Merkez Bankası geçen hafta faizi aşağıya çekti. Durgunluk tehlikesine karşı piyasaya likidite ve döviz vermeye başladı. Talebi, kredileri daraltmaya yönelik endişeleri ve cari açığı küçültme politikasını rafa kaldırdı. Merkez Bankası'nın kararlarını piyasalarımız hazmetmeye çalışırken ABD'nin kredi notu düşürüldü. Dünya piyasaları karıştı. Cumartesi ve Pazar'dan sonra içeride neler olabileceği merak edilirken Pazartesi Sabahı Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı CNBC-E'nin tepe yöneticisi Servet Yıldırım ile bir söyleşi yaptı. TV'den izlenen söyleşi piyasa oyuncularının olanı biteni daha iyi anlamalarına yardımcı oldu. Başcı'nın verdiği mesajın özeti şudur: Merkez Bankası piyasaya TL ve dolar vermeye devam edecek. Önümüzdeki dönemde faiz indirimi devam edebilir. Enflasyondan korkulmuyor. Kriz endişesi yok. Başçı, piyasalara güvence verdi dedi ki: ''Bizim gibi ülkeler gündemdeki krizi çok iyi biliyor. Çözümün ne olması gerektiğini de bizim gibi ülkeler yaşayarak öğrendi. Likidite desteği şart!''
Başkan, Para Kredi kurulu'nun geçen haftaki sürpriz toplantısının AB'nin adım atmakta gecikmesi nedeniyle yapıldığını ve acil tedbirler alındığını söylüyor. Başkana göre, piyasalar AB'nin aldığı tedbirlerden tatmin olmuş değil. Sorunların çözümü için likidite desteği ve mali uyum planı gerekiyor. AB'de en önemli sorun krizin İspanya ve İtalya'ya sıçramasını önlemek. Başkan,"Eğer piyasada Türk Lirası ihtiyacı duyulursa onu şu anda kolaylıkla sağlayabiliriz. Haftalık repo ihalelerinin artırılması yoluyla piyasanın likidite ihtiyacını hatta daha fazlasını bile sağlayabiliriz. TL tarafında bunlar oynaklığı azaltacak önlemler. Döviz tarafından düzenli döviz satım ihaleleri ve yabancı para zorunlu karşılıklar ile iligli indirimler yapılabilir. Bankaların bizden alabileceği bir haftalık döviz likiditesi faizleri düşürme imkanımız mevcut. Dövizde 3 kanaldan döviz likiditesini sağlayabiliriz. Altyapı hazır şimdi ne zaman yapacağımızı izleyip göreceğiz."diyor.
İyi de piyasalar Başkanın söylediklerinden ne çıkardı?
Bunu da Garanti Yatırım'dan, güncel piyasayı çok iyi izleyen iktisatçı Gizem Öztok'un değerlemelerinden özetleyeceğim.Gizem Öztok Başkan'ın mesajlarını şöyle okuyor :
Faiz
· Faiz konusunda iki ana senaryo var bu iki senaryo dahilinde faiz indirimi şart. Fakat bankaların zorunlu karşılıkları ile verilen tepki farklılaşıyor.
· Dolayısıyla ilerleyen günlerde MB'nın ağırlık verdiği senaryo gerçekleşirse, faiz indiriminin devam etme ihtimali yüksek. Gene de küresel ekonomideki ve Türk ekonomisindeki verileri takip etmek gerekiyor.
· İçinde bulunduğumuz aşamada kesin bir beklenti oluşturmak imkansız.
· Bu açıklamalara göre piyasanın beklentisi piyasa faizinde
%8'lere doğru bir hareket olacağı yönünde.
Döviz
· Dövizde ciddi ihale miktarları beklenmesine rağmen, ilk gün
Merkez Bankası'nın satışı 50 milyon dolar olarak başladı. Cuma günü MB ihalesi öncesi 2.08 olan döviz sepeti Pazartesi öğle satlerinde 2.12 'e yükseldi..
· Dolayısıyla TL'de değer kaybı kademeli devam ediyor. Kasımdan
bu yana nominal değer kaybı %25-26 civarına ulaştı.
· Kısa vadede küresel gelişmeler olumsuz olduğu takdirde dolar fiyatı 1.80lere tırmanabilir. Fakat ana hareket bandı olarak yılın ikinci yarısında doların 1.65-1.75 TL: bandı içinde seyretmesi bekleniyor.
· MB Başkanı şunun altını çiziyor: Faiz indirimine gidildiği takdirde piyasada çokça yazıldığının aksine TL'de ciddi sorun olmaz.
Cari açık
- İlk altı ayda 45 milyar dolarlık bir cari açık oluştu. İkinci yarıyılda ise açığın 25-26 milyar dolarda kalacağı hesaplanıyor. Bu da yıl sonu 70 milyar dolarlık bir açığa işaret ediyor.
- Ana senaryo petrol fiyatlarındaki değişim ve ekonomide yavaşlama. Bu sebepten cari açıkta yavaşlama bekleniyor.
- Bu da GSYH'nın %9'u oranında bir açıktır.
- İkinci yarıyılda yavaşlama beklentisi çok yüksek.
Gizem Oztok, Başkanın söylediklerinin piyasa tarafından nasıl okunacağını böyle anlatıyor. Tabii ki bankaların, piyasanın bekleyişi önemli Ama bir de vatandaşın beklediği var . Sade vatandaş, olan bitenden endişeleniyor? Nedir endişenin kaynağı? Dolar fiyatı daha nereye kadar çıkacak? Elindeki Türk Lirası'nın ve sahip olduğu varlıkların değeri eriyecek mi? Pahalılık, işsizlik tehlikesi var mı Anadolunun endişesi de, piyasaların tekrar kötüye gitmesi? Krizden tam çıkış başlamışken tekrar geriye gidişin olup olmayacağı.