İzmir Ticaret Odası'nın ev sahipliğinde, 25 yıldan fazla bir süredir denizcilik ve kruvaziyer sektörünün ünlü organizasyon şirketi Seatrade firması işbirliğinde, 3-5 Temmuz 2012 tarihleri arasında Kuşadası'nda Türk Kruvaziyer Forumu/Çalıştayı düzenlendi. Kruvaziyer şirketleri ile Türk kruvaziyer piyasasının daha geniş kapsamda karşılıklı anlaşılabilmesi için eşsiz bir fırsat doğdu. Denizcilik Ulaştırma ve Haberleşme Bakanı Sayın Binali Yıldırım'ın da katıldığı foruma özellikle Gümrük ve Ticaret Bakanlığı'ndan önemli temsilcilerin katılması sanırım daha yararlı olurdu.
Uluslararası nitelikteki bu çalıştayda sektörün önemi ve diğer sektörlerle ilişkisi irdelendi. Bu değerlendirmelerden birini de Türkiye Gemi Tedarikçileri Derneği (TURSSA) Başkanı George Saris yaptı. Katılımcıların ve Sayın Saris'in önemine vurgu yaptığı konulara baktığımızda Türkiye'nin bu alanda çok mesafe kat etmesi gerektiği anlaşılıyor
Tespitler ve öneriler
Ülkemizi ziyaret eden turist sayısı 2000 yılında 10 milyonun biraz üzerinde iken, geçen yıl bu sayı 32.5 milyon gibi bir rakama ulaşmıştır.
Her türlü terör saldırıları; 11 Eylül'den sonra turizm sektörünün ve özellikle de Amerikalıların, hem şirket hem de yolcu potansiyeli olarak başı çektiği kruvaziyer turizminin, ne denli olumsuz etkilendiğini, nasıl bir bocalama dönemi yaşandığını hepimiz hatırlarız. Keza, "Arap Baharı" politik sorunlarının yarattığı riskler, doğal afetler önemli riskleri oluşturuyor. Costa Concordia örneğinde olduğu gibi denizde yaşanabilecek faciaların yarattığı sorunları da unutmamak gerekiyor. Ayrıca, fiilen bir parçası olduğumuz Avrupa'daki ekonomik krizin bizim gibi ülkeleri de etkilemesi bir risk olarak karşımızda duruyor.
Turizm alanında önemli olan uluslararasında barış, güven ve istikrar üçgeninin olmasıdır. Ekonomik gelişmişlikle paralel olarak artan refah seviyesinin sektöre yansıması kaçınılmaz bir gerçektir. Ülkemizin eşsiz jeopolitik konumu ve paha biçilemez doğal, kültürel ve tarihsel mirasımızın henüz çok azını tanıtabildiğimiz gerçeğinden hareketle, 3 tarafı denizlerle çevrili ülkemizde özellikle kurvaziyer turizmine çok büyük ve önemli yatırımlar yapılması gerekiyor.
Sektörde örnek vermek gerekirse, 2003 senesinde İzmir Limanı'na gelen cruise gemilerinin sayısı tek hanede iken; 2011 senesinde 272 sefer ile 500 bini aşkın yolcunun Alsancak Limanı'ndan ülkemize giriş yaptığı anlaşılıyor.
Kuşadası'nın ülkemizde cruise destinasyonlarının başkenti olduğunu söyleyebiliriz. Mersin, Alanya, turizm başkentimiz Antalya, Fethiye, Didim, Bodrum, Dikili, Çanakkale, Sinop, Samsun, Trabzon, Hopa gibi şehirlerimizde de benzeri yatırımlara önem verilmeli, gemilerin bu limanlara uğrak yapmasını sağlamak amacı ile merkezi ve yerel yönetimler fuar ve benzeri etkinliklere katılarak, bu şehirlerin ekonomik ve sosyal açıdan gelişmelerine zemin hazırlamalıdırlar.
