Türkiye borsası dünya piyasalarındaki dalgalanmalara rağmen yükselmeye devam ediyor. MSCI Türkiye endeksi Ağustos ayında %7'lik bir artışla gelişmekte olan ülkelerin yatay seyrinin çok üzerinde bir performans gösterdi. İMKB'deki hızlı yükselişte (i) şirket karlarının beklentilerden daha iyi gelmesi, (ii) hükümetin IMF destekli orta vadeli bir ekonomik programı Eylül ayında açıklayacağı beklentisi ve (iii) Merkez Bankası'nın gevşek para politikasını sürdüreceğinin sinyallerini vermesi önemli rol oynadı.
(i) Şirket karları beklentilerden iyi geliyor: Ekonomideki canlanma belirtileri ve faiz oranlarındaki düşüşe paralel İkinci çeyrek karlarının beklentilerden iyi gelmesi borsadaki yükselişin arkasındaki temel itici gücü oluşturdu. Yılın ilk altı ayında bankacılık sektörü yüksek karlarıyla Türkiye'nin amiral gemisi konumunu korudu. Faizlerdeki düşüşten yararlanan bankalar karlarını geçen senenin aynı dönemine göre %33 artırırken, sanayi şirketlerinin karı %42 geriledi. Bankaların tamamı beklentilerden daha iyi veya beklentiler doğrultusunda kar açıklarken sanayi şirketlerinde bu oran %55 düzeyinde kaldı.
Yılın ikinci yarısında ekonomideki canlanma ve faizlerdeki düşüşe paralel şirket karlarındaki toparlanmanın devam etmesini bekliyoruz. Bankaların kredi faizlerini indirmeleriyle birlikte dayanıklı tüketim malı ve konut sektörüyle ilişkili şirketlerin karlarında bir canlanma yaşanacak. Bu sayede, ilk yarıyı %10 küçülerek kapatan şirketlerin karlarının 2009 yılının tamamında %6, 2010 yılında %16 artış kaydetmesini bekliyoruz.
(ii) IMF destekli orta vadeli bir ekonomik programın Eylül ayında açıklanacağı beklentisi sürüyor: Ekonomi Bakanı Babacan'ın mali disiplin mesajı vermesi IMF'nin desteklediği, orta vadeli yapısal bir ekonomik programın Ekim ayında Dünya Bankası- IMF toplantıları öncesinde açıklanması ihtimalini artırarak piyasalara moral verdi. Alınacak tasarruf tedbirleri, gelir artırıcı önlemler ve yapısal reformlar ile 2010 yılından itibaren mali disiplinin sağlanmaya çalışılacağı beklentisi piyasalardaki yükselişi destekledi.
(iii) Merkez Bankası gevşek para politikasını sürdüreceğinin sinyallerini vermeye devam ediyor: Ağustos ayı Para Politikası Kurulu kararında faiz oranlarının indirilmeye devam edileceği ve uzun süre düşük tutulacağı mesajının verilmesi banka hisselerinden başlayarak, otomotiv, konut gibi faize duyarlı sektörlere yayılan bir alım dalgasına neden olarak borsayı yeni zirvelere taşıdı.
Mevcut konjonktürün Türkiye gibi geçmişte yüksek enflasyon, yüksek faizle yaşamaya alışmış ülkelerin normale dönmesi için tarihi bir fırsat verdiğine inanıyoruz. Çıktı açığının yüksekliği, işsizlik tehdidi nedeniyle ücretlerin aşağı yönlü esnek olması, döviz kurundaki oynaklığın enflasyon üzerindeki etkisinin düşmesi gibi nedenler düşük faizlere rağmen enflasyonunun gerilemeye devam etmesi için uygun bir ortam yaratıyor.
Enflasyonun ve faizlerin kalıcı olarak düşmesinin Türkiye'nin sürdürülebilir ekonomik büyümesini yukarı çekerek yeni bir lige çıkmasını sağlayacağına inanıyoruz. Borçluluk oranı düşük ve genç çalışan nüfusun tüketimini artırmasının bankacılıktan başlayarak, otomotiv, beyaz eşya, konuta kadar uzanan bir dizi sektörün iş hacminin katlanmasına neden olacağına inanıyoruz.
Türkiye'nin bu tarihi fırsattan yararlanarak kronik enflasyonunu ve yüksek faizlerini düşürmesinin önüne temel risk olarak kamu maliyesindeki bozulma çıkıyor. Maliye politikalarıyla ekonominin canlandırılmaya çalışılması zaten genişleyici para politikası uygulanan bir ekonomide telafisi mümkün olmayan sonuçlara yol açabilir.
Bu riske karşı hükümetin maliye politikasındaki gevşemenin geçici olduğunu, orta vadede bütçe disiplininin sağlanacağını gösteren itibarlı orta vadeli bir ekonomik programı piyasalara açıklaması gerekiyor.
Bu bağlamda IMF destekli orta vadeli bir programın önemi daha iyi anlaşılıyor. IMF destekli bir program sağlanacak finansmanın yanı sıra güvenilir bir ekonomi programın uygulanacağını piyasalara taahhüt etmesi açısından büyük önem taşıyor.