Otomobilde teşvik devam etmeli!

Otomobilde ÖTV indirimi için yarın son gün. Otomobil fiyatlarının ÖTV indirimi sona erince markaya göre değişmek üzere yüzde 7-8 dolayında artacağı belirtiliyor. Normal bir dönemde, otomobil fiyatlarının bu oranda artmasının hiç önemi yok. Ama normal bir dönemde değiliz ki…

Otomobil sıradan bir ürün değil. Sanayileşmeye yön vermiş ve gidişatı değiştirmiş bir ürün. Böyle olmasının ötesinde artık günümüzde ekonomik gidişata bir ölçüde de olsa yön veriyor.

Otomotiv sektörünün en önemli ürünü olan otomobil, çok geniş bir yan sanayiyi besliyor ya da duruma göre deyim yerindeyse öldürüyor. "Ana"sı olmayan bir sanayinin "yan"ı olamıyor.

Otomobil üretimi, satışı, ihracatı ve ithalatıyla ilgili sekiz aylık verilere sahibiz. Bu verilerin en önemli gördüğümüz ikisini; üretim ve yurtiçi satış verilerini, tablo olarak da sunuyoruz. Üretimde geçen yılın altında kalma oranı, yüzde 61 ile ocakta zirve yaptı. Üretim gerilemesinin oranı, her geçen ay azaldı, yalnızca haziran ve temmuzda bir dalgalanma görüldü ve nihayet ağustosta geçen yılki üretimin yüzde 11.5 üstüne çıkıldı. İlk sekiz aydaki üretim ise geçen yılın yüzde 31 altında. Geçen yılın ilk sekiz ayında 469 bin olan üretim, bu yıl 325 binde kaldı.

Üretimle birlikte ihracatta da önemli bir daralma var. Geçen yıl sekiz ayda 393 bin olan ihracat, yüzde 38 azaldı ve bu yıl ancak 242 bine ulaşabildi.

Otomobilde toplam satış ise yüzde 5.9 artışla 229 bin düzeyinde gerçekleşti. Satış geçen yıl 216 bin adetti. Bu yılki satışın 152 binini ithal, 77 binini yerli otomobil satışları oluşturdu. Satıştaki artış oranı ithal otomobillerde yüzde 5.1, yerli otomobillerde yüzde 7.6 oldu.

Geçen yıl sekiz ayda yaklaşık 145 bin olan otomobil ithalatı da yüzde 5.1'lik artışla 152 bine yükseldi.

Otomobil sektörünün ilk sekiz aydaki durumu böyle. Beslediği yan sanayi ve dolayısıyla ekonomideki önemi dikkate alınarak otomobildeki teşvik uygulamasına bir şekilde devam etmekte yarar var. Anlaşılan vergi indiriminden vazgeçilecek, yerine de hurda indirimi düşünülüyor.

Ancak, bu teşvik şimdiye kadar olduğu gibi tüm otomobil marka ya da modellerini, yani yerli-ithal ayrımı olmaksızın tüm otomobilleri kapsamalı mı? Tartışılması gereken konu bu. Otomobildeki teşvikle ilgili temel eleştiri de zaten bu noktada yoğunlaşmıştı. Biz, getirdiğimiz vergi indirimiyle yabancı üreticiyi de teşvik etmiş oluyorduk; oysa asıl amaç belliydi, yerli üretimin teşvik edilmesi öngörülüyordu.

Şimdi yeni bir dönemeçteyiz. Otomobilde teşvik uygulamasının bir şekilde devam etmesi mutlak yararlı olacaktır. Ancak, bu teşvik yerli üretimin yanı sıra ithal otomobilleri de kapsamalı mıdır ya da teşvik aynı düzeyde mi olmalıdır, bunun tartışılması gerekir. Denilebilir ki, böyle bir uygulamaya Dünya Ticaret Örgütü bir şekilde karşı çıkabilir ya da ilgili muhatap ülkeler benzer önlemlerle karşımıza gelebilir. Ancak, yerli-yabancı otomobil için farklı teşvik gündeme getirildiği takdirde, bunun çok keskin hatları olması da gerekmez, ılımlı bir farklılaşmaya gidilebilir ve gidilmelidir de…