Serbest bölgelerde tüketilmek ya da kullanılmak üzere gönderilen mallard

Akif AKARCA / Dr.Mehmet ŞAFAK VERGİNİN GÜNDEMİ akif.akarca@alfaymm.com

Bilindi?i üzere, 3218 sayyly Serbest Bölgeler Kanunu ile bölgede faaliyette bulunan kullanycylara hiçbir ko?ula ba?ly olmaksyzyn synyrsyz ve süresiz vergi te?vikleri sa?lanmy?ty. Bu bölgelerde vergi, resim ve harç mükellefiyetlerine ili?kin vergi kanunlary hükümleri uygulanmyyor ve Türkiye'deki tam ve dar mükellef gerçek ve tüzel ki?ilerin serbest bölgelerdeki faaliyetleri dolayysyyla elde ettikleri kazanç ve iratlar, Türkiye'nin di?er yerlerine getirildi?inin kambiyo mevzuatyna göre tevsiki halinde de gelir ve kurumlar vergisinden muaf tutuluyordu.

Ancak, 5084 sayyly kanunla 3218 sayyly Serbest Bölgeler Kanunu'nun 6.maddesi hükmü de?i?tirildi ve yapylan bu de?i?iklikle; serbest bölgelerde Türk vergi kanunlary geçerli hale getirildi. Ancak, Serbest Bölgeler Kanunu'na eklenen geçici madde ile 06.02.2004 tarihine kadar (bu tarih dahil) serbest bölgelerde faaliyette bulunmak üzere faaliyet ruhsaty almy? mükelleflerin, ruhsatlarynda belirtilen süre ile synyrly olmak üzere, bölgelerde gerçekle?tirdikleri faaliyetler dolayysyyla elde ettikleri kazançlar gelir veya kurumlar vergisinden müstesna tutulmaya devam ettirildi. Serbest bölgelerde imalat faaliyetinde bulunan mükelleflerin bölgelerde imal ettikleri ürünlerin saty?yndan elde ettikleri kazançlary ise Türkiye'nin Avrupa Birli?i'ne tam üyeli?inin gerçekle?ti?i tarihi içeren yyllyk vergileme döneminin sonuna kadar gelir veya kurumlar vergisinden müstesna tutulmaya devam ettirildi. Bu bölgelerde öteden beri imalat faaliyetinde bulunanlaryn yany syra, yeni faaliyete ba?layacak imalatçylaryn da Avrupa Birli?i'ne tam üyeli?in gerçekle?ece?i tarihi içeren yyllyk vergileme döneminin sonuna kadar bu istisnadan yararlanmasyna imkan tanyndy.

Öte yandan, yapylan bu düzenlemeler sonrasynda da serbest bölge ile Türkiye'nin di?er yerleri arasynda yapylacak ticaret, dy? ticaret rejimine tabi olmaya devam etmektedir.

Gümrük Kanunu'nun serbest bölgeleri düzenleyen bölümünde yer alan 152. maddede;

"Serbest bölgeler, Türkiye gümrük bölgesinin parçalary olmakla beraber;

a) Serbest dola?ymda olmayan e?yanyn herhangi bir gümrük rejimine tabi tutulmaksyzyn ve serbest dola?yma sokulmaksyzyn, gümrük mevzuatynda öngörülen haller dy?ynda kullanylmamak ya da tüketilmemek kaydyyla konuldu?u, işalat vergileri ile ticaret politikasy önlemlerinin ve kambiyo mevzuatynyn uygulanmasy bakymyndan, Türkiye gümrük bölgesi dy?ynda oldu?u kabul edilen;

b) Serbest dola?ymdaki e?yanyn, bir serbest bölgeye konulmasy nedeniyle normal olarak e?yanyn ihracyna ba?ly olanaklardan yararlandy?y;

yerlerdir" denilmi?tir.

Yukaryda yer alan Gümrük Kanunu'ndaki bu düzenlemelerden hareketle, Gümrükler Genel Müdürlü?ü tarafyndan tüm gümrük müdürlüklerine gönderilen 31.01.2008 tarih ve 2916 sayyly tamim yazyda;

- Yhracata ba?ly imkanlardan yararlanmasy söz konusu olan e?yanyn, ihracat beyannamesi kapsamynda serbest bölgeye ihraç edilmesi durumunda, 4458 sayyly Gümrük Kanunu'nun 152 ve 158'inci maddesi hükümleri çerçevesinde serbest bölgelerde tüketilmesinin ya da kullanylmasynyn mümkün bulunmady?y,

- Serbest bölgelerde tüketilmek veya kullanylmak amacyyla serbest dola?ymda bulunan e?yanyn, miktar ve kyymetine bakylmaksyzyn ve gümrük beyannamesi düzenlenmeksizin serbest bölgelere sevk edilmesinin mümkün oldu?u ve bu durumda Serbest Bölge Y?lem Formu kullanylaca?y,

- Dolayysyyla da Türkiye gümrük bölgesinin ba?ka bir yerinden serbest bölgeye ihraç edilen e?yanyn serbest bölgelerde tüketime veya kullanyma tabi tutulmasy halinde, ihracata ba?ly olanaklardan (bu kapsamda, 3065 sayyly Katma De?er Vergisi Kanunu uyarynca ihracat istisnasyndan) yararlanamayaca?y

ifade edilmi?tir. Bunun üzerine, serbest bölgelere gönderilen ve oradan da aynen ihraç edilmeyecek olan, gerek serbest bölgede tüketilecek gerekse serbest bölgede kullanylacak mallarda katma de?er vergisi olmasy gerekti?i ileri sürülmü? ve bu yönde uygulamalar yapylmy?tyr.

Halbuki, bilindi?i gibi, Katma De?er Ver

Tüm yazılarını göster