Piyasalar dün, tüm günü salı akşamı, gece yarısı Merkez Bankası’nın yapacağını ilan ettiği toplantıya ve bu toplantı sonucu açıklanacak “Döviz fiyatını aşağıya çekecek tedbirlerin” bekleyişinde geçirdi.
(Olağanüstü toplantı ise, ekonomide olumsuz gelişmeler var ise, neden pazartesi günü, pazartesi akşamı değil de Salı akşamı toplanılıyor?)
Sabahın erken saatlerinde dolar fiyatı 2.40 TL’ye doğru tırmanırken, Merkez Bankası’nın bu akşam yapacağı toplantıyla ilgili haberler sayesinde, dolar fiyatındaki tırmanış durdu.
Demek ki piyasalar Merkez Bankası’nın ciddi kararlar alabileceği ve bu kararların dolar fiyatındaki tırmanışı durdurabileceği görüş ve bekleyişinde.
Merkez Bankası’nın kararları gece yarısı açıklayacağına ilişkin haberi değerlendirenler, çok önemli, piyasayı sallayacak tedbirler açıklanacağından, açıklamanın gece yarısı yapılmasının tercih edildiğini belirtiyorlar.
Benzer bir uygulama bundan 8 yıl önce de yapıldı. 2006 yılında döviz fiyatları tırmanışa geçince Merkez Bankası piyasalara “Pazar Baskını” yapmıştı.
1 Haziran 2006‘da 1.56 TL olan dolar fiyatı, 23 Haziran Cuma 1.70 dolara tırmanınca, Merkez Bankası “Piyasa Baskını“ için 25 Haziran 2006‘da pazar tatilinde toplantı yaptı. Faizi 2.25 puan artırdı.”Pazartesiden itibaren kim ne kadar döviz istiyor ise gelsin... Biz satacağız” dedi.
Pazartesi dolar fiyatı 1.69 TL oldu. Sonra 30 Haziran’da 1.57’ye, 10 Temmuz’da 1.55’e, 31 Temmuz’da 1.48’e geriledi.
Merkez Bankası Başkanı Başçı deneyimsiz, o günlerden haberi yok diyemeyiz. “Pazar Baskını” kararı alınırken Başkan Yılmaz yurtdışında idi. Toplantıyı Başçı yönetiyor, Başkan Yılmaz toplantıya telekonferans ile katılıyordu.
Acaba bu akşamki “Gece Baskını”nda neler olacak? Faiz artırılacak mı? Ne kadar artırılacak? Merkez Bankası 2006 tarihindekine benzer bir şekilde, “Yarından itibaren, isteyene istediği kadar döviz satacağını” ilan edebilecek mi?
Geçen salı günü Merkez Bankası piyasayı sakinleştirme şansını kaçırdı. (1) Açıklanan tedbirlerin yetersizliği ile, (2) Sonrada açıkladığı yetersiz tedbirleri uygulamadaki başarısızlığı ile fırsat kaçtı.
Piyasa ne bekliyordu?
• Başbakanı mutlu etmek için bir türlü kullanamadığı faiz silahını dolaylı biçimde kullanacak yerde, açık açık kullanmasını bekliyordu.
• Yüzde 4.5’luk politika faizi komikliğine son vermesini, piyasayı doğru dürüst ve piyasayı yönetmede TL’ye talebi artıracak ölçüde tek bir faiz oranı uygulamasını başlatmasını bekliyordu.
• Satacak ise fiyatları etkileyecek ölçüde döviz satmasını bekliyordu.
Merkez Bankası faiz silahını kullanamadı. Dolaylı faiz artırımı piyasayı tatmin etmedi. Önceden randevulu parasal sıkılaştırma tedbiri, önceden randevulu yetersiz döviz satışları işe yaramadı.
Kabul edelim ki, gecikince piyasayı yönlendirmek güçleşiyor. Piyasalarda istikrar denilen şey oyuncuların önlerini görebilmeleridir. Uzun süredir insanlar önlerini göremiyor. Bu gece yarısına kadarbekleyeceğiz. Açıklanacak kararların piyasayı nasıl etkileyeceğini ancak, çarşamba sabahı göreceğiz.
Döviz fiyatlarının daha fazla yükselmesi, istikrarsızlık ekonomi ile ilgisi olsun olmasın bu ülkede yaşayan herkesi ilgilendiriyor.
Ümit edilir ki bu çalkantı ekonomiye, insanlara daha fazla zarar vermeden önlenebilir.