Gelin önce oranları olumlu yönde değerlendirelim. Kabul etmek gerekir ki şubat ayındaki sanayi üretimi değişimi, ocak ayına göre çok çok iyi geldi. Bunu göğsümüzü gere gere söyleyebiliriz. Ocak ayındaki sanayi üretimi, arındırılmamış endekse göre geçen yılın yüzde 2.2 altında kalmıştı; takvim etkisinden arındırılmış endekse göre gerileme de yüzde 2.1 olmuştu. Oysa şubatta negatif oranlar gitti, onların yerine pozitif oranlar geldi. Şubattaki sanayi üretimi, geçen yıla kıyasla hem arındırılmamış endekse göre, hem takvim etkisinden arındırılmış endekse göre yüzde 1 arttı. Yani ocaktaki negatif oranlardan, şubatta pozitif oranlara geçiş sağladık, bundan iyisi can sağlığı...
Gelin şimdi de şubat ayındaki oranları ve oluşan tabloyu olumsuz yönden ele alalım. TÜİK, 2010 yılı bazlı yeni seri sanayi üretim endeksini geriye doğru da hesapladı ve 2005'e kadar götürdü. Yani, 2006'dan bu yana olan dönemin oranlarını hesaplama şansına sahibiz. Dolayısıyla son on yılın oranlarını hesaplayabiliyoruz ve karşımıza şöyle bir tablo çıkıyor. Sanayi üretiminde, ister arındırılmamış endekse göre olsun, ister takvim etkisinden arındırılmış endekse göre, ilk iki ay itibariyle bir önceki yıla kıyasla yalnızca iki yıl negatif oranlar görüyoruz. İlk negatif oranların oluştuğu yıl 2009. Söz konusu yıl, 2008'deki üretime göre çok sert kırılmalar yaşandı. Ama 2009'un mazur görülebilecek bir yanı var; küresel krizden geçiliyor. Yani bu yılı ölçü almak, tek başına değerlendirmek, pek doğru değil.
Sanayi üretiminin, bu on yıllık dönemde, ortada görünür bir kriz olmadığı halde gerilediği ikinci yıl ise 2015. Her ne kadar ocaktaki gerilemeden sonra şubatta artış yaşanmışsa da, iki ayın toplamında hala artıya geçilememiş. İlk iki ay toplamındaki sanayi üretimi, arındırılmamış ve takvim etkisinden arındırılmış endekslerde geçen yıla göre aynı oranda, yüzde 0.6 gerilemiş.
Her iki hesaplama yöntemine göre şubat için hesaplanan yüzde 1'lik artış da, 2009'daki negatif oran dışında, diğer dokuz yıldaki artışların en küçüğü.
Yani, sanayi üretiminde ocak ayında moral bozucu bir şekilde ve tahminleri zorlayan düzeyde negatif gelen orandan sonra şubatta artıya geçmiş olmayı mutlulukla karşılayalım karşılamasına da, bu durumu fazla da abartmayalım.
Yüzde 1.1 artış gerekiyor
Ne için mi yüzde 1.1 artış gerekiyor, hemen belirtelim. Sanayi üretiminin, ilk iki ay toplamında geçen yılın halen yüzde 0.6 altında olduğunu belirttik. İlk çeyrekte geçen yılki üretim düzeyinin yakalanabilmesi için mart ayındaki sanayi üretiminin yüzde 1.1 artması gerekiyor. Bunu gerçekleştirebildiğimiz takdirde, geçen yılın ilk çeyreğindeki üretim düzeyine ancak çıkabileceğiz. Ne artış, ne düşüş olacak yani.
Martta yüzde 1.1 artış ve bu sayede ilk çeyrek toplamında geçen yılı yakalama şansı... Ama unutmayalım, geçen yılın ilk çeyreğindeki üretim, bir önceki yılın yüzde 5.7 üstünde gerçekleşmişti. Yani biz şimdi bu yıl, değil yüzde 5.7 üretim artışı sağlamayı, bir anlamda negatiften sıfıra çıkabilmeyi amaçlamış durumdayız.
Ama elbette bu yılın mart ayındaki üretimi, sihirli bir elin dokunması sayesinde yüzde 1.1'in çok üstünde artırabiliriz. Örneğin ne kadar mı, mart ayındaki üretimimiz geçen yılın martına göre yüzde 17.4 artar ve bu sayede ilk çeyrekteki üretim artışı geçen yılki gibi yüzde 5.7'ye ulaşır. Ne oldu, çok mu komik buldunuz siz de! Ne yalan söylemeli, bize de biraz öyle geldi!
Yüzde 4'ü bekleyen de yok
Daha yılın ilk çeyreği geride kalmışken ve henüz iki aylık rakamlar belliyken 2015 yılındaki ekonomik büyümeye, yani özünde üretime dönük beklentiler çoktan aşağı yönlü revize edilmiş durumda. Büyümenin, bu yıl yüzde 4'e ulaşacağını dile getiren yok. Hem de daha yılın dörtte biri geride kalmışken yok.
Hele daha duralım biraz... Şu seçim yapılsın, seçimden sonra nasıl bir hükümet kurulacak görelim. Büyük olasılıkla AKP yine tek başına hükümet kuracak, en azından şimdiki tablo öyle. Ama, biliniyor ki AKP'nin ekonomi vitrini tümden değişecek. Belki ekonomi politikasında değişiklik olacak. Bekleyelim, bu yıl çok şeye gebe...