2009 yılının makro hedefleri nihayet revize edildi. Büyüme, dış ticaret, cari işlemler dengesi, sanayi üretimi, bütçe ve Türk parasının değerine ilişkin hedefleri tutturma şansımızın kalmadığını görüyorduk da, yeni hedefleri kağıda dökme konusunda anlaşılan biraz zaman geçmesi gerekiyordu.
GSYH'de yüzde 4 olarak öngörülen artışa ulaşmanın mümkün olmadığı, yılı küçülerek kapatmak durumunda kalacağımız çok açıktı. Tüm dünya küçülürken, biz ne yaparak büyüyecektik hem. Büyüme hedefi, negatif yüzde 3.6 olarak revize edildi. Bu yıl küçüleceğimizi kabul ettik, oranı da yüzde 3.6 olarak belirledik. Başbakan Yardımcısı Nazım Ekren tarafından yapılan açıklamaya göre, gelecek yıl yüzde 3.3, 2011 yılında ise yüzde 4.5 büyüme hedefledik. Ekonomi bu yıl yüzde 3.6 küçüldükten sonra gelecek yıl yüzde 3.3 büyüme sağlanabilirse, GSYH 2010 yılında 2008 düzeyinin bile yüzde 4 altında kalacak. Yani küresel kriz GSYH yönünden bizi derinden etkilemiş durumda.
Dış ticaret ve cari işlemler dengesinde de hedeflerin çok uzağında kalınacağı baştan belliydi. Zaten, bu alanlarda hedefin ne olduğunu hatırlayan bile kalmadı. Revize hedeflere göre bu yıl ihracat 104, ithalat 138, dış ticaret açığı 34 milyar dolar olarak öngörülüyor. Bu değerler, ihracatın ithalatı karşılama oranının yüzde 75 olarak belirlendiğini gösteriyor. Yüzde 75'in, biraz olumlu bir oran olduğunu söylemek gerekiyor.
Hükümet, cari işlemler dengesi açığını 11 milyar dolar olarak hedefliyor. Açığın GSYH'ye oranının da yüzde 1.9 olacağı belirtiliyor.
Bir yandan ekonomi yüzde 3.6 daralırken, bir yandan ithalatta 138 milyar dolarlık hedef ortaya konulmuş olması biraz çelişiyor. İthalatla birlikte ihracatın da daha düşük gerçekleşmesi, ticaret açığının 34 milyarın altında kalması, cari açığın da daha aşağılarda oluşması şaşırtıcı olmayacak.
Açıklanmayan önemli bir veri var; o da ortalama dolar kuru. 2009 programı yapılırken 1.41 olarak alınan dolar kuru, revize hedefler çerçevesinde 1.67'ye yükseltilmiş görünüyor, çünkü rakamlar bizi 1.67'e götürüyor. Bu rakama; yaklaşık 966 milyar lira olarak öngörülen cari fiyatlarla GSYH ve GSYH'nin yüzde 1.9'u düzeyindeki cari açıktan yola çıkarak ulaştığımızı belirtelim.
Sanayi üretiminde bu yıl yüzde 9.7 gerileme bekleniyor. İlk çeyrekte yüzde 25 dolayında gerilediği tahmin edilen üretimin, yılın tümünde yüzde 9.7'lik gerileme "performansı" yakalaması doğrusu pek kolay görünmüyor. Sanayi üretimindeki yıllık gerilemeyi 2009'un tümü için yüzde 9.7'ye çekebilmek için, yılın son dokuz ayında 2008'in yalnızca yüzde 4.4 altında kalmak gerekiyor.
2010 ve 2011'e ilişkin rakamları irdelemek için henüz erken. Önce şu 2009'un nasıl seyredeceğini, açıklanan revize rakamlara uygun bir gidişat sağlanıp sağlanamayacağını görelim, 2010 ve 2011'i konuşacak daha çok zamanımız olacaktır.