Ekonomik büyümenin 2012'de belirgin olarak hız kesmesi bekleniyor. 2011'deki gerçekleşmeyi henüz bilmiyoruz; ama, büyüme hızı büyük olasılıkla yüzde 8 ile yüzde 8.5 arasında gelecek. Bu yıla ilişkin resmi büyüme hızı hedefimiz ise yüzde 4. Kaldı ki, Türkiye için çok daha düşük büyüme hızı öngören uluslararası kuruluşlar var. Hatta bunların arasında büyümenin sıfır olacağı tahmininde bulunanlar da yok değil. 2012'de büyümenin yavaşlayacağı tahmini yalnızca Türkiye'ye özgü bir durum da değil; IMF son olarak Avrupa'nın 2012'de büyümek bir yana küçülmek durumunda kalacağı tahmininde bulundu.
İşte böylesine tartışmaların sürdüğü bir ortamda Türkiye'nin GSYH'si içinde dörtte birin üstünde ağırlığa sahip sanayideki tabloyu ortaya koyan öncü gösterge dün Merkez Bankası tarafından açıklandı. İmalat sanayiindeki kapasite kullanımından söz ediyoruz. Merkez Bankası'nın açıklamasına göre, imalat sanayi ocak ayında yüzde 74.7 kapasiteyle çalıştı. Bu oran, geçen yılın ocak ayındaki oranla hemen hemen aynı, en azından bir gerileme yok. İmalat sanayiindeki kapasite kullanım oranı, geçen yılın aynı ayında yüzde 74.6 düzeyinde gerçekleşmişti.
Önceki yılların ocak aylarını da verelim. Kapasite kullanım oranı 2007 ve 2008 yıllarında yüzde 77.9, 2009 yılında yüzde 61.6, 2010 yılında ise yüzde 68.6 olmuştu. Kuşkusuz 2009 ve 2010, küresel krizin etkisinde geçen yıllardı ve kapasite kullanımı bu yüzden düşüktü. Geçen yıl kriz öncesi düzeye yaklaşıldı, bu yıl da aynı düzey tutturuldu.
Mevsimsel etkilerden arındırılmış kapasite kullanım oranı ise ocak ayında yüzde 76.9 oldu. Aynı şekilde hesaplanan geçen yılın aralık ayı gerçekleşmesi yüzde 76.6 düzeyinde bulunuyordu. Mevsimsel etkilerden arındırılmış oranı bir önceki ayla kıyaslamak daha sağlıklı, dolayısıyla bu oranda 0.3 puan artış yaşanması dikkati çekiyor.
Toplam kapasite kullanım oranı ocakta geçen yıla göre 0.1 puan artarken, sektörel bazda en hızlı artış 2 puanla gıda ve içecekler sektöründe gerçekleşti. Bu sektörde geçen yıl ocakta yüzde 69 olan kapasite, bu yıl yüzde 71'e çıktı. Kapasite artışında ikinci sırayı yüzde 71.9'dan yüzde 73.3'e çıkan yatırım malları sektörü aldı.
Dayanıklı tüketim malları sanayiindeki kapasite kullanımı 1.1 puan, ara malları sanayiindeki kapasite kullanımı ise 0.6 puan azaldı.
Reel kesimin güveni arttı
Aralıkta 97.2 ile son iki yılın en düşük düzeyine inen reel kesim güven endeksi, ocakla birlikte yeniden arttı. Güven endeksi, ocakta 4.6 puan artarak 101.8'e çıktı. Bu dönüş, reel kesimin ekonomiye yeniden güven duymaya başladığı gibi yorumlanabilirse de, mevsimsellikten arındırılmış endekse göre gerilemenin devam ediyor olması can sıkıyor. Mevsimsellikten arındırılmış güven endeksi, ocakta aralık ayına göre 2.5 puan düşerek 104.9'a indi.
Reel kesim güven endeksi ocakta bir önceki aya göre 4.6 puan artarken, en hızlı artış 16 puanla gelecek üç aya dönük üretim hacminde kaydedildi. Yine gelecek üç aya dönük ihracat sipariş miktarında da 13 puanlık artış oldu.
Ancak, reel kesim güven endeksini bir önceki ayla kıyaslamak kadar, bir önceki yılla kıyaslamakta da yarar var. Bu kıyaslama, hem genel anlamda, hem detaylarda bir yıl öncesine göre hiç de iyi durumda olunmadığını ortaya koyuyor. Toplam endeks, ocakta geçen yılın aynı ayının 11.7 puan altında. Gelecek üç aya dönük üretim hacmiyle ilgili beklentiyi yansıtan ve ocakta bir önceki aya göre 16 puan artışla rekor kıran endeks, bir önceki yılın ise 13.5 puan altında bulunuyor. Son üç ayda alınan toplam siparişi gösteren endeks ise ocakta aralık ayına göre 3 puan artmış olmakla birlikte, geçen yılın aynı ayının tam 33.6 puan altında kalmış durumda. Toplam sipariş endeksi geçen yıl ocakta 127.6 düzeyindeydi, bu yıl ocaktaki endeks ise yalnızca 94 düzeyinde bulunuyor.
Sanayiinin kapasite kullanımı açısından 2012'ye iyi, en azından kayıpsız başladığı ortada. Ama sanayicinin ya da bir başka ifadeyle reel sektörün ekonomiye bakışının aralık ayına göre düzelmekle birlikte, bir yıl öncesinin çok uzağında olduğu gerçeğine de gözden uzak tutmamak gerekiyor.