Merkez Bankası'nın açıkladığı paketten "faiz" silahı çıktı. Banka faizi silah olarak kullanarak hem döviz fiyatını hem enflasyonu kontrol altına alacağını açıkladı.
İki gün önce 5 maddelik bir paket açıklanacağı haberi verilmişti. Bu 5 madde ile ilgili açıklamalar ise özetle şöyle:
Fiyat istikrarı: TL'deki değer kaybı ile gıda fiyatlarındaki maliyet artışı gibi nedenlerle enflasyon yükselecek.
Orta vadede enflasyon hedefinin sapmasına izin verilmeyecek. Bunun için parasal sıkılaştırma yapılıyor. Bunun için bankaların Merkez Bankası'ndan fonlama maliyetleri yükseltildi.
Zorunlu karşılıklarda sınırlı bir indirime gidebilecek. Böylece parasal sıkılaştırmadan bankaların zarar görmemelerine çalışılacak.
Buna ek olarak TL zorunluluk karşılıkların yüzde 40'ına kadar olan kısmı döviz olarak tutabilecek. Karşılıkların yüzde 10'unun da altın olarak tutulmasına imkan verilecek.
Bu sayede bankalar faiz almadan tuttukları altın varlıkları ile dışarıda ucuz faiz ile tuttukları döviz varlıklarını, karşılıklarda kullanacak. Karşılıklardaki TL varlıkları serbest kalacak. Bu sayede fonlamada rahatlayacaklar.
Faiz politikası: Merkez Bankası şimdilik faiz oranları ile ilgili bir değişim açıklamıyor. Fakat bu değişimin günlük olarak yapılabileceğini işaret ediyor. Bu işaret faizlerde yükselmenin önünü açıyor.
Döviz rezerv politikası: Merkez Bankası dalgalı döviz kuru rejimi ile çelişmeyecek şekilde doğrudan ya da direk müdahale yapacak. Açık anlatımı ile döviz kurunda yönlendirme dönemi başlıyor. Merkez Bankası döviz depo piyasasındaki aracılık faaliyetlerine yeniden başlayacak.
Finansal istikrar: Merkez Bankası özel sektörün dış yükümlülüklerinin (döviz kredilerinin) kalitesinin (faizinin ve vadesinin) artırılmasına iyileştirilmesine çalışacak.
Bu yükümlülüklerdeki aşırı artışı engellenmeye çalışılacak. Bu, özel sektörün dışarıdan borçlanmasına sınırlamalar getirileceği olarak yorumlanabilir.
Merkez Bankası bugüne kadar "gösterge faiz" olarak yüzde 5.75 olan politika faizini (1 haftalık repo faizini) esas alıyordu.
Açıklamalara göre, bundan sonra hareket ve zaman esnekliği kazandıran yüzde 5 ile yüzde 12.5 oranlarındaki faiz koridorunu kullanarak faizi günlük olarak belirlemeye çalışacak.
Gecelik faizle oynayarak parasal sıkılaştırma yapacak.
Bütün bunlar ne anlama geliyor? Bu tedbirler gerçekten "istikrar paketi" mi, "kriz önleme paketi" mi, ekonomiyi "kurtarma paketi" mi?
Bu paket, faiz silahı kullanarak dövizdeki fiyat artışlarını sınırlama, faiz silahını kullanarak enflasyon artışını sınırlama tedbirleri içeren bir pakettir.
Faiz silahı ile içeride kredi talebi ile mal ve hizmet talebinin frenlenmesi, finansal sıkılaştırma ile dövize talebin frenlenmesi bekleyişi vardır.
Faiz silahı ve hele hele faizdeki oynaklık, faizin yükseklerde oluşmasının önünü açacaktır.
Bu birikim sahiplerinin lehine, kredi kullananların, borçluların aleyhinedir.
Finansal sıkılaştırmanın sonucu içeride talebin frenlenmesi, imkanı piyasada durgunluğa, büyümede yavaşlamaya yol açacaktır.