Mehmet ŞAFAK
KDV Kanunu'nun 1. maddesi uyarınca; "Türkiye'de yapılan ticarî, sınaî, ziraî faaliyet ve serbest meslek faaliyeti çerçevesindeki teslim ve hizmetler" Katma Değer Vergisi'ne tabidir:
Yurtdışından Türkiye'ye turist getirilmesi-incoming hizmetler :
Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 11. maddesinde; "İhracat teslimleri ve bu teslimlere ilişkin hizmetler" KDV'den istisna edilmiş olup, konu ile ilgili olarak yayımlanan 26 seri nolu KDV Genel Tebliği'nde hizmet ihracatının şartları belirlenmiştir. Hizmet ihracatında KDV istisnası uygulanabilmesi için aşağıdaki dört şartın birlikte gerçekleşmiş olması zorunludur:
1. Hizmet Türkiye'de yurt dışındaki bir müşteri için yapılmış olmalıdır (Yurt dışındaki müşteriden kasıt, hizmet sunulan kişinin ikametgahı, işyeri, kanuni ve iş merkezinin yurt dışında bulunması veya yurt içinde bulunan bir firmanın, yurt dışında kendi adına müstakil olarak faaliyet gösteren şube, acente, temsilci ve bürosunun olmasıdır).
2. Fatura veya benzeri nitelikteki belge yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmelidir.
3. Hizmet bedeli, döviz olarak Türkiye'ye getirilmelidir.
4. Hizmetten yurt dışında yararlanılmalıdır.
Anılan düzenlemeler uyarınca; Türkiye'ye gelecek turistlerle ilgili olarak Türkiye'de verilen konaklama, yeme-içme, tur düzenleme vb. hizmetler katma değer vergisine tabi olacak, bu hizmetlerle ilgili olarak alınan acente hizmet bedeli ( komisyon bedeli, kar ya da handling fee gibi adlandırılan hizmet bedeli) ise,
-faturanın yurt dışındaki müşteri adına düzenlenmesi,
-fatura bedeli dövizin Türkiye'ye gelmesi
koşuluyla, katma değer vergisine tabi olmayacaktır.
Türkiye'den Yurtdışına turist götürülmesi-outgoing hizmetler
Maliye Bakanlığı'nca yayımlanan 40 seri nolu KDV Genel Tebliği'nde; yurt dışına tur düzenleyen seyahat acentelerinin yurtiçi müşterilere yurt dışında vermiş olduğu hizmetlerin KDV karşısındaki durumuna ilişkin açıklamalar yapılmıştır. Anılan tebliğde de açıklandığı üzere;
-Türkiye'de yerleşik seyahat acentelerince organize edilerek yurt dışına düzenlenen turlara katılanlara, yurt dışında verilen yeme-içme, konaklama, ulaştırma, rehberlik, gezi, sağlık v.b. hizmetler yurt dışında verildiğinden ve yolcular bu hizmetlerden yurt dışında yararlandığından, bu hizmetler Türkiye'de ayrıca katma değer vergisine tabi tutulmayacaktır.
-Tur organizasyonuna katılanlara yurt içinde verilen hizmetler ise katma değer vergisine tabi olacaktır. Bu kapsamda, yurt dışına götürülen Türkiye'de yerleşik kişilere acente hizmet bedeli olarak faturalanan (ya da acentenin komisyonu veya karı olarak adlandırılabilen) tutarlar ise KDV'ne tabi olacaktır.
Bu çerçevede, tur faaliyetiyle ilgili olarak yurt dışından satın alınan hizmet bedellerinin Vergi Usul Kanunu çerçevesinde belgelenmesi koşuluyla, bu hizmetlere ait masraf ve belgelerde gösterilen tutarlara katma değer vergisi uygulanmayacaktır.
Seyahat acentesi tarafından müşterilere kesilecek faturada hizmet karşılığını teşkil eden tüm bedel gösterilecek; ancak KDV'si yurt dışında verilen hizmet bedelleri düşüldükten sonra kalan tutar üzerinden hesaplanacaktır. (Hizmet bedeli KDV tutarını da içerecek şekilde belirlenmiş ise, hizmet bedeli ve KDV'si ayrıştırması iç yüzde oranı kullanılarak hesaplanacaktır.)
Diğer taraftan, yurt dışına yapılan yolcu taşımacılığına ait bedelin ayrıca fatura edilmesi veya kesilecek faturada taşımacılık karşılığını teşkil eden bedelin ayrıca gösterilmiş olması halinde, bu bedel de Katma Değer Vergisi Kanunu'nun 14. maddesi uyarınca, katma değer vergisinden müstesna olacaktır.
Yurt dışında yerleşik kişilere yurt dışında hizmet verilmesi
Yurt dışındaki bir müşteri için yine yurt dışında bir hizmet verilmesi(tur düzenlenmesi vb) durumunda ise, bu işlemler Türkiye'de yapılmadığı ve hizmet Türkiye'de verilmediği için KDV Kanunu'nun yukarıda yer verilen 1 maddesi hükmü uyarınca, KDV'nin konusuna girmemekte olup, faturada KDV hesaplanmayacak ve ayrıca KDV beyannamesi ile beyan edilmeyecektir.