Merkez Bankası döviz satarak döviz fiyatındaki yükselişi bugüne kadar önleyemedi. Bu konuda 2 farklı görüş var.
- Bazıları Merkez Bankası'nın döviz satarak yükselişi
önleyemeyeceğini, satılan dövizler nedeniyle boş yere döviz rezervinin eridiğini söylüyor.
- Bazıları ise rezervlerin bu amaçla biriktirildiğini, küçük
miktarda satışların etkili olamadığını, günde 140 milyon dolar yetine 1-2 milyar doların piyasaya sürülmesi halinde yükselişin duracağını iddia ediyor.
Merkez Bankası dün "Büyük Miktarda Döviz Satın" diyenleri dinledi.
1 milyar 350 milyon dolarlık döviz tanzim satışı yapacağını ilan etti. 1.8 milyar dolar talep geldi.
Merkez Bankası 750 milyar doları 1.8616 TL'den sattı.
Böylece 1.89-1.90 TL olan dolar fiyatı 1.86 TL'ye geriledi.
Şimdi göreceğiz... Bu büyük fedakarlık ne işe yarayacak? Dövizde artış yavaşlayacak veya duracak mı göreceğiz.
Bu kargaşada dövizdeki yükselişin neden kaynaklandığı üzerinde durulmuyor.
- Kolaycılar, AB'deki krizi gerekçe gösteriyor. Euro değer kaybedince doların yükseldiğine işaret ediyor.
Burada üzerinde durulması gereken döviz sepetidir. Döviz sepeti (Yarım
dolar+yarım euro fiyatı toplamı) 2.00 TL'nin altında idi. Şimdilerde 2.20 TL'nin üzerini zorluyor.
- Bazıları yabancıların kaçtığından söz ediyor. Göstergelere göre borsada, bonoda ve mevduattaki yabancı sıcak paranın çok azı dışarıya çıktı.
- Halkımız ve bankaların dolara hücum ettiği, TL'sinden dolara dönüş olduğu söylenemez.
İyi de döviz fiyatı neden yükseliyor?
- Dış ticaret açığı devam ediyor. Bakanımız "İhracatta
Cumhuriyet Rekoru"ndan söz ediyor. Esas rekor ithalatta. 100 milyar dolar ihracatın gerisinde 190 milyar dolar ithalat var.
- Aylık 7-10 milyar dolar dış ticaret açığı, aylık 6-9 milyar dolar cari açık döviz açığı) oluşturuyor.
- Şimdiye kadar 7 milyar döviz açığı verildiğinde sermaye
hareketi ile 8-9 milyar dolar döviz girişi oluyordu. Arzın fazla olması nedeniyle hem rezerv artıyor hem de döviz ucuzluyordu.
- Temmuz ayında cari açık 5.3 milyar dolara geriledi ama
sermaye hareketi ile ülkeye 3.2 milyar dolar girebildi. Ona nereden geldiği belli olmayan 1.4 milyar doları ekleyiniz.
- Sonuç: 5.3 milyar dolar açığa karşılık 4.6 milyar dolar
döviz girişi. Arz talebin altına düşünce döviz fiyatının artmasından doğal ne olabilir ki?
Bizim şu günlerde bakacağımız ihracat rakamı değil, ithalat rakamı ve cari açık rakamıdır. Bu cari açık ile her ay 5-7 milyar dolar döviz bulmak zorundayız. Açığı kapatacak dövizi bulamadığımız sürece döviz fiyatının artmasına seyirci kalacağız.