Mayıs ayı ithalatının gözden kaçan bir özelliği var. Mayısta, Cumhuriyet tarihinin rekoru kırıldı ve 21 milyar 752 milyon dolarlık ithalat yapıldı. Daha önceki en yüksek ithalat, 21 milyar 644 milyon dolarla geçen yılın mart ayında gerçekleştirilmişti.
Mayıs ayındaki rekor ithalat kimi çevreler için beklentilerin çok çok üstündeydi; ama Dünya okurları herhalde bu rakamı pek şaşırtıcı bulmadılar. Bu sütunlarda 18 Haziran'da mayıs ithalatının 22 milyar doları bulabileceği belirtilmişti. Müneccimlik yapmıyorduk tabii ki, hareket noktamız ithalde alınan KDV'nin düzeyiydi.
Mayısta ithalat rekor kırdı kırmasına ama, ihracat da rekor denilebilecek bir düzeyde gerçekleşince ticaret açığı anlamında korkulan olmadı. Hatta, ticaret açığı geçen yılın mayısına göre yüzde 16'ya yakın azaldı. Mayıs ayındaki 13 milyar 168 milyon dolarlık ihracat, aylık en yüksek ihracat sıralamasında ikinciliğe yerleşti. Aylık ihracat rekoru, 13 milyar 222 milyon dolarla bu yılın mart ayında kırılmıştı.
Cari açık ne olur?
Cari açığı çok büyük ölçüde dış ticaret açığının oluşturduğu bir gerçek. Dolayısıyla ticaret açığından yola çıkarak cari açıkla ilgili bir tahmin yapmak mümkün.
Buna göre, geçmiş yıl eğilimleri bizi mayıs ayı için 6 milyar dolar civarında bir cari açığa götürüyor. Bu rakam tabii ki artı-eksi 100-200 milyon dolar oynayabilir.
Mayıs ayı cari açığının 6 milyar dolar olarak gerçekleşmesi, geçen yılın aynı ayındaki açığa göre yaklaşık 1.9 milyar dolarlık bir gerileme anlamına gelecek. Ancak, asıl önemli yön, bu gerilemeyle birlikte mayıs sonundaki yıllıklandırılmış cari açığın, 67.3 milyar dolara, yani geçen yılın mayısıyla aynı düzeye inecek olması. Hatta, bu yılki açık 6 milyarı aşmazsa, geçen yılın mayısındaki yıllık düzeyin altına bile inilecek.
11 milyarlık düşüş
Cari açıkta yıllık bazda tepe noktaya 78.6 milyar dolarla geçen yılın ekim ayında ulaşıldı. İzleyen dönemde yıllık cari açık düzenli bir şekilde azaldı ve son olarak nisan ayı itibariyle 69.2 milyar dolara geriledi. Biraz önce de vurguladığımız gibi, eğer mayıs ayı açığı 6 milyar dolarda kalırsa, yıllık bazda 67.3 milyar dolarla geçen yılın mayısıyla aynı düzeye gelinmiş olacak.
Yıllıklandırılmış cari açık, 2010 yılının mayıs ayından beri bir önceki yılın üstünde seyrediyordu. Böylece, iki yıl aradan sonra tablo yeniden tersine dönmeye başlayacak.
65 milyarın altına inilir
Hükümetin 2012 yılsonu için belirlediği 65.4 milyar dolarlık cari açık hedefi, öyle anlaşılıyor ki tutmayacak. Ama bu kez hedefin aşılması değil, bu rakamın altında söz konusu olacak.
Bu yıl için döviz gelirleri anlamında can sıkan gelişme turizm kaynaklı. Turizm sektöründe işler iyi gitmiyor. Bu yüzden, turizmin ödemeler dengesine katkısı görece zayıflayabilir. Buna rağmen yıllık cari açığın 65 milyarın altında kalacağı neredeyse kesin gibi görünüyor.
Kuşkusuz açığın düzeyini, daha çok, ekonominin yılın kalan döneminde ne ölçüde canlı seyredeceği belirleyecek. Ancak mevcut koşullar ve gidişat değişmediği takdirde, cari açığın kesinlikle 65 milyar doların altında kalacağını, hatta 60 milyar sınırının bile altına inilebileceğini söylemek pek yanlış olmaz.