Merkez Bankası, 5 Ağustos'tan bu yana sürdürdüğü döviz satım ihalelerine bugünden itibaren son verme kararı aldı. Dün yazmıştık, Merkez Bankası önceki gün itibariyle ihaleler yoluyla 12.6 milyar dolarlık satış yapmıştı. Ekim, aralık ve ocak aylarındaki müdahalelerle de 2.9 milyar dolar satılmış ve toplam döviz satışı 15.5 milyar dolar olmuştu. Dünkü ihalede satılan 50 milyon dolarla birlikte toplam satış 15.6 milyar dolara yaklaştı.
Merkez Bankası'nın dün aldığı kararların özetini aktaralım önce:
1- Günlük 50 milyon dolarlık döviz satımı öngörülen (istisnai günlerde bu tutarın üstüne çıkılabiliyordu) rutin ihalelere son verildi.
2- "Gün içi döviz satım ihaleleri" ise devam edecek. Ancak bu ihalelerin rutin ihalelerden farkı, gerek görülmesi halinde açılıyor olması. Yani Merkez Bankası bu ihaleleri ancak gerek gördüğü günlerde açacak.
3- Dövize müdahale ise apayrı bir uygulama, o gerek duyulması halinde sürecek.
***
Merkez Bankası'nın rutin döviz ihalelerine son vermiş olmasının temelde iki nedeni var. Birincisi; belli ki Merkez Bankası kurun bu düzeyinden memnun. Döviz kurunun daha da aşağı gitmesi, yani TL'nin değerlenmesi arzu edilmiyor. İkincisi ise; Merkez Bankası artık daha fazla döviz kaybetmek istemiyor. Girişte aktardık, şimdiye kadar 15.5 milyar dolar satıldı ve kur da bir noktaya oturdu. Bundan sonrası için ne kurun daha da düşmesi sonucu verecek uygulamalara gerek var, ne de arzulanmayan bu durum için daha fazla döviz kaybetmeye. İşte o yüzden de rutin ihalelere son verildi ve gerek görüldüğü takdirde başvurulan ihalelerle yola devam edilmesi kararlaştırıldı.
***
Merkez Bankası, dün aldığı kararla günlük en fazla 1 milyar 350 milyon dolarlık satışın öngörüldüğü, izleyen iki günde ise yine en fazla 1 milyar 700 milyon doların satılabileceği ihaleleri sona erdirdi. Rakamların böylesine büyük olması yanıltmasın; bu rakamlar günlük en yüksek satış tutarını gösteriyordu, "istisnai durumlar haricinde", alınan tekliflerin yalnızca 50 milyon doları karşılanıyordu. Eğer koşullar gerektirirse, yani "istisnai bir günde" bulunuluyor ise, 50 milyon doların üstüne çıkılması söz konusu oluyordu.
İşte Merkez Bankası, bu ihalelere son verdi. Ama, Merkez döviz satış ihalelerinden tümüyle vazgeçmiş değil. 6 Ocak'ta yürürlüğe giren bir başka uygulama var ve o sürdürülecek. Buna göre Merkez Bankası, 6 Ocak'tan itibaren gerek görülen günlerde "gün içinde" döviz satım ihaleleri açmaya, gün içi ihalelerde satımı yapılacak tutarın da "her bir ihalede" 50 milyon dolar olmasına karar vermişti. "Her bir ihale" vurgusuna dikkat; çünkü Merkez Bankası gün içinde birden fazla ihale açabiliyordu; nitekim 6 ve 9 Ocak günlerinde bu durum yaşandı.
Para Politikası Kurulu'nun dünkü toplantısından sonra yapılan açıklamada da, cari denge dinamiklerindeki düzelme eğilimi ve küresel koşullardaki ani değişimler göz önüne alındığında, gün içi döviz satım ihalelerinin düzenli döviz satım ihalelerine kıyasla daha etkili ve para politikası amaçlarına daha uygun olacağı değerlendirmesine yer verildi.
Merkez Bankası, her bir ihalede 50 milyon dolar satacağı gün içi ihalelerde bir günde yapılacak satışın üst sınırını 500 milyon dolar olarak belirledi. Günlük 500 milyon dolarlık sınır, bir sonra Para Politikası Kurulu toplantısına kadar değiştirilmeyecek.
Faizler aynı kaldı
Para Politikası Kurulu faiz oranlarında değişikliğe gitmedi. Politika faizi olan bir hafta vadeli repo ihale faiz oranı yüzde 5.75'te sabit tutuldu, diğer oranlar da aynı düzeyde kaldı.
Para Politikası Kurulu toplantısından sonra yapılan açıklamada yurtiçi nihai talep yavaşlarken net ihracatın büyümeye katkısının arttığı, bu çerçevede ekonomideki dengelenme eğiliminin süreceği ve cari işlemler açığının kademeli olarak azalmaya devam edeceği ifade edildi. Açıklamada, enflasyondaki düşüşün, baz etkisinin de devreye girmesiyle yılın son çeyreğinde belirginleşeceği görüşüne bir kez daha yer verildi.