2011 yılının ilk 3 ayına ait milli gelir rakamları yayınlandı. Bu rakamlara göre, yılın ilk 3 ayında imalat sanayiinde sabit fiyatlarda yüzde 2.7 artış gerçekleşmiş. (Geçen yılın ilk 3 ayında artış oranı yüzde 14.9 idi.)
İmalat sanayiindeki bu artışın rüzgarı ile ekonomi yılın ilk 3 ayında yüzde 3.2 büyümüş.
Ekonomide büyümenin arkasında talep vardır. 2011 yılının ilk 3 ayında hane halkı talebi yüzde 11.9 artmış, buna bağlı olarak ekonomi de yüzde 11.9 büyümüştü.
2012 yılının ilk 3 ayında ekonomi yüzde 3.2 büyürken, hane halkı tüketimindeki artış sıfır oldu. Ekonominin büyümesine yol açan talep, ihracat artışından kaynaklandı.
Şimdi temmuz ayının içindeyiz. Yılın 2'nci 3 aylık dönemine ait göstergeler yavaş yavaş yayınlanıyor. Nisan-mayıs-haziran aylarında ekonominin nasıl büyüdüğünü anlamaya çalışıyoruz.
Dün yılın ilk 5 ayına ait sanayi üretim endeksi bilgileri yayınlandı. Bu bilgilere göre mayıs ayında sanayi üretimi yüzde 5.9 oranında artmış.
Nisan ayında artış yüzde 1.5 idi. Mayıs ayında artış beklentisi yüzde 2.0-2,5 dolayında idi.
Yüzde 5.9 artış yüksek bir artıştır.
Neye göre yüksektir? Beklentilere göre yüksektir.
Çünkü Merkez Bankası ekonomide frene bastı. Cari açığı küçültmek arayışında ekonominin yavaşlaması isteniyor.
İlk 3 ayda halkın tüketim harcamaları sıfır idi. Ne oldu da, hangi talep ile mayıs ayında üretim birden canlandı?
Alt sektörlerde dikkati çeken mayıs ayında gıda sektöründeki yüzde 8.5 üretim artışı ile tekstildeki yüzde 10.3'lük üretim artışı. Giyimde yüzde 0.5, deride yüzde 9.5 gerileme var.
Üretim artışı daha çok sermaye malları üreten metal işleme sektörlerinde görülüyor.
Acaba üretimi artıran talep içeriden mi kaynaklanıyor yoksa gene ihracata dayalı bir talep mi üretimi coşturdu?
Mayıs ayında ihracatta yüzde 30.3 oranında bir artış var ama bu artış oranının büyük ölçüde İran'a yapılan altın ihracatından kaynaklandığı biliniyor.
Acaba iç talep üretimi nasıl etkiledi? Bunun için dahilde alınan KDV ve ÖTV'nin ve ithalde alınan KDV'nin artış oranlarına bakmakta yarar var.
Mayıs ayında dahilde alınan KDV yüzde 11.4, ÖTV ise yüzde 13.9 oranında arttı. İthalde alınan KDV mart ve nisan aylarında eksi iken mayısta yüzde 3.8 arttı.
Bu göstergelere göre, mayısta iç talep kıpırdanmaya başlamış. Mayıs ayındaki üretim artışının arkasında ihracat kadar iç talepteki büyümenin de etkisi olduğu anlaşılıyor.