Üniversiteyi bitirdikten sonra Charles Wheelan'in ilk işi, Main eyaleti valisine konuşma yazmakmış. Bu iş sırasında çok konuşma yazmış. Özellikle de üniversite mezuniyet törenlerinde mezunlara yapılan konuşmaları. "Düşünün, ben de daha 23 yaşında idim ve benden bir yaş küçük gençlere öğütler veriyordum" diyor. Charles, daha sonra ekonomi ve kamu politikaları dersleri vererek akademik bir hayat sürdürmüş.
Charles Wheelan, mezuniyet törenlerinde yapılan konuşmaları aşırı dozajda iyimser buluyor. Bu konuşmalar gençlere fazla bir şey katmıyor kanısında. Bu nedenle
bir kitap yazmış "10½ Things No Commencement Speaker Has Ever Said (W.W. Norton & Co )". Şöyle bir yorumda da bulunuyor "Keşke 1988 yılında bana birisi bu kitapta söylediklerimi söyleseydi". Aşağıda yazarın söylediği 10 sözü ve benim yorumlarımı bulacaksınız.
1- Arkadaşlarınızla geçirdiğiniz zamanlar iyi geçirilmiş zamanlardı
Yapılan araştırmalar onu gösteriyor ki, başka insanlarla olan anlamlı ilişkiler insan mutluluğu ve sağlığı ile ilgili en önemli faktörlerden birisidir. Yaşamdaki başarı göstergelerinden birisi, mezuniyetten 10-20 yıl sonra bu arkadaşlarınızdan kaç tanesi ile arkadaşlığınızın devam ediyor olması olacaktır.
"Bana arkadaşını söyle, sana kim olduğunu söyleyeyim" derler. Okul yıllarında seçilen "iyi" arkadaşlar kişiye ömrü boyunca bir mutluluk kaynağı olacaktır.
2- Kötü günleriniz önünüzdedir
Mezuniyet günü mutlu bir gündür. Ancak yaşamınızda ileriki günlerde sizleri kötü günler de bekliyor; buna hazır olmalısınız. İleride çok güzel şeyler yapacak olsanız bile, kendinizden şüpheye düşeceğiniz, başarısızlıklara da uğrayacağınızı unutmayınız. Yaşamda her şey toz pembe değildir. Karşılaşılan insanlar, anne, baban ve de hocalar kadar hoşgörülü değildir. Yaşayacak kötü deneyimlere kişi hazır olmalıdır.
3- Dünyayı daha kötü yapmayın
Herkes size, iyi şeyler yapın diye ilham verir. Ama ben çıtamı çok yüksek tutmuyorum. Size kanseri tedavi edin demiyorum, ama en azından yaymayın.
Keşke bu söze en çok politikacılar kulak verseydi.
4- Sizden akıllı birisi ile evlenin
Doktora çalışmamı yaparken eşim bir işte çalışıyordu ve sabit bir geliri vardı. Eşim bir şirket açmak isteğinde de benim bir işim vardı. Bu hayat denizinde kürek çekerken, bir kürek yerine iki küreğin olması akıllıca bir seçimdir.
Eş ve iş seçimi yaşamdaki iki önemli seçimdir. Eş seçiminde de dikkatli olmak gerekir. Eşler birbirlerine ekonomik olarak destek olacak kapasitede olmalıdır. "İki çıplak, bir hamama yakışır" derler.
5- Çocukların spor savaşını durdurmaya yardımcı olun
Amerikan ailelerinin, çocuklarına yaptırdıkları sporlar çok gülünç biçimde rekabetçi ve çok organize oldu.
Sırf zevk için yapılan sporlar geride kaldı. Aileler, çocukları okul takımında yer alamaz ya da iyi bir okula giremezse ömürlerini "başarısız" olarak bitireceklerine inanmaktadırlar.
Yazarın çocukların spor faaliyetleri hakkında söylediği salgın, çok şükür ülkemizde henüz yaygın değil. Ancak bizde de, "iyi" okullara girmesi için çocuklara yaşatılan sınava hazırlanma kabusu var. Bu kabus, çocukların çocukluklarını ve gençlerin gençliğini zehir etmektedir. Yaşamdaki başarı ve mutluluk sadece okula bağlı değildir.
6- Ölen kişilerin ölüm ilanlarını (Obituary) okuyun
Bu ilanlar, kısa yaşam öyküleridir. Bize şunu hatırlatır: İlginç ve başarılı insanlar çok ender olarak düzenli ve tekdüze yaşam sürmüşlerdir.
Alışılmışın dışına çıkanlar, başarılı olurlar; yaşamları ilginç olur.
7- Anne ve babalar sizin için en iyi olanı istemezler
Anne ve babalar, içgüdüsel olarak çocuklarının risk ve rahatsızlığını istemez. Bu nedenle onları emin, garantili işlere yöneltirler. Theodore Roosevelt şöyle demiş:
"Başarısız olmak kötüdür; ancak bundan daha kötüsü başarmak için teşebbüste bulunmamaktır."
Yazarın, Amerikan ebeveynler için söylediği sözler, Türk anne babalar için fazlasıyla doğrudur.
8- Bir sirk hayvanını kendinize örnek almayın
Sirkteki hayvan, bir oyun yaptığında terbiyecisi ona fıstık ya da küçük bir balık verir. Her yaptığınız şeyin daha iyisini yapmak için çabalamalısınız. Yaşamda değişik rolleriniz olur. Ancak sadece işinizde sistematik olarak değerlendirilir ve ödüllendirilirsiniz. Her davranışınızı ödüle bağlayarak bir sirk hayvanı olmayınız.
Yaşamı bir bütün olarak görmek gerekir. Her cephede başarılı olmak için çaba harcanmalıdır. Ama her başarı için sirk hayvanı gibi ödül beklememelidir.
9- Yaşam, borç alınmış zamandır.
Size "Otobüs çarparsa" kuralını vereceğim. Gelecek hafta veya yıl size bir otobüs çarpsa, ölseniz. Acaba o ana yaşadığınız yaşam tarzından pişman olacak mısınız?
Her an yaşam noktalanabilir. O noktaya kadar geçen sürede yaşadıklarından kişi mutlu olabilmeli ve yaptıkları ile gurur duyabilmelidir. Bu anlayışla yaşam sürdürülebilmelidir.
10- Büyük adam olmaya uğraşmayın
Çok büyük adam olmak sizin dışınızdaki bazı şeylere de bağlıdır. Bu konuya ne kadar az kafanıza takarsanız, büyük adam olma olasılığınız da artar. Ama büyük adam olmazsanız da bunda yanlış bir şey yoktur. Kişinin yaşamı kendi elindedir. Tabi ki dış faktörler de yaşama yön verir. Ancak ille de çok büyük adam olacağım diye yaşamı zindan etmeye gerek yoktur. Yaşamı mutlu sürdürmek önemli bir başarıdır.
Sonuç
Gençler üniversiteden ayrılıp, gerçek yaşam yolculuğuna çıkarken onlara gerçekçi konuşmalar yapmak erekir.