Dış ticaret açığı geçen yılın ilk 5 ayında 43.8 milyar dolar iken bu yıl 35.5 milyar dolar oldu. Geçen yıla göre yüzde 18.9 oranında küçüldü.
Sadece bu rakamlara bakılırsa: (1) Ekonomide büyüme hızı yavaşladı. (2) Ama cari açık (döviz açığı) sorununun çözümünde yol alınıyor.
Acaba dış ticaret açığı nasıl küçüldü? (1) İhracat yüzde 6.9 oranında arttı. (2) İthalat 1.4 milyar dolar azaldı.(3) Sonuç olarak dış ticaret açığında 8.3 milyar dolarlık azalma oldu.
İyi de bizim ihracat artışının, ithalatdaki gerilemenin arkasında ne var? (1) Beş ayda 5.1 milyar dolarlık altın ihraç ettik. Altın ihracatından gelen döviz, demir çelik ihracatından gelen 4.8 milyar doların üzerine çıktı. Otomotiv ürünleri ihracatından gelen 6.6 milyar dolara yaklaştı. Açık anlatımıyla biz altın ihracatçısı olduk. (2) İthalatda 1.4 milyar dolar azalmada önemli etken, pamuk ithalatındaki 1 milyar dolarlık gerileme. (3) Beş ayda 2.7 milyar dolarlık altın ve kıymetli taş ithalatı var.
Açık anlatım ile sadece dış ticaret açığındaki azalmaya bakarak ekonomide nelerin olup bittiğini anlayamayız.
Madde bazında ithalat ve ihracat rakamlarını iyice gözden geçirmeye mecburuz.
Çok kişinin merak ettiği 5 ayda 5.1 milyar dolarlık altın ve kıymetli taş ihracatı. Kime nasıl altın ihraç ediyoruz.
Olan biteni yakından izleyenler, Türkiye'nin İran'dan ithal ettiği doğalgazın faturasını altın ile ödediğidir. Bilindiği gibi Batı ülkeleri İran'ın petrol ve doğalgaz satışlarına sınır getirdi. Banka sistemi yoluyla ödemeleri durdurdu.
Genelde dikkati çeken 2 olumsuz gelişme var: (1) Katma değeri yüksek tekstil ve giyim eşyası ihracatı önemini kaybetmeye başladı. (2) Avrupa pazarına daha az mal satabiliyoruz.
Tekstil ve giyim sanayii katma değerinin yüksekliği ve istihdam imkanlarıyla önemli. Biz bu işi öğrendik. Yatırımlarımız var. Ama bu sanayi değişik nedenlerle ilgi görmez oldu.
Tabii ki yeni pazarlar önemli. Ama yeni pazar devamlı olmayan pazar. Ucuzcu mal pazarı. Un, helva ve bisküvi ağırlıklı talebi olan pazar. Batı pazarı zengin pazar. Marka değeri olan,katma değeri yüksek ürün satabileceğimiz pazar.
Bugün 2012 yılının ilk 3 aylık dönemine ait büyüme rakamları açıklanacak. Bekleyiş büyüme hızının yavaşladığının ortaya çıkması. Merak edilen yavaşlamanın boyutu.
Başkaları büyüme arayışında iken bir neden büyümeye firen koyuyoruz? Çünkü bizim üretim yapımız ithalata bağımlı hale geldi. Üretim artışı ithalatı ve cari açığı büyütüyor.
Biz üretim yapısını ithalata bağımlı olmaktan kurtaracak yerde, cari açığı küçültmek için ithalatı sınırlayarak büyümeden vazgeçiyoruz.