"İnsanlar elmaslar gibidir, piyasa değerleri vardır. Fakat ancak parlatıldıktan sonra dünya onların gerçek değerini öder."
William Thourlby
Bir eğitim
Güzel bir haftasonu idi. Bir grup gençle birlikte idim. Bir şirkette yeni işe alınmış gençlere "İş yaşamı ve profesyonellik" konusunda bir eğitim verdim. Yaşamlarının baharında kariyer yolculuklarına çıkarken iş yaşamının gerçeklerini ve profesyonelliği anlatmaya çalıştım dilimin döndüğünce. Nasıl bir dünyada yaşıyoruz, profesyonellik ne demek, bir profesyonelde bulunması gereken nitelikler neler olmalı diye bütün gün konuştuk, tartıştık.
Profesyonel imaj
Kapsadığımız konulardan birisi de profesyonel imajdı. Profesyonel imaj deyince cevabını aradığımz soru şu olur: Bir profesyonel çevresine nasıl bir görüntü vermelidir, nasıl bir izlenim bırakmalıdır? Bu izlenimi yaratmada da üç önemli boyuttan söz edebiliriz: Kişinin yaptığı iş, insan ilişkileri ve dış görünüş.
Bir profesyonel işini en mükemmel biçimde yapmalıdır. Bu boyutun yerini hiç bir şey tutamaz. Bu rekabet ortamında işini mükemmel yapmayan uzun dönemde zaten elenecektir. Öte yandan kişi işini yaparken hep insanlarla ilişki içindedir. İnsan ilişkilerinin de bir profesyonele yakışan biçimde, sevgi ve saygı çerçevesi içinde olmalıdır. Profesyonel davranışlarına dikkat etmelidir. Ne demiş Emerson: "Davranışlarınız hiç tahmin etmediğiniz "jürilerin" gözlemi altındadır . Bu jüriler hiç tahmin etmediğiniz durumlarda davranışınıza göre çok büyük bir ödülü size verirler veya sizi ödülden mahrum bırakırlar." Hele hele bir profesyonelseniz bu söz daha da önem kazanır.
Dış görünüş
Profesyonel imajda üçüncü boyut olarak saydığım dış görünüş de çok önemlidir. Çünkü dış görünüş profesyonel imajınızın kapağıdır. İnsanlar, içeriğe bakmadan önce kapağa bakarlar. Dış görünüşünüz, sizin bir profesyonel olduğunuzu dile getirmelidir.
Eğitim verdiğim gençlere şöyle giyiyinin, böyle giyinmeyin demeden önce onların bakış açılarını öğrenmek istedim. Merak etmiştim acaba üniversite ve yüksek okul mezunu bu gençler ne tür giyim- kuşam ve davranış biçimini yadırgıyorlar. Onlara şöyle bir grup çalışması yaptırdım. "VKV endeksi bulacağız" dedim. Yani "Vay Kıro Vay" endeksi. Endekse konu olacak soru şu idi: Bir profesyonelin hangi tür davranış biçimlerinde, hangi tür giyim kuşamında içinizden "Vay Kıro Vay" demek gelir? İşte aşağıdakiler bu gençlerin tanımları:
VKV endeksi
" Sakız çiğnemek
" Takım elbise altına beyaz çorap
" Kaçık çorap
" Yürümeyi beceremediği halde aşırı yüksek topuklu ayakkabı giymek
" Ter kokusu, ağız kokusu, pis dişler
" Erkeklerde zincir, kolye, künye ve elde tesbih
" Bayanlarda abartılı takılar
" Çıkmış ojeler
" Alınmamış burun, kulak kılları
" Sürekli araba anahtarı ile oynamak
" Olmadık yerde sesli biçimde burun temizlemek
" Bayanlarda aşırı makyaj
" Ayakkabının topuğuna basmak
" Bayanlarda aşırı dekolte (Aşırı mini etek, açık göğüs)
" Erkeklerde küçük parmakta yüzük
" Yağlı ve kirli saçlar
" Kirli ayakkabılar
" Dar kıyafetler(erkekler dahil)
" Parfümle yıkanmak
" Bağrı açık gömlek
" Aşırı sivri burunlu ayakkabı
" Erkeklerde yumurta topuk
" Abartılı saç şekilleri
" Yayılarak oturmak
" Saçma sapan telefon melodisi
" Telefonda bağıra bağıra konuşmak
" Laubali konuşmak, aşırı samimiyet göstermek
" İş yerinde isim yerine abi, bacı, yenge türü sözcüklerle hitap etmek
" Çay ve kahveyi höpürdeterek içmek
" Mahalle ağzı ile konuşmak
" Üstü başı sigara kokmak
" Çok düşük bel
" İç çamaşırın görünmesi
" Açık ayakkabı
Not: Yukarıdaki VKV endeksini genişletmek mümkündür. Çünkü kırolukta sınır yoktur.
Sonuç
Yukarıda "Vay Kıro vay" endeksinde sıralanan maddelerden bazıları belki onlara doğrudan söyleyemeyeceğim türden şeylerdi. Bunları ben söylesem belki "Ne tutucu adam" diyenler çıkabilirdi. Ama yukarıdakileri kendileri buldu. Demek aklın yolu tekti; mutlu oldum gençlerin böyle düşünmesine. İş yaşamının fırtınalı denizine yelken açan bu gençlere hayırlı yolculuklar ve başarılar diledim.