Tipik bir sorun
Bir eğitimde insan kaynakları bölümlerinin stratejik ortaklık rolünden söz ediyordum. Bir insan kaynakçısı şöyle dedi: "Bizim şirkette böyle bir stratejik çalışma yapmaya başladık. Ancak günlük operasyonel işler de durmuyor. Ve öyle bir durumdayız ki, hiçbir işe yetişemiyoruz. Bu arada tüm süreçleri iyileştirme çalışması da yapmaya çalışıyoruz. Ama onları da tam yapamıyoruz.
Ne tavsiye edersiniz?"
Zaman fukaralığı
Rahmetli Sakıp Sabancı’nın çok kullandığı bir deyiş vardı: "Ağam hepimiz zaman fukarasıyız." Gerçekten de yüzyılın en kıt kaynağı zamandır. Her şeyin bu kadar hızlı değiştiği, isteklerin bu kadar hızla çoğaldığı bir devirde zaman çok hızlı akmaktadır. Gerçekten hepimiz zaman fukarasıyız. Bu nedenle, yukarıda sözünü ettiğim insan kaynakçısının yakınmasının altında kısmen bu gerçek yatmaktadır. Böylesine bir devirde önümüzde hep işler olacaktır. Bir büyük çölün ortasında gibi, her aşılan kum tepesinden sonra başka bir kum tepesi gelir gibi işler hep olacaktır. Zaman zenginleri, işsiz güçsüz aylaklardır.
Yaşamayı ciddiye aldığınızda zamanın size yetmediği acı gerçeği ile hep karşılaşacaksınız.
"Koca olsun, bu gece olsun" mantığı
Yukarıda yakınılan sorun iş dünyamızda çok gördüğüm bir zaaftan kaynaklanmaktadır. Bu belki iklimden gelen ortak bir zaafdır. Buna kısaca "Koca olsun, bu gece olsun" mantığı diyebiliriz.
Bazı patronlar ve yöneticiler bir şeyi yapmayı kafalarına koyunca, onun hemen gerçekleşmesini isterler. Bu, gözü dönmüş biçimde bilinçsiz bir saldırı içgüdüsüdür. Bu, sanki cennete giden son treni kaçırmama çırpınışıdır. Eğer o iş hemen yapılmazsa kötü şeylerin olacağı, nerdeyse şirketin batacağı korkusu vardır.
Örneğin, yıllarca stratejinin yanına uğramadan, günlük yaşayan şirket bir anda strateji telaşınadüşmüştür. Ama bazı işlerin uzun uzun düşünülerek, derin derin taşınılarak yapılması gerektiğini
anlamazlar. "Koca olsun, bu gece olsun" mantığı ile her şeyi bir anda yapmaya kalkarlar.
Kaçmaktan kovalamaya zaman kalmaması
Stratejik düşünmek için zaman kalmamasının bir nedeni de günlük işlerin çok zaman almasıdır. Neden günlük işler olması gerekenden daha fazla zaman alır? Bunun iki önemli nedeni olabilir. Birincisi, sistemsizliktir. İkincisi, delegasyon fukaralığıdır. Sistem olmadığında işlerin yapımında tam bir dağınıklık olur. Her konu tek tek ele alınır. Her seferinde nasıl yapılması konusunda bir karar aşaması vardır. Her seferinde ham maddeden başlayarak ilaç yapmak zaman alır. Halbuki sistem, hazır reçetedir.
Denenmiş bir reçetedir.
Yöneticinin günlük işler altında ezilmesinin bir nedeni de delegasyon fukaralığı demiştik. Bazı yöneticiler her işi kendileri yapmak isterler, yetki devretmezler. Çünkü baş edebilecekleri konular
günlük işlerdir. Çünkü sözde pehlivanlar ancak yenebilecekleri minderlerde güreş tutarlar. Yöneticinin kavramsal becerisi sadece günlük işlere yetmektedir. Stratejik konularda yetersiz kaldığından bu minderlerde güreş tutmaz. Verdiği görüntü ise zaman yetmediği için stratejik konulara girmemektir. Ama aslında yöneticinin stratejik konulara girmeye nefesi yetmemektedir.
Her cephede savaş açmak
İşletmelerde gördüğüm başarısızlıkların altında yatan nedenlerden birisi de çok cephede birden savaş açma yanlışıdır. Halbuki her bir süreci teker teker ele alıp tüm beyin gücünü buraya
odaklamak daha akıllıca bir çözüm olur. Örneğin, insan kaynağı yönetimindeki süreçleri iyileştirmek isterken tüm fonksiyonlarda birden bu işi yapmaya çalıştığınızda sorun çıkabilir. Bunun
yerine, örneğin, işe alma fonksiyonunu masaya yatırmak, sonra sırasıyla diğer fonksiyonlara el atmak daha yerinde olur.
Sonuç
Operasyonel mükemmellik ve stratejik düşünce el ele yürümesi gerekir. Eğer stratejik düşünmez ve sadece operasyonel hareket ederseniz kendi çöplüğünüzde tepinir durursunuz. Öte yandan stratejik yönetim anlayışını getirmek, stratejik planlar yapmak da zaman ve belli yoğunlukta beyin gücü gerektiren bir uğraştır. Yöneticilerin ve patronların bunu yaparken de mantıklı davranması gerekir. Stratejik yönetimi kurmaya görevlendirilen kişiler operasyonel işlerin günlük yükünden kurtarılmalıdır; beyinlerinin özgür kalması sağlanmalıdır. Her işin doğru dürüst yapılması için belli bir zaman ve emek gerektiği gerçeği göz ardı edilmemelidir. "Koca olsun, bu gece olsun" mantığı günlük yaşamda da, iş dünyasında da hayır getirmez.