüzde 80'ine el koydu. Parayı 2 sene içerisinde geri almayı planlıyor. Aksi halde AIG'in ekonomiye sağladığı teminatlar nedeniyle özellikle finans piyasalarındaki dalgalanmayı kimse tahmin etmeyi bile istemedi.
Dünya piyasalarındaki bu dalgalanmalara bir sigorta şirketinin hem de dünyanın en büyüklerinden birinin karışması bizleri de tedirgin etti. Şimdi vatandaşlarımız kendi aralarında konuşuyordur "Dünyanın dev sigorta şirketi batmanın eşiğinden döndü, bizdekilere kim bilir ne olur?" O şirketlerle bizim sigorta şirketlerimizin halka açıklık oranları arasında ciddi bir fark söz konusu. Bizde sadece 7 tane sigorta şirketi halka açık İMKB'de işlem görüyor. Bu nedenle global risklere kapalı. Bizim kanunlarımız mevzuatımız farklı.
Şirketlerimiz mali açıdan güçlü
Sigortacılık güven esaslı bir olgu. Ne yazık ki bu son olaylarla, ülkemizdeki vatandaşlarımızın kafalarında soru işaretleri oluştu. Hazine bir taraftan tüketicinin mağdur olmaması için yönetmeliklerle sigorta şirketleri ile arasında problem yaşamaması için çalışıyor. Diğer taraftan da sigorta şirketlerinin mali yapılarını güçlü tutmak için yaptırımları söz konusu. Türkiye'deki sigorta şirketleri mali açıdan sıkı denetleniyor bunu unutmamak gerekir. Bu nedenle endişe edilecek bir durum söz konusu değil.
Şirketlere güven devam etmeli. Sigorta pastasını ancak böyle büyütebiliriz. Sistemde bazı aksaklıklar mutlaka olacak ama geçmişte yaşandığı gibi sigorta şirketlerinin ülkemizde de zor durumda kalacağına inanmıyorum. Ben asıl şundan korkuyorum; yarın öbür gün bir iki şirketin hasar ödemelerinde gecikme yaşanırsa vay halimize "benim hasarımı ödeyemiyor, sigorta şirketi batıyor" gibi şeyler duyulursa kötü olur. Yalan yanlış şeylerin yankı bulması daha kolay oluyor.
"Nasıl dolandırırım" diye sigorta yaptırılmamalı
Geçen hafta internet sitelerinde bir resim dolaşıyordu. Sigorta şirketinden mağdur olduğunu iddia eden bir vatandaş bu şikayetini otomobilinin arkasına yazı asıp trafikte dolaşarak konuyu eyleme dönüştürmüş. Belki haklı, belki değil ben bilemem, konu yargıya intikal etmiş. Fakat şunu özellikle belirtmem gerekir ki "sigorta, bir zenginleşme aracı değildir". Ülkemizde "ben sigortamı yaptırayım rahat uyuyayım" diyenler olduğu gibi "ben bir sigorta yaptırayım sonra sigorta şirketini nasıl dolandıracağıma bakarım" diyenler de var. Ne yazık ki, olan dürüst vatandaşlara oluyor. Şimdi sigortacılar bunun ayırt edilmesine çalışıyor her hasarda. Konu suiistimal şüphesi içeriyorsa, şirket yetkilileri "Bir bakalım" diyorlar. Diğer taraftan hergün binlerce hasar dosyasına binlerce YTL para ödeniyor. Sap ile saman karıştırılmasın. Sigorta şirketlerinin müşteri memnuniyetine ne kadar önem verdiklerini biliyorum. Herkesin hasarını hemen ödüyorlar da senin hasarını neden 9 aydır ödemiyorlar, ben bile merak ettim. Hele belirli bir rakama kadar neredeyse "bugün kaza, yarın para" uygulaması bile olduğunu duyuyorum. Medyadaki özellikle internet sitelerindeki edidör arkadaşlarımın bu konularda daha da dikkatli olması lazım. Çünkü sanal alemde bilgi kirliliği had safhada. Bu noktalara sigorta sektörü tırnaklarıyla geldi. Şimdi itibarının zedelenmesini ben de istemem. Bu arada olaylar gösteriyor ki bir an evvel Tahkim Müessesesi'nin hayata geçmesi şart.