Piyasalardaki canlanma üretime yansıyamıyor

Tevfik GÜNGÖR OLAYLARIN İÇİNDEN gungoruras@superonline.com

Hem piyasalarda hem üretimde canlanma var. Ancak piyasalardaki canlanma üretime aynı ölçüde yansımıyor.

Bunun değişik nedenleri var:

(1) Canlanma daha çok üst gelir grubunun harcamalarına dayanıyor. Üst gelir grubunun talebi daha çok dayanıklı ve lüks tüketim mallarına yönelik. Bu ürünleri içeride genelde büyük kuruluşlar üretiyor. Bu büyük kuruluşlar krizden en az etkilenen işletmeler idi.O nedenle canlanmadan da onlar yararlanıyor. Piyasadaki canlanma ülke ve işletme geneline yayılamıyor

(2) Ucuz döviz ile yapılan bolca ithalat uyanan talebi cevaplıyor. Uyanan talep bizim yerli üreticiye ve işsize iş yaratmıyor. Yabancı ülkelerdeki fabrikalar çalışıyor. Yabancılara iş imkanı doğuyor.

(3) Ucuz ithalat tabii olarak içeride üretim yapanların giderek daha fazla ithal girdi kullanmalarının kapısını açıyor. Bu da dolaylı olarak üretimde, talepdeki artış ölçüsünde bir artışa imkan vermiyor.

Krizden çıkış yolundaki her iyilik ekonomide başarı olarak değerlendiriliyor. Ama bugüne kadar başarı olarak değerlendirilen göstergelerin tamamı, ekonominin indiği çukurdan, kriz öncesi çizgiye ulaşma yolundaki gelişmelerle ilgili göstergeler.

Tabii ki kriz öncesi çizgiye dönüş önemli ama, daha da önemlisi bu çizgiye döndükden sonra ekonomide büyümenin nasıl gerçekleştirileceği.

Batı ülkelerinin krizden çıkmada zorlanmaları, özellikle ülkelerin borç ve bütçe açığı nedeniyle karşılaştıkları zorluklar, bizde göreceli olarak hissedilmediği için bir rehavet yaratıyor.

Sıkı para ve sıkı maliye politikası iyi ama, cari açık ve sıcak para girişi bu politikaların etkinliğini yok ediyor.

Dışarıdan kolaylıkla borçlanma imkanı, bol döviz girişi ve sonuçta ucuz ve bol ithalat sıkı para ve maliye politikalarını etkisiz hale getirmekle kalmıyor, üretimi de caydırıyor.

Sonuçta içerde üretim yeterli ölçüde artmazken, talep kontrolsüz olarak büyüyor:

Bu gelişmeler sürdüğü takdirde, ekonomide beklenen büyüme oranını gerçekleştirmek imkanı yok olacak.

Tüm yazılarını göster