Otomobil ve beyaz eşyada üretim ve satışlar her geçen ay biraz daha artı

Alaattin AKTAŞ EKO ANALİZ ala.aktas@gmail.com

Kriz yüzünden üretimin ve satışların bir dönem adeta bıçak gibi kesildiği otomotiv ve beyaz eşya sektöründe yüzler biraz olsun gülmeye başladı. Bu iki sektörde üretim ve yurtiçi satışlar her geçen ay artış gösteriyor. Hatta otomobil satışlarının ilk dört ayın toplamında,  mart ve nisan aylarındaki hızlı artış sayesinde geçen yılki düzeyi bile aştığı dikkati çekiyor.

Otomotiv Sanayicileri Derneği verilerine göre, geçen yılın ilk dört ayında 253 bin olan otomobil üretimi, bu yıl 140 binde kaldı. Otomobilde yurtiçi satış ise geçen yılın kıl payı da olsa üstüne çıktı. Geçen yılın ilk dört ayında 104 bin 244 olan otomobil satışı, bu yıl 104 bin 489'a yükseldi.

Otomobilde yurtiçi satış, ocak ve şubat aylarında 13 ve 14 bin adette kaldı. Satış, martla birlikte tırmanışa geçti ve 41 bine yaklaştı. Nisandaki satış da 36 bin düzeyinde oluştu.

Otomobil ihracatı ise mart ve nisanda biraz canlanmış olmakla birlikte ilk dört ayın toplamında halen geçen yılın yüzde 46 altında bulunuyor.

İthalat ise geçen yılın üstünde. 2008'in ilk dört ayında 69 bin olan otomobil ithalatı bu yıl 71 bine yaklaştı. Otomobil ithalatının, ocak ve şubat aylarında 8 ve 10 bin düzeyinde gerçekleştikten sonra martta 30 bine fırladığı, nisanda da 23 bine yakın düzeyde gerçekleştiği dikkati çekiyor.

Beyaz eşyada durum

Beyaz Eşya Sanayicileri Derneği'nin verileri; buzdolabı, çamaşır ve bulaşık makinesi ile fırında üretim ve yurtiçi satış tablosunun giderek düzeldiğini ortaya koyuyor.

Buzdolabında üretimin mart ve nisan aylarında hız kazandığı, aynı şekilde yurtiçi satışların da bu aylarda hızlandığı dikkati çekiyor. Buzdolabı ihracatında da mart ve nisan aylarında belirgin bir hızlanma var. İlk dört ayda 1 milyon 227 bin adet olan buzdolabı ihracatının 488 bininin ocak ve şubat aylarında, 739 bininin ise mart ve nisan aylarında gerçekleştirilmiş olması önemli bulunuyor.

Türkiye buzdolabında ihracatçı bir ülke. Geçen yıl dört ayda ihraç edilenin yüzde 5'i kadar, bu yıl ise ihraç edilenin ancak yüzde 4'ü kadar buzdolabı ithal edildi.

Buzdolabındaki üretim ve yurtiçi satış eğilimi çamaşır makinesinde de gözleniyor. Mart ve nisan aylarındaki üretimin ilk iki aya göre belirgin bir artış gösterdiği, asıl artışın ise yurtiçi satışlarda gözlendiği dikkati çekiyor. İlk iki ayda 141 bin olan yurtiçi satış rakamı, izleyen iki ayda 222 bine yükseldi.

Bulaşık makinesinde ilk iki aya göre izleyen iki ayda hem üretim ve yurtiçi satış, hem de ihracat ve ithalat kayda değer bir artış gösterdi.

Ocak ve şubat aylarında 299 bin olan üretim, mart ve nisanda 349 bine çıktı. Aynı dönemler itibariyle yurtiçi satış 107 binden 209 bine fırladı.

İlk iki ayda 167 bin olan ihracatın, sonraki iki ayda 218 bine çıktığı görüldü. İthalatın düzeyi genel olarak düşük olmakla birlikte, bir hızlanma yaşandı. Ocak ve şubat aylarında yaklaşık 5 bin, mart ve nisan aylarında ise 23 bin bulaşık makinesi ithal edildi.

Fırında da üretim ve yurtiçi satış ile ihracat ve ithalatta ocak-şubat aylarına göre mart ve nisanda daha canlı bir tablo var.