İstanbul'umuz şanına ve potansiyeline yaraşır bir limana bir an önce kavuşturulmalıdır. Mevcut limanın yeniden yapılandırılması ile gerçekleşebileceği gibi son zamanlarda gündeme gelen Zeytinburnu'nda yeni bir limanın inşası ile de gerçekleştirilebilir.
Ancak her 2 alternatifte de fizibilite ve altyapı çalışmaları mevcut potansiyelin aynen devam edeceği öngörülerek değil, yolcu gemilerinin sayısı, boyları ve doğal olarak yolcu sayısının da bugünkünden çok daha fazla olacağı varsayımından hareketle yapılmalıdır. Yolcuların nasıl en kolay, hızlı ve güvenli şekilde tarihi yarımada ile Kapalıçarşı'ya ulaşabilecekleri ve bunun şehrin günlük rutinine ve aynı zamanda ülkemizi ziyaret eden dostlarımıza nasıl olumsuz bir yansıması olmayacağı konusunun da en ince ayrıntısına kadar detaylandırılması fayda sağlayacaktır. Zira turizm sektörümüzün gelişmesini ancak "konuk memnuniyetini" en üst seviyede sağlayarak başarabiliriz.
Kruvaziyer turizminde ikmal konusunda bugünkünden daha iddialı duruma gelebilmek için geniş depolama alanlarına ve özelliklere kumanya kalemlerinde miktarsal olarak büyük stoklara ve ürün çeşitliliğine ihtiyaç vardır.
Önemli bir diğer konu da, ülke nüfusumuzun çok az bir bölümünün, geçen seneki verilere göre 55 bin kişinin, bir cruise tatilini tercih ediyor olmasıdır ki bu durum Kurvaziyer turizminin henüz halkımızın büyük bir bölümü tarafından bilinmeyen bir tatil şekli olduğunu gösteriyor.
Ebat ve yolcu kapasitesi itibarı ile büyüyen yolcu gemilerinin sadece ve sadece üst gelir grubuna hitap ettikleri şeklindeki inanış her geçen yıl biraz daha geçerliliğini kaybediyor. Her bir cruise firmasının ve gemisinin sunduğu olanaklara göre; bu gemilerde üst gelir grubuna hitap eden 7 yıldızlı otel konforunda tatil yapma olanağı olduğu gibi, orta ve orta üst gelir grubuna hitap eden 4-5 yıldızlı gemilerde de tatil yapmak gayet mümkündür. Bu tablo içinde TURSSA olarak yer alınması sektöre önemli katkılar sağlıyor ve ülke ekonomisine döviz kazandırılmış oluyor.
Gemi Tedarikçiliği; denizciliğe bağlı olarak gelişen, gemilerin, gıda, bakım-onarım, kabin, makine, yedek parça gibi malzeme ihtiyaçlarını karşılayan meslek dalıdır. Yeni gelişmekte olan gemi tedarikçiliği sektörü ülkemiz limanlarına gelen gerek ticari, gerekse turizm amaçlı gemiler ile boğazlardan önemli miktarda transit geminin geçtiği göz önüne alındığında, tedarikçilik sektörünün ülke ihracatına önemli bir potansiyel destek oluşturabileceği gerçeğinden hareketle, ülkemizin önde gelen gemi tedarik firmalarının kurmuş olduğu ve dünya üzerindeki gemi tedarikçilerinin üyesi olduğu uluslararası bir birlik olan ISSA (International Ship Suppliers Association& Services)'da Yönetim Kurulu Üyesi olan Gemi Tedarikçileri Derneği sektörün geleceğini daha verimli, kaliteli ve diğer komşu ülkelerle rekabet edebilir hale getirmek amacıyla 2003 yılından beri yoğun bir faaliyet yürütüyor.
Kuşkusuz, üç tarafı denizle çevrili olan ve dünya deniz trafiğinde önemli bir yere sahip bulunan ülkemize gelen ve giden gemilerin neredeyse birer ilçe büyüklüğünde olduğunu düşünürsek gemilerin ve içindekilerin ihtiyaçlarının karşılanmasındaki ekonomik büyüklük de kendiliğinden anlaşılır.