Uluslararası Para Fonu (IMF) Dünya Ekonomisinin Görünümü raporunda görece karamsar bir görünüm çizdi. IMF 2014 ve 2015 yılı küresel büyüme tahminlerini sene başına göre 0,4 puan ve 0,2 puan aşağı çekerek %3,3 ve %3,8 olarak güncelledi ve orta vadede büyümenin önündeki riskleri vurguladı.
Dünya Ekonomisinin Görünümü raporunun yayınlanması sonrasında piyasalardaki satışların hızlanmasında fonun önümüzdeki döneme yönelik altını çizdiği üç temel risk etkili oldu: (i)Avro bölgesinde devam eden zayıfl ama, (ii) Irak ve Ukrayna’da devam eden iç savaş, (iii) Mali piyasaların genişleyici para politikaları nedeniyle riskleri fiyatlamaması.
Söz konusu riskler içinde piyasaları en çok etkileyen IMF’nin Avro bölgesinin %40 ihtimalle üçüncü kez durgunluğa girebileceği ve %30 ihtimal ile defl asyona yakalanacağı tahminiydi. Söz konusu riskler karşısında IMF Avrupa Merkez Bankası’nı acil olarak Fed benzeri koşulsuz bir varlık alımı (QE) programı açıklamaya çağırdı.
İzin verirseniz, biraz ülke bazında girelim. ABD ve İngiltere ekonomilerindeki pozitif sürprizler ile başlayalım. Bu ülkelerdeki canlanma olmasaydı küresel büyüme tahminlerindeki aşağı yönlü güncelleme çok daha fazla olacaktı.
ABD ekonomisinin ilk çeyrekte soğuk hava koşulları nedeniyle yaşanan sert yavaşlamaya rağmen 2014 yılında %2,2, 2015 yılında %3,1 büyümesi bekleniyor. Benzer şekilde İngiltere 2014 yılında %3,2, 2014 yılında %2,7’lik büyüme tahmini ile gelişmiş ülkelerden olumlu ayrışıyor. Bu iki ülkenin 2015 yılı içerisinde para politikasında sınırlı da olsa bir sıkılaşmaya gitmesi kaçınılmaz gözüküyor.
Gelişmiş ülkelerin büyüme tahminlerinin aşağı çekilmesinde Avro bölgesindeki (-%0,3) yavaşlama etkili oldu. Geçtiğimiz yıllardan farklı olarak Avro bölgesindeki yavaşlama sadece Fransa ve İtalya gibi Akdeniz ülkelerinden kaynaklanmadı. Avrupa’nın ağır topu Almanya ekonomisindeki beklenmeyen yavaşlama rahatsızlık vericiydi. IMF uzmanları Almanya’ya altyapı yatırımlarını artırarak büyümeyi canlandırmasını tavsiye ediyorlar.
Gelişmiş ülkelerin büyüme tahminlerinin aşağı çeken diğer gerekçe Japonya’nın tahminlerinde 2014 yılında -%0,7 puan 2015 yılında -%0,2 puan aşağı yönlü güncellenmeydi. 2013 yılındaki toparlanma sonrasında Japonya ekonomisindeki yavaşlama para politikasının büyüme cephesinde yapabileceklerinin sınırlı olduğunu gösterdi.
Gelişmekte olan ülkelerdeki yavaşlamada ise Latin Amerika (-%0,7), Ortadoğu ve Kuzey Afrika (-%0,4) ülkelerindeki sert iniş belirleyici oldu. Latin Amerika’daki gerilemede emtia fiyatlarındaki düşüşe orta gelir tuzağında yakalanan Brezilya ekonomisinin patinaj yapması etkili oldu. Ortadoğu ve Kuzey Afrika’nın büyümesini ise Suriye ve Irak’ta devam eden iç savaşın yanı sıra petrol fiyatlarındaki sert gerileme aşağı çekti.
Türkiye cephesinde değişen bir şey yok. IMF Türkiye’nin düşük büyümeye rağmen enfl asyonu düşüremeyeceği tespitini koruyor. Rapora göre Türkiye’nin 2014 ve 2015 yıllarında %3,0 büyümesi bekleniyor. Buna rağmen, enfl asyon 2014 yılındaki %9,0 seviyesinden sadece %7,0’ye inebilecek.
IMF’nin çizdiği tabloyu karamsar bulan okuyucularımıza küresel kriz sonrasında IMF’nin konumu gereği otel müdürü rolünü oynadığını hatırlatalım. Piyasalar IMF’yi orta vade için iyimser raporlar yayınlamakla ve daha sonra ise büyüme tahminlerini düzenli olarak aşağı çekmekle eleştiriyor.
Son söz: Otel müdürü müşterilerin keyfini kaçıracak kadar karamsarlaştıysa dikkatli olmak lazım.