İngiliz bağımsız kamu yayın kuruluşu (ki gerçekten bağımsız) BBC Dünya Servisi'nce yaptırılan bir kamuoyu araştırmasına göre halk, hükümetlerin ekonomiyi canlandırmaya yönelik yürüttükleri harcama artırıcı politikalara destek veriyor. BBC alan araştırmasını, uluslararası kamuoyu yoklama şirketi GlobeScan ile Maryland Üniversitesi'ndeki Uluslararası Siyasi Eğilimler Programı'na, Haziran ve Ağustos 2009 ayları arasında yaptırdı.
BBC'nin araştırması 20 ülkede, 22 bin kişinin katılımıyla gerçekleştirildi. Araştırma kapsamındaki bu ülkelerin 13'ünde katılımcıların yüzde 60'ı, ekonomiyi canlandırmak için hükümetin daha fazla harcama yapmasını istedi. Bunun yanında ankete katılanların yüzde 67'si, hükümetlerinin ulusal ekonomi üzerindeki denetimlerinin artmasının gerekli olduğu yönünde düşünce belirtiler.
Ülke ekonomi kültüründe, özel sektörü ve girişimciliği temel alan Amerika Birleşik Devletleri'nde bile, araştırmaya katılanların yarısı devletin ekonomide etkin rol oynamasına taraftar. Buna karşın şu ana kadar yapılan müdahaleleri katılımcılar yeterli bulmuyorlar. Sorulara yanıt verenlerin yüzde 44'ü, hükümetlerinin krize gösterdiği tepkiden tatmin olmadıklarını belirtmişler.
Çalışmanın ilginç sonuçlarından birisi de 20 ülkede araştırmaya katılanların yüzde 46'sının, kriz karşısında Başkan Barack Obama ve ABD hükümetinin yürüttüğü politikaları tatminkar bulmaları.
Maliye politikasının bir aracı olarak uygulanan harcama politikasından memnun olanlar, iş bankacılık sektörüne yardım yapılmasına geldiğinde farklı tavır takınıyor. Bankalara yardım yapılmasına karşı çıkıyorlar. Amerikalılar'ın yüzde 60'ından fazlası, Almanlar'ın yüzde 70'i finansal sektöre yardım edilmesine karşı. Bu konuda İngilizler farklı bir tutum sergiliyorlar. İngilizler'in çoğu ülkelerinde hükümetin finansal sektöre yaptığı müdahalelerden memnun.
Hükümetlerin ve merkez bankalarının, krizi önlemeye yönelik attıkları adımlar arasında banka kurtarma operasyonlarına gitmeleri, belki de yaptıkları en önemli müdahale iken, bu adımın, farklı ülkelerin yurttaşlarınca benimsenmemesi, tam aksine kimi ülkelerde sert karşı çıkışlara neden olması, bana göre araştırmanın önemli sonuçlarından birisi. Hükümetler ve finans sektörünün üst düzey yöneticileri bu sonucu doğru analiz etmek durumundalar.
Ülke halklarının ekonomiyi canlandırmaya yönelik harcamaları hoş karşılamaları bizim gibi bu tür harcamaları seven siyasetçilerin yoğun olduğu ülkelerde, devletin ekonomiye müdahalesi açısından ellerini güçlendirmektedir. Ancak araştırmaya konu olan ya da olmayan fakat krizden ciddi olarak etkilenen tüm ülkelerde bütçe açıkları tavan yapmış durumda. Hükümetler hangi gelirle hangi harcamaları yapacakları konusunda kara kara düşünmekte.
Bu hükümetler arasında bizim hükümetimiz de var. 2009 yılı bütçe açığının 63 milyar TL olmasının beklendiği ülkemizde, hangi kaynakla ekonomiyi canlandıracak devlet harcaması yapılacak? İş gene finansman noktasına geliyor. Yani bankalara. Bundan dolayı bankaları eleştirirken dikkat etmek zorundayız. Bu şikayeti ve eleştiriyi sıradan yurttaş üst noktalara çekebilir. Ancak diğer kesimlerin bunu yapmasının gereği yoktur.