Ordu'da DÜNYA Gazetesi ile OR?YAD (Ordu Y? Adamlary Derne?i) birlikte
sadece "fyndyk" konusunun tarty?yldy?y bir "ortak akyl" toplantysy yapyldy. Toplanty bir temel ilke nedeniyle Nisan ayynda düzenlendi: "Öngörme ve önlem alma disiplini, geli?mi?li?in önemli göstergelerinden biridir. Fyndyk sorunu da sadece hasat mevsimlerinde tarty?ylan bir sorun olmaktan çykmaly, daha dingin zamanlarda tarty?ylarak köklü çözüm bulunmalydyr. Sorunu bugünün ko?ullarynda tarty?mayyp, hasat mevsiminde farkly çykar gruplarynyn görü?lerini analiz etmeden man?etlere ta?ymak, sosyal sorumluluk bakymyndan eksik bir algylama ve davrany? olur."
Ordulu'ya göre fyndyk
Ordu'daki kanaat önderleri, bölgede fyndy?yn "alternatifi olmayan" ürün oldu?una inanyyorlar. Ba?ta "kivi" olmak üzere toplantyda önerilen ?araplyk "siyah üzüm" gibi di?er ürünlerin "destekleyici" olabilece?ini ama fyndy?yn yerini alamayaca?yny söylüyorlar.
Fyndy?yn bir "aly?kanlyk" haline geldi?i bir "üretim kültürü" olarak yörenin "en önemli ekonomik de?eri" olarak toplumun algylamasynda derinli?ine yerle?ti?i ileri sürülüyor. Ayryca fyndyk a?açlarynyn dik yamaçly topraklarda "erozyonu önledi?i" belirtilerek, alternatif ürünler dü?ünülürken bu hususun da göz önüne alynmasy isteniyor.
Çok de?i?ik kesimlerden kanaat önderinin katyldy?y toplantyda, çözüm önerilerinde de a?yrlyk kazanan be? konu üzerinde duruldu: Arz fazlasy yaratyp, iç ve dy? fiyat dengelerini bozan, ürün kalitesini de etkileyen "üretim alanlarynyn synyrlanmasy" konusunda daha önceki yyllarda alynan kararlar hayata ta?ynmaly. Ürününüz ne denli de?erli olursa olsun, gerekti?i gibi "tanytym" yapylmazsa istenen sonuç elde edilmiyor. Bu nedenle, iç tüketimi artyracak, dy?aryda da pazary çe?itlendirecek tanytymlar kesintisiz sürdürülmeli. Fyndyk bahçelerinde ya?lanan a?açlaryn "yenilenmesi" daha yüksek verimli a?açlaryn dikilmesi gerekli. Bu arada, bir "milli ürün yasasy" çykarylmasy, "ihracatyn tek çaty altynda toplanmasy", fyndy?yn "siyasi rant aracy" olmaktan çykarylmasy, "fiyat istikrarynyn sa?lanmasy", " iç tüketimin te?vik edilmesi", "fyndyk borsasynyn kurulmasy", "mevcut üretim birliklerinin yeniden yapylandyrylmasy", "köylüye de?il çiftçiye destek verilmesi", "ihracatta tekellerin kyrylmasy", "çok parçaly arazilerin birle?tirilmesinin sa?lanmasy" ve "lisansly depoculu?a" hyzla hayata geçilmesi gibi çok de?i?ik çözüm önerileri dillendiriliyor. "Bölgesel te?vik sistemine geçi?in" gereklili?i de katylymcylaryn önerdikleri hususlar.
Özele?tiri de yapylyyor
Ülkemizde önemli geli?melerden biri de "özele?tiri" yapmanyn giderek yaygynla?masy. Örne?in, Ordu'da "Çiftçi kayyt sistemi i?lemedi?i için gerçek anlamda fyndyk üreticisi ile fyndy?y bir ek gelir gibi gören arasyndaki farky ortaya çykarmady?y" açyk yüreklikle ortaya konuyor. Bugüne kadar fyndykla ilgili çykarylan yasalaryn i?letilememesi, kararlaryn da uygulanamamasynyn konuyu bir kangren haline getirdi?i yüksek sesle söyleniyor. Fyndy?yn di?er tarymsal üretime göre "çok fazla emek gerektirmeyen" bir i? olmasynyn yaratty?y yanly? sonuçlar üzerinde de duruluyor. Ordu yöresinde örgütlenme düzeyinin dü?üklü?ünden; sistemli tepki verememekten, herkesin kendi kysa dönemli çykary açysyndan bakarken, fyndyk ürününün yöreye uzun dönemli etkisini stratejik olarak de?erlendirmenin gölgelenmesinden yakynanlar da var.
Yakla?yk üç saat süren "ortak akyl toplantysy" sonucunda gördük ki, yakla?yk yarym yüzyyldyr toplumun gündeminde olan bir sorun "fyndyk". Ordu'nun önde gelen kanat önderlerinin söylediklerinin hepsini yazyya ta?ymanyn imkany yok.
Ordu'da fyndyk herkesi do?rudan ya da dolayly ilgilendiriyor. Ayny ?ey Giresun için de geçerli. ?imdi buradan ba?ta konuyla ilgilenen medya mensuplary olmak üzere, siyasetçilere, bu konuda do?rudan ya da dolayly yarar üretenlere sesleniyorum: Gelin bu konuyu ?imdi tarty?alym, hasat mevsimi geldi?inde, ortamyn gerginli?inde yaratylan çözümsüz kolaycyly?a kaçmayalym.
Yçtenlikle soruyorum: Toplumumuzun fyndyk sorunu