Merkez Bankası'nın beklenmeyen, öngörülemeyen her kararı "sürpriz"dir demiştik ya dün, Merkez Bankası da "sürprizseverliği"ni kanıtladı. Para Politikası Kurulu'nun dünkü toplantısından faiz değişikliği kararı çıkacağı pek beklenmiyordu; ama Merkez Bankası tuttu borç verme faizini yüzde 8.50'den yüzde 7.50'ye indiriverdi. Borçlanma faizi yüzde 4.50 olarak sabit tutuldu, böylece faiz koridoru yüzde 4'ten yüzde 3'e gerilemiş oldu.
Merkez Bankası Para Politikası Kurulu'nun faiz kararı, piyasalarda birbiriyle taban tabana zıt yorumların yapılmasına yol açtı. Borç verme faizinin yüzde 8.50'den yüzde 7.50'ye indirilmesi ilk bakışta ekonominin canlanmasına katkı yapacak bir adım olarak yorumlandı. Öyle ya, Merkez Bankası gecelik borç verirken, yüzde 8.50 yerine yüzde 7.50 faiz alacaktı. Yani bankaların yükü hafifliyordu. Bu da, kredi faizlerinin yönünün aşağı dönmesi sonucunu doğuracak bir gelişmeydi.
Aksi görüşler dile getiren sektör temsilcileri de olmadı değil. Faiz koridorunun daraltılmasıyla ortalama fonlama maliyetinin daha yukarıda oluşacağını savunanlar da oldu.
Merkez indirim için ne diyor?
Para Politikası Kurulu açıklamasında gecelik borç verme faiz oranının 1 puan indirilmesiyle ilgili olarak şu görüşlere yer verildi:
"Yılın ilk aylarında sermaye akımlarındaki güçlü seyrin etkisiyle kredilerdeki artış öngörülen seviyelerin üzerinde seyretmiştir. Ancak, son dönemde küresel belirsizliklerin artması sonucu sermaye girişlerinde tekrar bir yavaşlama olduğu dikkat çekmektedir. Sermaye akımlarında artan oynaklığa karşı Kurul, rezerv opsiyonu mekanizmasının etkinliğini kademeli olarak artırmaya karar vermiştir. Otomatik dengeleyici özelliği sayesinde bu mekanizma geniş faiz koridoruna duyulan ihtiyacı büyük ölçüde azaltmaktadır. Bu nedenle gecelik borç verme faizlerinde 100 baz puanlık indirime gidilerek faiz koridoru daha simetrik bir hale getirilmiştir."
Mevduat faizine de darbe mi?
Merkez Bankası'nın borç verme faiz oranını aşağı çekmesinin kredi faizlerini olumlu etkileyeceği görüşü yaygın. Dolayısıyla kredi faizleri aşağı giderken mevduat faizlerinin mevcut düzeyde kalacağı da pek beklenemez. Sektör temsilcilerinin, mevduat faizlerinde de bir düşüş beklediğini belirtelim. Her ne kadar bankalar zaten mevduata yüzde 7.50 oranında bile faiz vermiyorsa da, Merkez Bankası'nın faizi aşağı çekmiş olması, öyle görünüyor ki bankaların elini biraz daha güçlendirdi ve mevduat faizini biraz daha indirme olanağı doğdu.
"Cari açıkta yükseliş gözleniyor"
Faiz açıklamasında vurgu yapılan konuların biri de cari açık. İç talepteki canlanmaya bağlı olarak cari işlemler açığında bir miktar yükseliş gözlendiği vurgulanan Kurul açıklamasında, "Bununla birlikte, mevcut politika çerçevesi cari işlemler açığındaki artış eğilimini sınırlayacaktır" denildi.
Para Politikası Kurulu kim bilir kaç ay sonra cari açıkta artış gözlendiğini vurgulamış oldu. "Cari açığın kademeli olarak azalmaya devam edeceği", Kurul açıklamalarının adeta hiç değişmeyen ifadelerinden biriydi.
Dünkü toplantıdan sonra yapılan açıklamada da "mevcut politikanın cari açıktaki artışı sınırlayacağı"ndan söz ediliyor. Ancak bu ifadedeki ayrıntıyı gözden kaçırmamak gerek. Açıkta azalmanın süreceği değil, "artışın sınırlı olacağı" vurgulanıyor.
Yani artık yıllıklandırılmış cari işlemler açığında dip noktaya gelindiği ya da gelinmek üzere olunduğu ve bundan sonrasında ılımlı da olsa artış beklenmesi gerektiği Merkez Bankası'nca da kabul ediliyor.