Neredeyiz?

Gündüz FINDIKÇIOĞLU GLOKAL BAKIŞ debrovian@gmail.com

ABD'de Haftalık İşsizlik Başvuruları 580.00 tahmin ediliyordu. Gerçekleşme 550.000 oldu. Beklentilerin altındaki işsizlik başvurusu verisi piyasalara kısmen olumlu yansıdı. Diğer önemli veride ABD'de Temmuz Tarımdışı İstihdam rakamı 328.000 azalması beklenirken 247.000 azaldı. Haziran verisi sonradan 443.000'e revize edilen 467.000 rakamıydı. ABD'de işsizlik oranının Temmuz ayında %9,6 olması bekleniyordu. Sonuçta işsizlik %9,5 seviyesinden %9,4 seviyesine geriledi. Ancak bu gerileme gerçek bir iyileşmeye işaret etmiyor çünkü oranı oluşturan paydaki işsiz rakamının gerilemesinden kaynaklanmayıp, paydadaki toplam işgücü rakamındaki değişimden kaynaklandı. Buna rağmen afişe rakamın istihdamdaki azalışın yavaşladığını sinyallediği düşünüldü ve rakamlar global piyasaları olumlu etkiledi. Ne Avrupa Merkez Bankası, ne de İngiltere Merkez Bankası faiz oranlarını değiştirdi. İngilter Merkez Bankası bono geri alış miktarını 125 milyar pounddan 175 milyar pounda artırdı ve ekonomiyi canlandırmak için parasal gevşemenin devam edeceğini göstermiş oldu. Öte yandan, krizden ciddi etkilenen ülkelerin baş sıralarında gelen İngiltere'de Haziran ayında Sanayi Üretimi %0,5 arttı ve yaklaşık son iki senenin (20 ayın) en hızlı yükselişi gerçekleşti. Sanayi üretimindeki toparlanma resesyonun hız kestiğini gösterebilir: tabii veri mevsimsel veya diğer düzensiz (irregular) çevrim öğeleriyle düzeltildikten sonra anlam ifade eder. Ancak, İngiltere'de Temmuz ayında Halifax Konut Fiyatları Endeksi de aylık olarak %1,1 arttı. Konut fiyatlarının artmaya başlaması resesyonun yavaşlaması açısından oldukça önemli.

Yoğun ve kritik bir haftaya başlarken, ABD merkez bankası açıklamalarının yön belirleyeceğini düşünüyoruz. Çarşamba 21:15'te açıklanacak olan Fed faiz kararı yön değiştirebilme özelliği taşırken, son 3-4 toplantıda yapılan açıklamalarının tonunun piyasaları destekleyecek şekilde ayarlandığını ve pozitif etki yarattığını gözlemliyoruz. Bu toplantıda faizlerin uzunca bir süre daha düşük seviyelerini koruyacağının açıklanması olumlu karşılanırken, fiyat istikrarına vurgu yapılması iyileşen verilere bağlı olarak faiz arttırım sinyali oluşturabilir. Sonunda fazilerin artacağına kuşku yok, ama hala 6-9 ay kadar Fed'in faizlerin yönünü yukarı çevirmesini beklemiyoruz çünkü ne bir toparlanma sinyali almıyoruz. Hala hız kesme, duraklam evresindeyiz. Bu hafta ABD Hazinesi 139 milyar dolarlık borçlanma ihalesi gerçekleştirecek. Çarşamba ve Perşembe günü yapılacak olan 10 yıllık ve 30 yıllık ihalelere gelecek talep piyasada etkili olacaktır. Haftanın son işlem gününde perakende satışlar ve sanayi üretimi rakamlarına dair beklentiler pozitif yönde.

Haftanın ilk işlem gününde açıklanan Haziran sanayi üretimi piyasa beklentisinden daha az %9,7 daraldı. Beklenti %12,6 daralma yönündeydi. Bu rakam sonbahardan itibaren pozitif rakamlara geçiş beklentilerini güçlendirecek bir veri oluşturuyor. Bu rakamla beraber ilk çeyrekte %21,9 daralmış olan sanayi üretimi, ikinci çeyrekte %15,2 gerilemiş oldu. Sanayi üretimi GSYH'nin en önemli göstergesi olduğu için ikinci çeyrek GSYH daralmasının tek haneli olacağı bu rakamla teyit edilmiş oldu diyebiliriz. Yanlız, çok da rahat olmamak lazım çünkü Haziran 2008 ile kıyaslandığında rafineri, otomotiv, madenler ve metal, makina-ekipman gibi önemli sektörler hem daha kötü durumda, hem de ciddi ekside. Buna karşın gıda ve kimya düşüşü sınırlayan sektörler. Tekstil ve giyim de Haziran 2008'e göre daha iyi performans çıkarmış durumda. Dayanıklı ve dayanıksız tüketim kalemlerindeki artışlar ÖTV/KDV bağlantılı görülebilir: bu durumda bu kalemlerdeki iyileşme kalıcı olmayabilir. Özünde, talepte küçük bir canlanma rakamlarda görülüyor, ki bunu zaten biliyorduk, ama yatırımlardaki düşüş sürüyor. Haziran cari açık rakamı piyasalarda algılamayı değiştirecek öneme sahip değil, ama Ekim ayından bu yana kümülatif olarak 18 milyar dolara ulaşmış olan net hata noksan kalemi dövizle ilgili beklentiler açısından izlenecek. Salı günü açıklanacak olan kapasite kullanımı Temmuz ayına dair ilk veri olacak.

Çıkışın başladığı 9 marttan beri geçen 21 haftanın sadece ikisinde haftalık olarak gerileyen İMKB endeksi bu çıkışın hedefin olan 43.300 seviyesini de yukarı doğru kırdı. Endeksin 43.000-45.500 bandında bir süre kalacağını, hisse bazında hareketliliğin altı aylık bilanço beklentilerine göre öne çıkacağını tahmin ediyoruz. Özellikle arka arkaya dört hafta haftalık pozitif kapanışın ardından bu hafta eksi bir kapanış yatırımcıları şaşırtmamalı. Bu geri çekiliş yükselişin kalıcı olabilmesi için gerekli bir gelişme olarak görülmeli. Fed açıklamaları ve haftanın son günlerine yığılmış olan yurtdışı veriler kapanışta çok önemli rol oynayacak.

Tüm yazılarını göster