İngiltere, doğanın sağladığı hizmetler için ekonomik değer belirledi. Hedef, çevre politikalarını olumlu yönde değiştirmek. Rapora göre pencereden doğayı seyretmek 336 euro; polen üreten arıların ekonomiye kattığı değer 482 milyon euro; ormanların karbon dioksit oranını azaltması 760 milyon euro; açık havada yürüyüş ise 24 euro.
İngiltere çevre konusunda bir ilke daha imza attı. 700 araştırmacının gerçekleştirdiği 2 bin sayfalık bilimsel bir rapor yayınlayan İngiltere hükümeti, bu raporda doğanın sağladığı hizmetler için ekonomik bir değer belirliyor. Ulusal Ekosistem Değerlendirmesi raporu, İngiltere'nin doğal zenginliklerini ve çevresini, topluma ve ekonomik refaha sunduğu katkılar açısından analiz eden ilk rapor. Son altmış yılı inceleyen rapor, parasal ve parasal olmayan değerlerin ekonomi için ne anlama geldiğine dair analizlere yer veriyor. Rapor, doğal çevrenin insanlara ve topluma sunduğu yararların tam olarak anlaşılması gerektiğine dikkat çekiyor; çünkü gelecek nesillere daha iyi bir dünya bırakmanın tek yolu bu.
Peki doğanın fiyatı ne kadar? Rapora göre pencereden doğayı seyretmenin yıllık değeri 336 euro; polen üreten arılar ve diğer böceklerin İngiltere ekonomisine kattıkları değer 482 milyon euro; ormanların havadaki karbon dioksit oranını azaltmasının sağladığı değer 760 milyon euro; av hayvanının değeri 715 milyon euro; ormanda gezinti yapmanın değeri 206 euro; orman manzarası 206 euro; açık havada yürüyüş yapmanın değeri ise 24 euro.
Nüfus baskısı hizmetlerin kalitesini düşürüyor
Rapor, nüfus artışı ve doğal kaynakların hızlı tüketiminin yarattığı baskı karşısında, doğanın verdiği hizmetlerin kalitesinde düşüş yaşandığına da dikkat çekiyor.
Ulusal Ekosistem Değerlendirmesi raporunu yöneten İngiltere Çevre Bakanlığı Bilim Direktörü Bob Watson, "Genellikle piyasada satılan çevre ürünleri ve hizmetlerine değer biçiyoruz. Doğanın sunduğu diğer ürün ve hizmetler ise, siyasi karar mekanizmaları tarafından gerçeğin çok altında değerlendiriliyorlar" diyor.
97'de doğal mirasa biçilen değer 16 ila 54 trilyon dolar arasındaydı
Ekonomistler aslında uzun bir süredir hava, su, biyoçesitlilik veya hava kirliliğinin neden olduğu hesaplanmayan ekonomik getirileri ortaya koymaya çalışıyorlar. Le Monde gazetesinde yer alan habere göre, bilim dergisi Nature, 1997 yılında yer verdiği bir haberde, gezegenimizin doğal mirasının 16 ila 54 trilyon dolar arasında olduğunu yazdı. O dönemde, küresel GSMH toplamı ise 18 trilyon dolardı.
Son dönemde ise Avrupa Karbon Borsası sistemi, atmosfer ve iklime değer biçme çabasına katılıyor. Bir süre önce, Nobel ödülü sahibi ekonomist Joseph Stiglitz, Fransız Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy'nin talebi üzerine çevre ve refah faktörlerinin, yeni ekonomik büyüme göstergeleri olarak kabul edilmesini önerdi.
İngiliz hükümeti tarafından gerçekleştirilen Ulusal Ekosistem Değerlendirmesi, suyun filtrelenmesi, oksijen ve gıda üretimi, erozyonun önlenmesi gibi sadece doğanın insanlığa sunduğu hizmetleri değerlendirmekle kalmıyor; aynı zamanda ithalat yaptığı ülkelerin ekosistemlerinin sağladığı faydaları da değerlendiriyor. Bu çerçevede, İngiltere'nin tarım ve ormanlık alanları 200 bin kilometrekareyi kapsarken; ülkenin gıda, odun ve tekstil hammaddesi ithalatının dünya genelinde kapsadığı alan 140 bin kilometrekareye ulaşıyor.
Hedef, çevre politikalarını olumlu yönde etkilemek
İngiltere tarafından hazırlanan rapor aynı zamanda Avrupa Birliği'nin çevre Beyaz Kitabı'na da rehberlik ediyor.
Raporun hedefi, doğanın gerçek değerini ortaya koyarak, ülkelerin çevre politikalarını olumlu bir yönde etkilemek. Örnek vermek gerekirse, yeşil alanlar ve açık havada yapılan gezilerin topluma sağladığı yararı rakamlara dökmek, yakın gelecekteki şehirleşme politikalarının değişmesini sağlayabilir.
Raporda yer alan altı temel bulgu ise şöyle:
1. Doğal dünya, biyoçeşitlilik ve ekosistemler mtluluğumuz ve ekonomik refahımız için çok büyük önem taşıyor; fakat geleneksel ekonomik analizler ve siyasi karar mekanizması doğaya gerçeğin çok daha altında değer biçiyor.
2. İnsanların ekosistem ve ekosistem hizmetlerinden yararlanma yöntemleri, toplumda yaşanan değişimlere paralel olarak, son 60 yıl içinde değişim gösterdi.
3. İngiltere'nin ekosistemleri tarafından sunulan hizmetlerin bazıları kalitesini korurken, bazıları ise uzun süredir değer kaybediyor.
4. İngiltere nüfusu artmaya devam ederken, talepleri ve beklentileri de gelişiyor. Küresel ısınma ile birlikte, bu durumun doğa üzerindeki baskısı gelecekte artmaya devam edecek.
5. Bugün alınan kararlar ve yapılan uygulamalar ekosistemler ve toplumun refahının geleceği açısıdan çok önemli. Bunun bir an önce anlaşılması ve en doğru seçimlerin yapılması gerekiyor.
6. Sürdürülebilir kalkınmaya geçiş, düzenlemeler, teknoloji, finansal yatırımları ve eğitim arasında uyumlu bir karışımı gerektiriyor. Ekosistem yönetiminde de, geleneksel sektörel bir yaklaşım yerine, daha entegre bir yaklaşıma ihtiyaç var.
Doğanın sağladığı hizmetler için fiyat belirlemek, çevreye daha duyarlı olmamızı, daha az tüketmemizi sağlayabilir. Ya da BBC'de yer alan yorum gibi, "Herşeyin arkasına bir fiyat koyarak, yakında hiçbirşeyin değerini bilemeyeceğiz."