Satınalma gücünde yerimizde sayıyoruz

Alaattin AKTAŞ EKO ANALİZ ala.aktas@gmail.com

Bardağın boş tarafı; AB'nin 27 üyesinin ortalama satınalma gücünün yarısına bile sahip değiliz.

Bardağın dolu tarafı; neyse ki yıllardır geri gitmiyoruz, en azından olduğumuz yeri koruyoruz.

TÜİK'in EUROSTAT ve OECD ile işbirliği halinde yürüttüğü çalışmanın 2009 sonuçları açıklandı. Buna göre, AB'nin 27 üyesi için 100 kabul edilen satınalma gücüne göre kişi başına GSYH endeksi, Türkiye için 46 düzeyinde bulunuyor. Türkiye'nin kişi başına GSYH endeksi uzunca bir süredir neredeyse sabit seyrediyor. 2006 yılında 44 olan endeksin 2007'de 45'e, 2008'de 46'ya çıktığı, geçen yıl da değişmeyerek yine 46 olduğu görülüyor.

Satınalma gücüne göre kişi başına GSYH endeksine ilişkin çalışma 27 AB ülkesini, Türkiye ile birlikte aday diğer iki ülke olan Hırvatistan ve Makedonya'yı, üç Avrupa Serbest Ticaret Birliği ülkesi İsviçre, İzlanda ve Norveç'i, dört de Batı Balkan ülkesi Arnavutluk, Bosna-Hersek, Karadağ ve Sırbistan'ı kapsıyor. Yani kapsanan toplam ülke sayısı 37.

Türkiye 30'uncu sırada

İşte Türkiye, bu 37 ülke arasında kişi başına GSYH endeksinin büyüklüğü açısından 30'uncu sırada yer alıyor. Zaten 46'lık endeks düzeyiyle, AB ortalamasının yarısına bile ulaşamıyoruz. Bizden sonra gelen yedi ülke ise Romanya, Karadağ, Bulgaristan, Sırbistan, Makedonya, Bosna-Hersek ve Arnavutluk. Geride bıraktığımız ülkelere bakar mısınız… Hani insanın, o ülkelerin de mi gerisinde kalsaydık yani, diyesi geliyor.

Türkiye'nin GSYH hacim endeksi geçen yıl bir önceki yıla göre değişmedi. Bazı ülkelerde ise hızlı düşüşler dikkat çekti. Bu ülkelerin başında Norveç geliyor. Norveç'in hacim endeksi 14 puan düşerek 191'den 177'ye indi. Litvanya'nın endeksi 9, Letonya ve Lüksemburg'un endeksi 8, Finlandiya'nın endeksi ise 7 puan geriledi. Ancak Lüksemburg, bu gerilemeye rağmen 268'lik düzeyle kişi başına endeksin en yüksek olduğu ülke konumunda. Öyle ki, Lüksemburg'un kişi başına GSYH endeksi, Türkiye'nin endeksinin yaklaşık altı katı düzeyinde bulunuyor.

Geçen yıl kişi başına GSYH hacim endeksini en fazla artıran ülke ise 5 puanla Polonya oldu. Polonya'nın hacim endeksi 56'dan 61'e çıktı. İsviçre'nin endeksi de 141'den 144'e yükseldi.  

Satınalma gücü paritesine göre kişi başına GSYH'yi öyle bir yıldan diğer yıla önemli ölçüde artırmak söz konusu değil elbette. Ama, bulunduğumuz yer de, klasik olacak ama Türkiye'ye yakışmayan bir yer. Yıllarca bir arpa boyu yol kat edemediğimiz ortada. Uygulanmakta olan ekonomi politikalarıyla ve bu nüfus artışıyla da ne arpanın boyunu uzatma şansımız var, ne de arpaların sayısını artırma şansımız…

Kişi başına GSYH hacim 
endeksi (AB27=100)
  2009 2008
Lüksemburg 268 276
Norveç 177 191
İsviçre 144 141
İrlanda 131 135
Hollanda 130 134
Avusturya 124 123
İsveç 120 120
İzlanda 120 121
Danimarka 117 120
İngiltere 117 116
Almanya 116 116
Belçika 115 115
Finlandiya  110 117
Fransa 107 108
İspanya 103 103
İtalya 102 102
AB27 100 100
Güney Kıbrıs 98 96
Yunanistan  95 94
Slovenya 86 91
Çek Cumhuriyeti 80 80
Malta 78 76
Portekiz 78 76
Slovakya 72 72
Hırvatistan 64 63
Macaristan 63 64
Estonya  62 67
Polonya 61 56
Litvanya  53 62
Letonya 49 57
Türkiye 46 46
Romanya 45 47
Karadağ 43 43
Bulgaristan 41 41
Sırbistan 37 36
Makedonya 35 33
Bosna-Hersek 30 31
Arnavutluk 27 26
Tüm yazılarını göster