Yurtiçi yerleşiklerin sahip olduğu finansal varlıklar içinde 2020 yılından bu yana payı en fazla artan enstrüman hisse senedi oldu. Hisse senedinin toplam finansal varlıklar içindeki payı 4.5 yılda 6.88 puan artarak yüzde 14.09’a çıktı. KKM’nin de etkisiyle Döviz Hesapları’nın payı 12.54 puan azalırken TL mevduatın payı 8.18 puan yükseldi.
Ekonomi yönetiminin aldığı kararlar ve küresel konjonktürdeki değişimler yatırım tercihlerini doğrudan etkiliyor. Tüm dünyayı etkisi altına alan pandemi sonrasında küresel çapta hisse senetlerine yönelim artarken içeride uygulanan düşük faiz politikası Türk Lirası enstrümanlardan kaçışa neden olmuştu. Yine yüksek enflasyonist ortam her dönem tasarruf sahiplerinin varlıklarının değerini koruma içgüdüsünü öne çıkarıyor. Türkiye Sermaye Piyasaları (TSPB) verilerine göre 2020 yılında Türkiye’de yurtiçi yerleşiklerin sahip oldukları finansal varlıkların toplam değeri 5.3 trilyon TL seviyesindeydi. Bu rakam mayıs ayı itibarıyla 25.3 trilyon TL’ye çıktı.
Yurtiçi yerleşiklerin finansal varlıklarında son 4.5 yılda 5 kat artış olurken yatırım araçları arasındaki geçişler sonrası yaşanan değişim de oldukça dikkat çekici. 2020 yılında yurtiçi yerleşiklerin finansal varlıkları içerisinde en büyük payı yüzde 33.88 ile Döviz Tevdiat Hesapları (DTH) alıyordu. İkinci sırada yüzde 28.37’lik payı ile TL mevduat geliyor.
Devlet İç Borçlanma Senetleri’nin finansal varlıklar içerisindeki oranı yüzde 21.89 iken hisse senetleri sadece yüzde 7.21 paya sahipti. Hem pandemi hem sonrasında uygulanan düşük faiz politikası hisse senedine olan ilgiyi artırdı. Yeni halka arz edilen şirket hisselerinin gösterdiği yüksek performans da yine borsadaki yatırımcı sayısını tarihi zirvelerine taşıdı.
Son 4.5 yılda finansal araçlar arasında DTH’ların payında 12.54 puan düşüş, TL mevduatların payında 8.18 puanlık artış gözükse de bu değişimlerde 2021 yılı sonunda dövize yönelik artan talebin önüne geçebilmek için çıkarılan Kur Kurumalı Mevduat (KKM) ürününün etkisi büyük. KKM’deki birikimlerin döviz mi yoksa TL varlıklar kapsamına girip girmediği hala tartışma konusu. Devletin çıkardığı tahvil ve bonolara ilgi geçmiş yıllara göre hala düşük seviyelerde.
2020 yılında toplam varlıklar içerisinde DİBS’lerin payı yüzde 21.89 seviyesindeyken söz konusu oran mayıs itibarıyla yüzde 17.61. Tüm yatırım araçları arasında payı tartışmasız en fazla artan enstrüman hisse senedi oldu. 4.5 yılda hisse senedinin toplam finansal araçlar içerisindeki payı 6.88 puan artarak yüzde 14.09’a tırmandı. Döviz riskini almak istemeyip faiz geliri elde etmek isteyenlerin hem kamunun hem de özel sektörün çıkardığı eurobondlara artan talebi bu ürünlerin toplam içerisinde aldıkları payı artırdı.
Yabancıların Türkiye’de toplam 3.7 trilyon TL’lik finansal varlığı bulunuyor. Her dönem yurtdışı yerleşiklerin toplam varlıkları içerisinde en büyük payı hisse senedi alıyor. 2020 yılında yabancıların Türkiye’deki finansal varlıklarının yüzde 58.77’si hisse senedinden oluşuyordu. Söz konusu oran mayıs ayı itibarıyla yüzde 62’ye dayanmış durumda. Yeni ekonomi yönetiminin faiz artışlarının ardından tahvil piyasasındaki yaptıkları alımlar, yabancıların varlıkları içesideki DİBS oranını yüzde 8.68’e çıkardı. Bu oran 2020 yılında yüzde 10.23 seviyesindeyken düşük faiz politikası nedeniyle 2022’de yüzde 1.73’e kadar inmişti. Yurtdışı yerleşiklerin finansal varlıkları arasında TL mevduatın payı yüzde 11.06, DTH’nın payı ise yüzde 17.22 düzeyinde.