Mısır fiyatı piyasada ”şok” etkisi yaratmaz...

Ali Ekber YILDIRIM TARIM DÜNYASINDAN aey@dunya.com

Son olarak 2005'te 260 bin lira (26 yeni kuruş) mısır alım fiyatı açıklayan hükümet, 2006 ve 2007'de fiyat açıklamadı. Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) iki yıl mısır alımı yapmadı. Mısırın fiyatı, alım ve satımı serbest piyasada oluştu.

2007'de kuraklığın etkisi ile üretimin 3.5 milyon tona gerilemesi iç piyasada fiyatları tırmandırdı. TMO'nun deposunda mısır olmadığı için ithal mısır ile piyasayı düzenlemeye çalıştı. İthalatın faturası ağır oldu.

Fiyat artışı çiftçiyi daha fazla mısır ekmeye yönlendirdi. Bu yıl üretimin en az 4 milyon ton olacağı ortaya çıkınca hem üretici, hem de sanayici TMO'nun piyasaya girerek mısır alımı yapmasını istedi.

Türkiye Ziraat Odaları Birliği, mısır alım fiyatının ton başına en az 500 YTL olmasını istedi. Adana Tahıl Üreticileri Birliği, Ceyhan Ziraat Odası, Kahramanmaraş ve Çukurova'dan mısır üreticileri bir süre önce Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker ile görüşerek mısır alım fiyatının en az 495 YTL/ton olmasını talep etti.

Türkiye Yem Sanayicileri Birliği ise, serbest piyasada mısır fiyatının 400 YTL/tonun altına düşmemesi, TMO'nun piyasada aktif olarak yer alması, mısır ihtiyacının yerli üretimden karşılanması yönünde görüş bildirdi.

Bu açıklama ve uyarıları dikkate alan hükümet, iki yıl aradan sonra mısır alım fiyatı açıkladı. Tarım ve Köyişleri Bakanı Mehdi Eker'in yaptığı açıklamaya göre, TMO 2008 ürünü mısırın kilosunu üreticiden 43 yeni kuruştan (430 YTL/ton) alacak. Ayrıca üreticiye kilo başına 4 yeni kuruş destekleme primi ödenecek.

Açıklanan fiyatı değerlendirirken ürüne hangi pencereden bakıldığı büyük önem taşıyor. Üretim miktarına ve dünya mısır fiyatlarına bakılırsa açıklanan fiyat iyi. Ancak, girdi fiyatlarındaki artışa ve TMO'nun hasat öncesinde ithal mısırı 480 YTL/tona sattığı dikkate alındığında ise düşük bir fiyat açıklandığı söylenebilir. Bu bilgiler ışığında üretici, geçen yılın fiyatına bakarak açıklanan fiyatın düşük olduğu görüşünde.

Serbest piyasada tonu 380 ile 400 YTL'den satılan mısıra 430 YTL fiyat verilmesini eleştiren yem sanayicileri ise, bunun süt, et, yumurta ve diğer hayvansal ürünlere fiyat artışı olarak yansıyacağını dile getiriyor.

Üretici ve sanayicilerin beklentilerine ve açıklamalarına bakıldığında açıklanan 43 kuruşluk fiyat tartışılsa da piyasada "şok" etkisi yaratmayacak.

Açıklanan fiyat kadar ödemenin zamanında yapılması da çok önemli. Özellikle destekleme priminin en az bir yıl gecikmeli olarak ödendiği biliniyor.

Hatırlatmakta yarar var. Destekleme primi konusunda üretici geçen yıl büyük bir haksızlıkla karşı karşıya kaldı. 2006'da kiloya 6,7 kuruş olan destekleme primi 2007'de 2 kuruşa düşürüldü. Üreticiler uzun süre buna inanamadı. Hükümet de bu düşüşün gerekçesini açıklayamadı.

Geçen yıl destekleme primini 2 kuruşa düşüren hükümet, bu yıl yüzde 100 artışla 4 kuruşa çıkardı. Ancak, prim h‰l‰ 2006'nın çok gerisinde. Daha da önemlisi bu primin de üreticiye en erken 2009'da ödeneceği gerçeği.

Bu olumsuzluklara rağmen, alternatif ürünlerdeki sıkıntılar da dikkate alındığında verilen fiyat ve prim mısır üretiminin önümüzdeki yıllarda da artarak devam edeceğini gösteriyor.

Yıllık 4 milyon tonun üzerinde mısır talebi olan Türkiye'nin geçen yıl kuraklığın etkisi ile üretimin 3.5 milyon tona düşmesinin olumsuz etkilerini herkes yaşadı. Türkiye 1 milyon 110 bin ton mısır ithal etmek zorunda kaldı. Türk çiftçisine verilmeyen destek, Amerika'daki mısır çiftçisine verildi.

Umarız bundan sonra mısır konusunda ciddi hatalar yapılmaz. Türkiye, mısır ithal eden ülke değil, ihraç eden ülke olur.

Tüm yazılarını göster