Merkez bankalarının sıkı para politikaları, devam ediyor. Geldiğimiz noktada faiz indirimlerini konuşuyoruz. İlk faiz indirimi ne zaman olacak, ardından yapılacak indirimlerin zamanı ve indirim sürecinin hızı ise ana konumuz.
Global ekonomide önemli paya sahip ekonomilerin performansı, buna bağlı olarak ilgili merkez bankalarının tavırları piyasa fiyatlamasının bazını ve temelini oluşturuyor.
Bugün itibari ile piyasaların merak ettiği konu politika faizlerinin patikası. Başta FED olmak üzere Avrupa Merkez Bankası (ECB), İngiltere Merkez Bankası (BOE) için de geçerli. Tabii Japonya Merkez Bankası’nın (BOJ) durumunun farklı olduğunu; BOJ’un faiz artırım sürecinde ilerlemeye çalıştığını parantez içinde belirtelim.
ABD merkez bankası FED, Çarşamba akşamı faiz kararını duyuracak. Ardından Başkan Powell konuşacak. Karardan 5.5 saat önce manşet ve çekirdek TÜFE verileri açıklanacak. Manşet enflasyon yıllıkta yüzde 3,4, çekirdek ise yüzde 3,6 seviyesinde. Yeni verilerde sırasıyla değişim beklenmiyor, 0,1 puan düşüş bekleniyor. Sonuç beklentiler dâhilinde gelirse piyasalar düşüş umudunu bir sonraki veriye taşıyacak desteği bulabilir. Mevcut fiyatlama davranışı korunabilir.
Eğer enflasyonda düşüş olursa piyasalar rahat nefes alabilir. Nefes alan diğer bir taraf ise FED olur. Böylece Çarşamba akşam eli rahatlamış, daha ılımlı konuşan bir FED görebiliriz. Tabii temkinli olma hali devam edebilir. Tek veri ile pozisyonunu değiştirmek istemeyecektir. Bu olumlu senaryo olur. Risk iştahı artar, finansal varlıklar yani hisseler, tahviller, kıymetli madenler talep görür. Söz konusu senaryonun kaybedeni ise dolar olur.
Enflasyonun yüksek gelmesi ise olumsuz senaryoya yol açabilir. Bu durumda ise tek kazanan dolar olur dersek yanılmış olmayız. Finansal varlıklar satışlarla karşılaşabilir. FED ise daha defansif konuşabilir ve şahinlik tonunu biraz artırabilir.
Yılın kalanı?
FED’in yılın kalan bölümünde ne yapacağı ve toplamda kaç puan faiz indireceği merak edilen konuların başında geliyor. FED, geçen yılın sonunda 2024’te toplam 6 faiz indirimi yapabilirim derken Mart ayında 3 faiz indirimi sinyali verdi. Şimdi ise 2 veya 1 faiz indirimi yapabilirim noktasına gelmiş durumda. 2 faiz indirim sinyali vermesi büyük olasılık. Piyasalara etkisi nötr olabilir hatta biraz moral verebilir. Ama 1 indirim sinyali verirse piyasaları baskılayabilir. Peki mevcut şartlarda kaç diyebilir?
İşsizlik oranının yüzde 4 seviyesine çıkmış olması, 2024’ün seçim yılı olması, yüksek faizin yarattığı baskının şikâyetlere yol açması gibi sebepler iki faiz indirimini daha olası kılıyor. Kaldı ki Beyaz Saray’ın yani Demokratların; ekonomide “açık yumuşak iniş” var, “aşırı sıkılığa” gerek yok şeklinde FED’den faiz indirimi talebinde bulunduğunu belirtelim. Geçtiğimiz haftaki yazımda FED’in “gönüllü mü yoksa gönülsüz mü yani zorunlu mu” faiz indirimi yapacağının önemli olduğuna dair görüşümü paylaşmıştım. Sürecin yönetimini “zanaat” olarak tanımlamıştım (çoklu değişkenlerin dengesi).
Peki FED bu durumda iken diğerleri ne durumda?
Geçtiğimiz hafta Avrupa Merkez Bankası (ECB) faiz indirdi. Piyasaların merak ettiği faiz adımı değildi. Çünkü önden ECB yönlendirmesini yapmış ve piyasaları hazırlamıştı. Merak edilen konu faizin patikası idi. Patikaya ilişkin farklı söylemler var. “İkinci faiz indirimi Temmuz’da olabilir” ve “daha sonra olabilir” diyenler şeklinde basitçe ikiye ayrılıyor. Peki, ECB ne dedi? Elbette bağlayıcı konuşmadı, konuşamadı. Çünkü yolu makro veriler tayin ediyor. O yüzden ECB’nin patikası da verilere bağlı. İngiltere Merkez Bankası (BOE) ise haftaya faiz toplantısını yapacak. İlk faiz indirimi ne zaman yapılacak ve patika nasıl olacak sorularına BOE de maruz kalıyor.
Herkes miyop gibi davranmak zorunda
Bir gerçeği kabul edelim, yol net değil ve uzağı görmeme hali devam ediyor. Adım adım ilerleniyor. Yönlendirmede revizeler yapılıyor. Bu sebeplerle piyasaların alışkanlık gereği “beklentiyi satın al gerçekleşmeyi sat” isteği tam karşılık bulamıyor. Az önce FED’den örnek verdiğimiz üzere faiz indirimi beklentisinde kısa zamanda 6 indirimden 3 indirime geldik, 3 indirimden 2’ye belki de 1’e ineceğiz. Üstelik ne 2 ne de 1 kesin değil.
Yeni bir patikaya yelken açıyoruz
Özetle değişen, revize olan ve kesintiye uğrayan beklentilerle ilerliyoruz. Alışkanlığımız gereği merkez bankalarından patikayı duymak istiyoruz. Ancak günümüz şartları farklı, dinamik eskisi gibi değil. O yüzden FED’den duyacağımız yeni patika da kısa bir süre iş görebilir. Uzun soluklu olmayabilir. FED Başkanı Jerome Powell’ın veya ECB başkanı Christine Lagarde’ın sürecin belirsizliğini işaret ettiklerini akılda tutarak, esasında belirsizliğin içindeki patikalara tutunmaya çalışan piyasalardan bahsettiğimizi göz önünde bulundurmalıyız.