Bu gece Müslümanlar için özel bir gece. Müslümanlar bu geceyi Mevlid Kandili olarak kutlayacak.
Arabi takvimin kayması sonucu bu yıl Mevlid Kandili ile Sevgililer Günü çatıştı.
Hıristiyan kökenli sevgililer gününün Hıristiyan dini ile bağı giderek gevşediği ve bu gün daha çok insanları para harcamaya zorlayan ticari bir oyun haline geldiği için, Müslüman ülkelerde de kutlanır oldu.
Uzun süredir yazılı, görsel ve sesli medya organları halkımızı Sevgililer Günü'nde hediye satın almaya teşvik ediyor.
Sevgililer Günü'nde insanların sevdiklerini hatırlaması ve onlara hediye vermesi, Mevlid Kandili'ni kutlamalarını engellemez.
Ben özellikle genç okuyucularımız için Mevlid Kandili'nin ne olduğunu anlatacağım.
Arap takvimine göre "Rebiülevvel" ayının 12'nci gecesi olan bu gece, Hazreti Muhammed'in doğduğu gecedir. "Mevlid" doğum demektir. Müslümanlar bu geceyi kutsal bir gece olarak kabul eder. Bu gece ibadet yerleri aydınlatılır. Evlerde helva ve şerbet yapılır. Komşulara dağıtılır. Kuran ve Mevlid okunur.
571 yılında dünyaya gelen Hazreti Muhammed'in doğum gününü "Mevlid törenleri ile kutlama" geleneği 1232 yılında başlamıştır.
Bu törenlerde doğumu anlatan değişik metinler okunmuştur. Bunlara "Mevlid" adı verilmiştir.
Türk dilindeki Mevlidlerin en ünlüsü ve günümüzde de Türk halkının benimsediği Mevlid olan 1364 yılında Bursa'da doğan "Süleyman Çelebi"nin "Vesilet-ün Necat" (Kurtuluş Yolu) isimli eseridir.
Müslümanların "kandil" olarak isimlendirdikleri kutsal gecelerin sayısı beştir. Bunlar (1) Mevlid 11/12 Rebiülevvel, (2) Regaip 5/6 Recep, (3) Miraç 26/27 Recep, (4) Berat 14/15 Şaban ve (5) Kadir Gecesi 26/27 Ramazan'dır. Kutsal gecelerin ibadet ile geçirilmesi "sünnet"tir.
Osmanlılar'da Mevlidlerde Süleyman Çelebi'nin "Vesiletü'n Necat'ının okunmasına 3. Murad devrinde başlandığı bilinir.
Padişahların katıldığı "Mevlid Alayları" Sultanahmet Camii'nde yapılırdı. Törenlerde "Mevlidhan-i Evvel" ve "Mevlidhan-i Sani" "Mevlid" okurdu.
"Geldi bir ak kuş kanadiyle revan / Ar-karni sigadi kuvvetle hemân"
beyti okunduğunda cemaat ayağa kalkardı.
Bu arada Mekke'den gelen hurma yenilir, üçüncü Mevlidhanın mevlidi tamamlamasından sonra Mevlid şekeri dağıtılırdı.
Camilerde, evlerde "Mevlid" töreninde ise, önce Kur'an, sonra mevlidin bölümleri çeşitli makamlarda okunur.
Her bölümden sonra Kur'an, ilahi ve kasidelere yer verilir. Hazret-i Muhammed'in doğum bölümü okunurken, doğumu bildiren beyitlerde ayağa kalkılır ve ara dua yapılır. Mevlid dua ile sona erer.
Türkiye dışındaki Müslüman ülkelerde benzer törenlerin olup olmadığını öğrenmek için yıllar önce Zaman Gazetesi aracılığıyla "Akademi"yi aradım. Mehmet Akay bana "Mevlid"in biz Türkler'e ait bir tören olduğunu, önceleri sadece Mevlid Kandili gecesi camilerde okunan Mevlidin daha sonra diğer kandil geceleri de camilerde okunduğunu ve zamanla cami dışında ve de kandil geceleri dışında özelliği olan günlerde gece ve gündüz okunmasının bir halk adeti, örfü haline geldiğini anlattı.
Mehmet Akay'a "Mevlid"de "gülsuyu" serpilmesinin, "şeker" dağıtılmasının neye dayandığını sordum.
Bana bir "Hadis-i Şerif"ten söz etti.
Peygamber Efendimiz buyurmuşlar ki "Bana, kadın (saliha) ve güzel koku sevdirildi ve de namaz gözümüzün aydınlığı kılındı." Bu Hadis-i Şerife göre, güzel kokunun mesnedi sünnettir. Gülsuyu güzel bir koku olarak Mevlidte dağıtılmaktadır.
Şeker dağıtma adeti ise Sultanahmet Camii'ndeki "Mevlid Alayları"ndan bu yana süre gelmiştir.
Kandil geceleri ve Mevlid törenleri bizim halkımız için büyük önem taşır.
Müslümanlar için kutsal gecelerin, kandil günlerinin, diğer gecelerden ve günlerden farklı yanları vardır.
Böyle geceler ve günler birlik ve beraberliği güçlendirme fırsatı yaratır. Dargınlar barışır. Kırgınlıklar ortadan kalkar. Aileler bir araya gelir. Küçükler büyüklerinin elini öper, hayır duası alır. Fakirler, kimsesizler hatırlanır. Ölmüşlerin mezarları ziyaret edilir. Ölmüşler için Fatiha okunur. Verdiği nimetler için Allah'a şükredilir.
Sayin okuyucularım, "Mevlid" geceniz kutlu olsun.