KDV indiriminin etkisi büyük

KDV'nin 25 Mart'tan geçerli olmak üzere yüzde 18'den yüzde 8'e indirilmesinin otomobil ve beyaz eşyada satışları belirgin biçimde hızlandırdığı ortada. KDV tahsilatı, oran indirilmiş olmasına rağmen gerilemedi ve satışlardaki artış sayesinde daha çok vergi geliri elde edildi.

KDV indiriminin süresi 25 Haziran'da doluyor. Sektör temsilcileri piyasadaki durgunluğun aşılmasında büyük rol oynayan vergi indiriminin süresinin uzatılmasını, hatta bu indirimin kalıcı hale getirmesini istiyor.

Hükümet kanadı ise bu konuda şimdilik beklemede. Bu konunun önümüzdeki günlerde detaylı olarak masaya yatırılacağı ve ona göre karar verileceği belirtiliyor. Yeni bir düzenleme yapmak için bir aylık süre bulunduğunun altı çiziliyor. 

Otomobil ve beyaz eşyada üretim, yurtiçi satış ve ihracat-ithalat  (Adet)  
Otomobil Üretim Yurtiçi Satış İhracat İthalat
2008-1 61,507 18,588 49,243 12,796
2 60,868 21,196 51,744 14,938
3 64,973 34,147 50,953 22,022
4 65,610 30,313 52,349 19,313
2009-1 23,838 13,173 19,253 8,044
2 30,192 14,492 26,757 9,934
3 37,125 40,622 33,864 29,948
4 48,566 36,202 30,064 22,787
2008 Ocak-Nisan 252,958 104,244 204,289 69,069
2009 Ocak-Nisan 139,721 104,489 109,938 70,713
Buzdolabı   Üretim Yurtiçi Satış İhracat İthalat
2008-1 423,492 105,152 261,306 15,682
2 436,915 88,689 315,136 12,178
3 461,714 149,988 324,124 13,419
4 542,954 143,960 394,658 26,059
2009-1 345,939 74,725 235,765 8,375
2 353,716 72,793 252,147 14,559
3 459,425 106,854 361,795 14,877
4 482,788 131,241 377,541 14,191
2008 Ocak-Nisan 1,865,075 487,789 1,295,224 67,338
2009 Ocak-Nisan 1,641,868 385,613 1,227,248 52,002
Çamaşır makinesi   Üretim Yurtiçi Satış İhracat İthalat
2008-1 379,201 75,531 294,912 12,403
2 428,638 104,257 295,928 18,732
3 505,250 127,115 342,771 16,250
4 378,902 126,479 275,798 15,132
2009-1 284,521 74,063 207,398 13,179
2 276,750 67,376 242,576 7,484
3 358,881 103,060 305,370 12,018
4 366,217 119,317 272,096 9,539
2008 Ocak-Nisan 1,691,991 433,382 1,209,409 62,517
2009 Ocak-Nisan 1,286,369 363,816 1,027,440 42,220
Bulaşık makinesi   Üretim Yurtiçi Satış İhracat İthalat
2008-1 176,481 87,360 93,246 7,132
2 184,217 96,884 85,988 5,006
3 195,266 98,653 91,053 8,607
4 194,577 108,529 96,828 12,098
2009-1 159,028 51,204 79,910 2,613
2 139,808 56,122 87,555 2,321
3 173,566 97,386 113,702 8,796
4 174,936 111,851 105,109 14,291
2008 Ocak-Nisan 750,541 391,426 367,115 32,843
2009 Ocak-Nisan 647,338 316,563 386,276 28,021
Fırın   Üretim Yurtiçi Satış İhracat İthalat
2008-1 228,138 42,915 186,352 5,216
2 245,778 37,467 203,149 6,651
3 260,828 54,004 216,645 5,468
4 249,123 58,855 199,864 8,267
2009-1 137,907 24,107 111,677 2,153
2 172,733 32,023 149,882 2,677
3 203,402 44,538 178,557 3,209
4 188,314 51,049 153,463 6,473
2008 Ocak-Nisan 983,867 193,241 806,010 25,602
2009 Ocak-Nisan 702,356 151,717 593,579 14,512
Tüm yazılarını göster