Merkez Bankası merakla beklenen kararı verdi. Genel bekleyiş doğrultusunda faizlerde indirim yaptı.
-Merkez Bankası’nın gecelik faiz oranı: 10.75’ten yüzde 10.50’ye indirildi.
-Bir hafta vadeli faiz oranı yüzde 7.50 olarak sabit tutuldu.
-Bankalararası Para Piyasası’nda saat 16.00–17.00 arası gecelik vadede uygulanan, borç verme faiz oranında da 0.25 puan indirim var. Yüzde 12.25’ten yüzde 12.00 ye indirildi.
Merkez Bankası’nın % 10.75 olan gecelik borçlanma faizinde 0.25 puan kısıntı yaparak faizi % 10.50’ye indirmesinin değişik kesimlerde etkileri ne olur?
1) Merkez Bankası’nın faiz indirme kararı önce faiz sistemini bütünü ile yeniden yapılandırılacağı bekleyişine yol açacak. Daha sonra da yabancı ve yerli piyasacılarda faizlerin gerilemeye başlayacağı beklentisini yaratacak.
2) Merkez Bankası, bankalara 100 milyar 800 milyon TL. borç verirken;
- 56 milyar TL'lik kısmını % 7.50 piyasa faizi ile,
-45 Milyar TL'lik kısmını % 10.75 gecelik borçlanma faizi ile verdi.
Gecelik borçlanma faizinin % 10.75’den % 10.50 ‘ye indirilmesi, bankaların kaynak maliyetini sembolik ölçüde de olsa azaltacak.
Bankalar kredi faizlerini belirlerken, (ihtiyaç duyduklarında ödeyecekleri en yüksek faiz oranı olan gecelik borçlanma faizi %10.75’i dikkate alıyorlardı. Bu oranda sembolik de olsa bir gerileme gerçekleşti. Bu bankaların kredi faizlerinde ufak indirimlere yol açabilir.
3) Yabancılar kur artışına neden olmayacak bir politika ve uygulama ile faizlerin düşürülebileceğine ikna edilebilirse özellikle 10 yıl vadeli Türk tahviline ilgi artabilir.
Çünkü faizlerin düşme eğilimine girmesi, yabancıların yüksel faizli tahvile ilgisini artırıyor. Tahvil faizinde her 1 puanlık faiz düşüşü yabancıların ana para üzerinden yaklaşık % 6 kazanç sağlamalarına imkan veriyor.
Tahvillerde (senelik bileşik) faiz oranı % 10 dolayında.10 yıllık Türkiye tahvilinin yaklaşık % 21’i yabancıların portföyünde.
- Merkez Bankası’nın bankaları toplam fonlaması (bankalara verdiği toplam krediler) 3 ay önceye kadar 80 milyar TL. iken, 100 milyar 795 milyon TL.ya yükseldi. (Bilgi notu: Merkez Bankası bankalar üzerinden Hazine'yi fonluyor. Bankalar son aylarda Hazine’ye daha fazla para aktarmaya başladı.)
- Merkez Bankası bankaları fonlarken biraz o faizle biraz bu faizle borç vererek ortalama bir faiz maliyeti ortaya çıkarıyor.
Açık anlatımla TCMB’nın illa da politika faizini ve gecelik borçlanma faizini değiştirmesine ihtiyaç yok. TCMB, “biraz ondan, biraz bundan” yaparak fonlama faizini istediği gibi ayarlıyor.
TCMB borç verirken faizi % 7.50 ile % 10.75 arasında oynama imkanına sahipti. Bundan sonra % 7.50 ile % 10.50 arasında oynayacak.
Piyasa oyuncuları, TCMB’ye faizi istediği gibi ayarlama imkanı tanıyan bu uygulamanın “basitleştirilmesini” istiyorlar. İstenilen koridorun küçültülerek, sonunda tek bir politika faizi uygulamasına geçilmesi.
Ortalama faize, fonlama maliyeti deniliyor. Fonlama maliyeti üç gün önce % 8.98 idi. Dün % 8.91 dolayında dolaşıyordu.
Gerçekçi olalım. Merkez Bankası faiz indirimini kararını verirken ekonomik göstergelerin gereğini yapmadı. Politikacıların baskıları, son aylarda piyasalarda ortaya çıkan olumlu beklentiler, faiz indirimi kararında etkili oldu.
Faiz indiriminde Merkez Bankası’nın çekinmesinin ana nedeni, genel bekleyişin indirim ağırlıklı olması. Merkez Bankası gerektiğinde faizi yükseltmede de rahatlığa sahip olsa, indirim kararlarını daha cesur olarak verebilecek.