St. Petersburg 27-28 Temmuz’da 20’ye yakın Afrika ülkesinin liderini ağırladı. 2019’da 54 Afrika liderinden 43’ü katılmıştı, bu sefer daha az katılım oldu diye Batı basınında yer aldı.
Chatham House’da Obe & Amare makalesinde, 2019 toplantısında öngörülen 40 milyar ticaret hacminin 18’de kaldığı, Rusya’nın 23 milyar dolar borç sildiği ve 40 ülke ile askeri işbirliği anlaşması imzaladığı yer alıyordu. Ukrayna Savaşı ile Afrika’da enerji bazlı enflasyon, finansal istikrar sorunu ve kredi notu düşüşlerine neden olduğu, Afrika’da doğrudan yatırımlarda payı %1 olan Rusya’nın kıtada zayıfladığını gösteren bir zirve olduğu, Carnegie Endowment for International Peace sitesinde Zaytsev yazıyordu.
AP’nin haberine göre, Mısır ve Güney Afrika liderleri Karadeniz Tahıl Anlaşmasının yeniden tesis edilmesini istedi. Rusya ise Burkina Faso, Zimbabwe, Mali, Somali, Eritre ve Orta Afrika Cumhuriyetine 50 bin tona yakın bedava tahılı 3-4 aya göndereceğini söyledi. TASS ajansında, Afrika’nın SSCB döneminde bağımsızlığı için verilen desteği hatırladığı ve Ukrayna’dan çıkan tahılın sadece %3’ünün fakir ülkelere gittiği haberi yer alıyordu.
Zirveden hemen sonra Wagner’in Nijer’e geldiği, ECOWAS’ın Fransa başta olmak üzere Avrupa’nın Nijer’e müdahalesine destek vereceği, Nijerya meclisinin müdahaleyi ret ettiği, Burkino Faso, Mali, Gine, Cezayir gibi ülkelerin karşısında olacağı bilinenler. Nijer ile başta uranyum, altın ve doğalgaz boru hattının Fransa ve Avrupa’ya gidişinin kısıtlanması ve Fransızların Mali gibi kapı dışarı edilmesi ile konu aniden ısındı.
Geçen kış şansa iyi geçti ama sonbaharla dünyanın değişik bir kışa gireceği şimdiden belli gibi. BRICS toplantısında rekor katılım başvurusu ile sonrasında altına dayalı bir BRICS parası, ödeme sistemi bekleniyor. Para demişken Afrika’nın sömürgecilikten çektiğini çok kişi bilir ama Fransız Merkez Bankasının 15 civarında Afrika ülkesinin parasını bastığını çoğu kişi bilmez.
Liberté, égalité, fraternité
Banque de France; Benin, Burkina Faso, Fildişi, Gine-Bissau, Mali, Niger, Senegal ve Togo (UEMOA) ile “Communauté financière africaine” (franc CFA – XOF), Kamerun, Orta Afrika, Kongo, Gabon, Gine ve Çad (CEMAC) ile “Coopération financière en Afrique centrale” (franc CFA – XAF), Komor ile “Franc comorien” (KMF) paralarını basıyor. Haliyle senyoraj gelirleri de Fransız hazinesine gidiyor.
Banque de France ilgili sayfasına göre sözde hepsi bağımsız. BOE, Bundesbank ve Fed’in de parasını bastığı Afrika ülkeleri var. Bu arada 1930’dan bu yana 1 doların enflasyonla gerçek satınalma gücünün 0,04 cente düştüğü bu yılda, Rusya satınalma gücü paritesine göre dünyanın beşinci, Avrupa’nın en büyük ekonomisi oldu. Savaşın başında 3 aya kalmaz Rus ekonomisi çöker denilmişti. Süreçte ABD’nin kredi notu düştü, BOJ-İngiltere-ABD-Kanada-Almanya-Fransa tahvil faizleri uçtu, Almanya durgunlukta. Macaristan İsveç'e yol vermedi.
Fransa’da sokaklar sürekli karışık. Liz Truss’ın genişleyici para politikası ile ekonomiyi büyütme kararına enflasyon yaratır dendi, tahvil piyasası patladı, hükümet değişti, 13 faiz artışına rağmen enflasyon 1 puan düştü. BBC haberine göre insanlar artık sokaklarda yatıyor. ABD’de fentanil ile yılbaşından beri sayısı 400’ü geçen toplu katliam sorunu devam ediyor.
Philadelphia, California zombi gibi dolaşan ve sokaklarda yatan evsizler ve göçmenler ile macera dolu Amerika dedirtiyor. Hazinenin faiz yükü ve %25 faize rağmen kredi kartı borç hacmi rekorla 1 trilyon doları aştı. Faiz artışına rağmen ilk altı ayda %21 daha fazla oto satıldı. ABD’de (ve İngiltere) rekor iflaslar yaşanırken, Cleveland Fed enflasyonda 3,4 ve 3,9 ile yükseliş bekliyor. Artan petrol ve gıda fiyatları ile dünyada enflasyonlar tekrar yükselişe başladı.
ABD galon pompa fiyatı 1 aydır yükselişte, bu sefer seçime giderken ulusal petrol rezervleri de en düşük seviyede. Fed faiz artışı ile enflasyonu düşürdüyse soralım ne oldu? Enerjiyi de içeren gıda, konut ve ulaştırmanın toplam payı TÜFE’de %60, işsizlik %10, büyüme öngörüsü %3,5 ve cari açık kadar enerji ithalatımız var. Böyle bir dünyada, dezenflasyonist süreçten enflasyonist sürece girerek, daraltıcı mali politikalarla enflasyonu ve cari dengeyi yönetmeyi planlıyoruz.