Geçeniki yazımda Chicago dolaylarındaki bir pizzacıdan söz ediyordum. Nick Sarillo, inşaat işçiliğinden baba mesleği pizzacılığa girmiş ve milyoner olmuş birisi. Farklı bir "kurum kültürü" yaratmış. Bu kurum kültürünü yaratan ilke ve değerlerinden beşini aktarmıştım; bu yazımda ilkeleri aktarmaya devam edeceğim.
6-Danışman, düşündüğünüzden daha faydalı olabilir
"Bana konuştuklarında, "kontrol, kontrol, kontrol" dediklerinde kendimi Mars'ta sanıyordum. İşler bir şekilde yürüyordu. Ben, sıradan birisiydim. Eğer ben yapabiliyorsam, herkes yapabilir diye düşünüyordum" diyor Nick Sarillo. Ancak uzman bilgisine de ihtiyacı olduğunu görmüş ve danışmanlardan yardım almış. Yönetim sistemlerini düzenlenmişler. Restorandaki eleman devir hızı %185'ten % 20'ye inmiş.
7-Olumsuzlukları olumluya çevirmekte güven ortamı önemlidir
Nick, "güvenli alan" diye bir sistemi uygulamaya koymuş. Bu sistemle çok zor konular bile kolaylıkla konuşulabiliyor. Bu sistemi oluşturan bazı kurallar var. Örneğin kurallardan birisi şöyle: Konuşmalar duygulara veya spekülasyonlara değil, verilere dayanmalıdır. Bir başka kural, her şey açık-seçik konuşulmalıdır. Bu sistem sayesinde organizasyonda güven ortamı oluşturulmuş.
8- "Neden", "ne" ve "nasıl"dan daha önemlidir
Sarillo, insanlara ne yapmaları gerektiğini söylemekten hoşlanmıyor. "Özellikle yeni gençlik emir almaktan hoşlanmıyor. Emretmek yerine, onlara durumu anlatmak ve de onların gereken seçimi yapmalarını sağlamak en iyisi" diyor. Bunu yapabilmek için kişilere güvenmek gerekiyor. Buna karşılık kişiler de yöneticiye güvenmeliler.
9-İzlemeden güvenmek, soruna davetiye çıkarmaktır
Nick'in yaratmaya çalıştığı kurum kültürü, "Güven ve izle" (trust and track) ilkesi üstüne dayanıyor. Ancak bu ilkeyi uygularken, sadece güven kısmını göz önüne alması ve izlemeyi göz ardı etmesi Nick'in başına dert açmış.
Ve acı gerçekler
Nick, ilk restoranını 1995 yılında Crystal Lake, ikinci restoranını 2005 yılında Elgin şehrinde açmış. Satışları yıllık 7 milyon dolara ulaşmış. Ancak ikinci restoran Nick'i zora sokmuş. Çünkü belki de her girişimcinin yaptığı bir hatayı yapmış. Ölçeği biraz büyük tutmuş. İlk restoran 325 metrekare imiş ve 150 oturma yeri varmış. İkincisini ise 350 oturma yeri olan 835 metrekarelik bir alana kurmuş. Bu proje, 5 milyon dolarlık bir proje imiş. Bunun için bankadan kredi almış.
İşler Nick'in tahmin ettiği gibi gitmemiş. Elgin'de 80 bin kişilik yeni yerleşim projelerinin gerçekleşeceğini tahmin ediliyormuş, ama olmamış. Ve restoranların olduğu bölgede işsizlik artınca insanlar dışarda yemek yeme adetlerini bırakmaya başlamışlar. Bunun üzerine Nick "Pazartesi ve salı günü pizzalar yarı fiyatına" promosyonunu başlatmış. Nick "Her ne kadar elimizde para kalmasa da çark dönüyordu" diyor. Ancak çarkın nasıl döndüğünün Nick daha sonra farkına varmış.
2011 yılının başında mali durumuna bakması için bir danışman getirmiş. Danışman, bilançoya bakınca durumun vahametini görmüş. Aşırı borçlanma ile "borç/özsermaye oranı" nın 3'ün üstüne çıktığını göstermiş (Bu oranın 1'in altında olması tavsiye edilir). Sonunda 2011 yılının eylül ayında bıçak kemiğe dayanmış. Nick, müşterilerine bir mektup yazıp durumu anlatmış. "Eğer önümüzdeki dört haftada satışlarımızda bir artış olmazsa restoranları kapatacağız" demiş. Sadık müşteriler imdadına yetişmiş.
Nick, "Eylül ayı satış raporunu duvarıma astım, hala saklıyorum" diyor. İlk hafta Elgin'deki restoranda %105, Crystal Lake'dekinde %110 artış olmuş. İkinci ve üçüncü hafta % 90 ve % 85'lik artışları görmüşler. Beşinci haftada satışlar normale dönmüş. Bu dört haftalık satışlar Nick'e can suyu olmuş. Nick'in gemisi yüzüyor. Merak edenler sitesini ziyaret edebilir. (http://www.nickspizzapub.com/). Ancak sanırım Türkiye'ye ev servisi yok (!)
Sonuç
Kurum kültürü önemli bir şey. Nick, işletmesinde farklı bir kültür yaratmış. Ancak çarkın sürekli dönmesinde yönetim biliminin tüm kurallarına uymak ve özellikle de mali yapıyı sağlam tutmak gerekiyor.
NOT:Sağlıklı, mutlu ve umut dolu; doğruların yazıldığı ve konuşulduğu bir yıl dilerim.