Geçen yıl 30 Mart'ta yerel seçim vardı, yabancı bu yüzden ilk üç ay Türkiye'den uzak durmayı tercih etti. Yabancı yatırımcılar, geçen yıl ilk üç ayda net olarak 3.6 milyar dolarlık devlet iç borçlanma senedi sattılar. Nisanla birlikte sıkıntı ve gerginlik geride kaldı, bu sefer 141 milyon dolarlık da olsa bir alım gerçekleşti.
Bu yıl da benzer bir eğilim yaşıyoruz. 7 Haziran'a şunun şurasında bir ay bile kalmadı. Yabancı yatırımcı yine tedirgin. Merkez Bankası'nın açıkladığı ilk dört aylık verilere göre, yabancı yatırımcılar bu dönemde net 1.7 milyar dolarlık devlet iç borçlanma senedi sattılar. Mayıstaki durumu henüz bilmiyoruz, ama muhtemeldir ki yabancıların satışı bu ay da devam edecek. 7 Haziran sonrasını ise kuşkusuz seçim sonucu ve AKP hükümeti devam edecekse de nasıl bir ekonomi politikası uygulanacağı ve ekonomi yönetiminde kimlerin olacağı belirleyecek.
Yabancıyı da en çok tedirgin edecek senaryo ise öyle anlaşılıyor ki, 7 Haziran sonrasında hükümet kurulmasına elvermeyecek bir Meclis aritmetiği oluşması. Buna pek ihtimal verilmiyor, ancak böyle bir tablo oluşmasının hiç söz konusu olmadığı da söylenemez. Türkiye 8 Haziran sabahına bir erken seçim tartışmasıyla uyandığında biz ne kuru bu düzeylerde tutabiliriz zaten, ne yabancıyı Türkiye'de...
Rekor giriş 2011'de
Yabancıların son yıllarda DİBS'e en yoğun ilgi gösterdiği yıl açık ara 2011 yılı. Yabancılar, söz konusu yılın ilk dört ayı itibariyle tam 10.6 milyar dolarlık DİBS almışlar. Aslında 2010-2013 dönemi yoğun giriş yaşanan bir dönem olarak dikkati çekiyor. Yabancılar, ilk dört aylık dönem itibariyle 2010'da 4.3, 2011'de biraz önce de aktardığımız gibi 10.6, 2012'de 1 ve 2013'de 9 milyar dolarlık DİBS alımı gerçekleştirmiş.
2014 ile birlikte ise eğilim tersine dönüyor ve yine girişte belirttiğimiz gibi geçen yıl dört ayda 3.4, bu yıl ise 1.7 milyar dolarlık çıkış yaşanıyor.
Hisse senedi daha durağan
Yabancıların hisse senedi piyasasındaki hareketleri ise DİBS'e göre çok daha düşük düzeyde ve keskin dalgalanmalar olmaksızın seyrediyor.
Örneğin geçen yıl 3.4 milyar dolarlık DİBS satışı gerçekleşen dört ayda hisse senedinde 916 milyon dolarlık alım var. Yine bu yıl DİBS'te 1.7 milyar dolarlık çıkış olurken, hisse senedindeki çıkış yalnızca 35 milyon dolar.
Kur ile giriş-çıkış bağı
Bir süre önce hisse senedi ve DİBS'teki toplam yabancı hareketini dolar kuruyla birlikte ele almış ve bağlantıyı ortaya koymaya çalışmıştık. Bu sefer, yabancı giriş çıkışını kur sepeti ile kıyaslamak istedik.
Yabancı yatırımcılar hisse senedi ve DİBS toplamında ocakta 176, martta 102 milyon dolarlık giriş gerçekleştirdiler. Şubat ve nisanda ise 1.5 milyar ve 548 milyon dolarlık çıkış oldu.
Sepet kur ise aylık ortalama bazda ocakta 2.52, şubatta 2.62, marta 2.69, nisanda ise 2.75 düzeyinde oluştu.
Kur artış ya da azalışının mı döviz giriş çıkışını etkilediği, yoksa giriş çıkışın mı kura yön verdiği tartışmalı bir konut ve bunun net bir yanıtı da yok. Ama daha önceki değerlendirmelerimizde de dile getirdiğimiz gibi, ağırlıklı olarak giriş çıkışın kuru etkilediğini söylemek daha doğru. Ne var ki, kur da giriş çıkış üstünde etkide bulunuyor elbette.
Bu durum Nasrettin Hoca'nın "Sen de haklısın, sen de haklısın" demesine benziyor biraz. Ama dedik ya, bu bağlantının nasıl gerçekleştiğine ilişkin kesin bir yanıt vermek mümkün değil çünkü.