İlk bakışta yanlışmış izlenimi uyandıran bir durum söz konusu. Ama bir yanlışlık yok. Sanayi üretimindeki artış, giderek hız kesiyor; ancak hızdaki bu yavaşlamaya rağmen üretim rekor düzeye çıkmış bulunuyor.
Sanayi üretimindeki artışın hız kesmesi özellikle son iki ayda iyice belirginleşti. Artış hızına çeyrek bazında bakarsak, geçen yıl yalnızca ilk çeyrekte 2013'ün üstüne çıkılabilmiş, sonrasında ise hep 2013'ün altında kalınmış. Ancak bütün bu gelişmeler 2014'ün aralık ayındaki sanayi üretiminin şimdiye kadarki en yüksek düzeye ulaşmasını engelleyememiş.
TÜİK'in açıkladığı verilere göre, herhangi bir arındırma işlemine konu olmamış sanayi üretimi, geçen yıl aralıkta 2013'ün aynı ayına göre yüzde 4.6 arttı. 2013'te bir önceki yıla göre artış yüzde 6.9 düzeyindeydi. Kasımda da geçen yıl yüzde 1.2 gerileme olmuş, 2013 kasımında ise yüzde 4.7'lik bir artış gerçekleşmişti.
Yani son iki ay 2013'e kıyasla hiç de iyi gelmedi. Ekim, son çeyrekteki olumsuz tabloyu biraz olsun telafi etti. Ekimde geçen yıl yüzde 4.5'lik üretim artışı sağlanmıştı, oysa 2013 ekiminde yüzde 0.5 gerileme vardı.
Çeyreklere göre durum
Sanayi üretiminin mevsim ve takvim etkisinden arındırılmamış endeksine göre, geçen yıl yalnızca ilk çeyrekteki üretim 2013'ün üstünde gerçekleşti. İlk çeyrekte bir önceki yıla göre 2013'te yüzde 1.3 olan üretim artışı, 2014'te yüzde 5.7'ye fırladı.
Sonraki üç çeyrekteki artış ise 2013'teki artışın altında seyretti. Geçen yıl, ikinci, üçüncü ve dördüncü çeyreklerde yüzde 2.8, yüzde 3.7 ve yüzde 2.5 artış gerçekleşti. Oysa 2013'ün aynı çeyreklerinde yüzde 3.2, yüzde 3.9 ve yüzde 3.8 artış olmuştu.
2014'ün tümündeki sanayi üretimi artışı ilk çeyrekteki büyük farkın katkısıyla yüzde 3.6'yı buldu ve 2013'teki yüzde 3'ü geride bıraktı.
Üretim rekor kırdı
Sanayi üretimi artışı giderek hız kesti kesmesine ama, aralık ayındaki endeks, üretimin şimdiye kadarki en yüksek düzeye çıktığını gösterdi. 2010 yılı 100 kabul edilerek oluşturulan sanayi üretim endeksi, aralık ayını 130.5 düzeyinde kapattı.
Sanayi üretim endeksi daha önce en yüksek düzeye 129.4 ile yine geçen yılın eylül ayında ulaşmıştı.
Büyümede yüzde 3.3 zor
GSYH'nin yaklaşık dörtte birini oluşturan sanayi üretiminde son çeyrekteki artışın yüzde 2.5'te kalması, büyüme hızında 2014 için öngörülen yüzde 3.3'e ulaşmanın hiç de kolay olmayacağını ortaya koydu.
GSYH yılın ilk dokuz ayında yüzde 2.8 arttı. Yıllık artışın, tahmin edildiği gibi yüzde 3.3'e ulaşabilmesi, son çeyrekte yüzde 4.8 gibi yüksek sayılabilecek bir büyüme sağlanmasına bağlı. Dolayısıyla yılın tümünde yüzde 3.3'lük bir büyümeye erişmek pek kolay olmayacak gibi görünüyor.
Gerçi artık yüzde 3.3 yerine örneğin yüzde 3 ya da daha düşük bir büyüme sağlanmış, bu da pek umursanmıyor ya... Şimdi bizim için önemli olan, büyümenin öngörülenin altında kalması durumunda günah keçisi bulmak. Aslında onu da bulduk sayılır...