Sanayi üretimi, ekonomik büyümenin öncü göstergelerinin başında geliyor. Daha önce GSYH'de dörtte bir kadar payı bulunan sanayi, yeni seri GSYH'de de beşte bir dolayında, yine önemli sayılabilecek bir paya sahip. İşte bu yüzden de sanayi üretiminde gerçekleşen artış ya da azalış, GSYH'nin nasıl bir seyir izleyeceği konusunda bize fikir veriyor.
TÜİK dün aralık ayının sanayi üretimine ilişkin verileri açıkladı. Sanayi üretimi, aralık ayında mevsim ve takvim etkisinden arındırılmış endeks bazında kasıma göre yüzde 0.2 azaldı; takvim etkisinden arındırılmış endeks bazında ise 2015 yılının aralık ayına göre yüzde 1.3 artış oldu.
Bizim için önemli olan işgünü sayısı ve mevsim etkileri dikkate alınarak bir anlamda varsayıma dayalı hesaplanan üretim değil, gerçek üretim. Yani herhangi bir arındırma işlemine konu olmayan endeksle hesaplanan üretim.
İşte bu hesaplamaya göre aralık ayındaki sanayi üretimi bir önceki yıla göre yüzde 1.2 artış gösterdi. Böylece yılın son çeyreğindeki üretim artışı yüzde 2 oldu. 2016'nın tümündeki sanayi üretimi de bir önceki yıla göre yüzde 1.9 arttı.
Paralel gidiyorlar
TÜİK'in sanayi üretimi ile GSYH kapsamındaki sanayi üretimi içerik olarak bire bir aynı değiller kuşkusuz. Ancak yine de bu iki göstergenin değişim oranı neredeyse birbirine paralel bir seyir izliyor.
Aynı şekilde GSYH de, yaklaşık beşte birini oluşturan sanayideki gelişmeye paralel gidiyor. Sonuçta bu üç gösterge, oranlar farklılık gösterse de genelde birbiriyle uyumlu bir seyir halinde. Zaten grafiğimizde de bu durumu kolaylıkla gözlemek mümkün.
Sanayi üretiminin yılın son çeyrekte yüzde 2 büyüdüğünü, yılın tümündeki artışın da yüzde 1.9 olduğunu belirttik. Öyle görünüyor ki son çeyrekte GSYH kapsamındaki sanayi üretiminde de, toplam GSYH'de de yüzde 2 dolayında artışlar göreceğiz.
Büyüme yüzde 2'nin altına düşmez
GSYH, 2009 yılı baz alınarak oluşturulan yeni seriye göre geçen yılın ilk dokuz ayında önceki yılın aynı dönemine kıyasla yüzde 2.2 arttı.
Üç çeyrek toplamında bu düzeyde bir artış oldu olmasına ama ekonomi üçüncü çeyrekte adeta dibe oturdu, bu da bir gerçek. Yıllar süren büyüme eğilimi üçüncü çeyrekte durdu, hatta ekonomi yüzde 1.8 oranında küçüldü.
Şimdi elimizde öncü veri konumundaki sanayi üretimi var ve bu veriden yola çıkılarak yapılan hesaplama son çeyrek için yüzde 2 dolayında bir GSYH büyümesine işaret ediyor. Bu durumda yıllık büyümenin de yüzde 2.0-2.2 aralığında gerçekleşebileceği hesaplanıyor.
2016 yılı büyümesi yüzde 2'nin üstüne çıkar mı ya da ne kadar çıkar, kestirmek zor; ama en azından yüzde 2'nin altında kalınmayacağı söylenebilir.
Yüzde 2, hedefin de tahminin de altında
2016 yılı GSYH artışı yüzde 2'nin biraz üstünde gerçekleşecek gibi görünüyor. Yılın üçüncü çeyreğindeki çöküşten sonra bu durum bir toparlanma işareti gibi görülebilir elbette.
Ama unutmayalım 2016'ya yüzde 4.5 gibi iddialı bir büyüme hedefiyle girmiştik. Yine unutmayalım; ekonomide o büyük çöküş yaşanan dönem olan üçüncü çeyrek geride kalırken büyüme hızını revize etmiş ama yine de çeke çeke ancak yüzde 3.2'ye çekmiştik. Oysa şimdi yüzde 2'ye dünden razı bir halimiz var.
Büyümede 2017 hedefimizin yüzde 4.4 olduğunu da hatırlatalım. Bu yıl yüzde 4.4'e ulaşamasak bile, 2016'nın görece düşük gerçekleşmesinin yaratacağı olumlu baz etkisi sayesinde en azından geçen yılkinden daha yüksek bir gerçekleşme sağlarız gibi görünüyor.