Fenerbahçe'nin borsaya açılmasının kulübe faturası 190 milyon dolar
20 Şubat 2004'te Sportif AŞ'nin yüzde 15'ini halka arz eden Fenerbahçe'nin, bugüne kadar ödediği 26 milyon dolarlık temettü tutarı ve birleşmek için bulmak zorunda kalacağı 156 milyon dolar ve bunun finansmanını da dikkate aldığımızda işin Fenerbahçe'ye faturası 190 milyon dola ulaşıyor. Yani halka arz gelirinin tam 6.3 katı kadar bir zarardan bahsediyoruz.
Trabzonspor da çağrı yapacak
Trabzonspor Yönetim Kurulu da, TS Sportif'teki halka açık hisselerin satın alınması için Sermaye Piyasası mevzuatı uyarınca hesaplanacak asgari fiyattan ''gönüllü çağrı'' yapmaya karar verdi ve borsaya aşağıdaki açıklamayı gönderdi.
''Bağlı ortaklıklarımızdan Trabzonspor Sportif Yatırım ve Ticaret AŞ'nin (TS Sportif), şirketimizden olan alacaklarının kısmen veya tamamen ödenmesi maksadıyla profesyonel futbol takımımızın alt yapılarıyla birlikte tespit edilecek değer üzerinden TS Sportif'e satılmasına, bu satış işleminden sonra Trabzonspor futbol faaliyetlerinin TS Sportif bünyesinde yapılandırılmasına ve/veya Trabzonspor Futbol İşletmeciliği Ticaret AŞ ile TS Sportif'in birleştirilmesine, TS Sportif'in ana sözleşmesinin ilgili maddelerinin bu yapılandırma çerçevesinde tadil edilmesine, bu işlemler öncesinde, TS Sportif'teki halka açık hisselerin satın alınması için Sermaye Piyasası mevzuatı uyarınca hesaplanacak olan asgari fiyattan gönüllü çağrı yapılmasına, bu çağrı işlemi için gerekli olan finansmanın temini için finans kuruluşlarıyla görüşmelere başlanılmasına ve bu çağrıya aracılık edecek olan aracı kurumun tespit edilmesine oy birliği ile karar verilmiştir."
Trabzonspor'a birleşme için 120 milyon TL lazım
Trabzonspor 2005 yılında en son halka arza giden kulüp olmasına karşın, Fenerbahçe ve Galatasaray örneklerini hiç incelememiş, uyarıları hiç dikkate almamış olacak ki, aynı hataları tekrar ederek, tamamen yanlış bir şirket ve halka arz modeliyle borsaya açıldı ve hisselerinin %25'ini 24 milyon dolarlık bir gelir karşılığında halka arz etti. Ancak 2005'ten 2008 yılına kadar geçen süre içinde halka arz gelirinin %45'ine karşılık gelen bir tutarı, yani 10.8 milyon doları kulüp dışına temettü ödemesi yaptı. Bugün borsaya kote hisseleri geri almak için Trabzonspor halka arz gelirinin tam 5 katı bir tutara yani 120.5 milyon dolara ihtiyacı var.
Sportif AŞ'lerin temettü performansları göz kamaştırıyor
Aşağıdaki tablo kulüplerimizin halka arz ve şirketleşme modellerinin rakamlara yansımış halini ifade ediyor.
Dört kulübümüzün halka arz gelirleri toplamı aşağıdaki tablodan da görülebileceği üzere 88.6 milyon dolar. Bugüne kadar bu kulüplerimizin dağıttıkları brüt temettü tutarı ise 345 milyon dolara yükselirken; bu temettülerden kulüp dışına çıkan kısım 78.6 milyon dolar. Yani bu tutar, kulüplerimizin 103.3 milyon dolarlık halka arz gelirlerinin %76.09'unu oluşturuyor. Daha somut ifadeyle kulüplerimiz elde ettikleri halka arz gelirinin yüzde yetmiş altısını tekrar yatırımcıya iade etmiş durumdalar.
Kulüplerimizin halka arz ve temettü durumları
Sportif A.Ş İlk halka arz oranı (%) 21.01.2011 itibariyle halka açıklık oranı (%) Halka arz gelirleri (Bin USD) 2009 yılına kadar dağıtılan brüt temettü (Bin USD) Halka arzdan bu yana üçüncü kişilere ödenen toplam tutar (Bin USD) Kulüp dışına yapılan tem. ödemelerinin halka arz gelirine oranı (%) 21.01.2011 itibariyle piyasa değeri (Bin USD) Kulüplerin bugünkü piyasa değerleri üzerinden Sportif AŞ&Futbol AŞ birleşmesi için bulmaları gereken min. kaynak tutarı (Bin USD)
Beşiktaş 16 34 28.528 1.549 465 3,37 306.317 Gerek Yok
Galatasaray 15 17 20.799 107.974 41.500 199,53 480.504 Birleşti.Gerek Yok
Fenerbahçe 15 15 30.030 192.165 25.800 85,91 1.041.002 156.150
Trabzonspor 25 25 24.000 43.540 10.885 45,35 481.812 120.500
Toplam 103.357 345.228 78.650 76,09 276.650
Bugün Sportif AŞ'lerin Futbol AŞ'lerle birleştirilebilmesi için Sportif AŞ'lerin cari piyasa değerleri baz alındığında;
Fenerbahçe'nin 156 milyon dolar, Trabzonspor'un da 120 milyon dolar kaynağa ihtiyacı bulunuyor.
Yani Sportif AŞ'lerden kurtulabilmenin yolu 2 kulüp için minimum toplam 276 milyon dolar kaynak bulmaktan geçiyor. Gelir ağırlıklı model ve yüksek temettü ödeme temelli modeli seçen Fenerbahçe ve Trabzonspor'un toplam halka arz gelirlerinin 54 milyon dolar olduğu dikkate alındığında; bu iki kulübün birleşme için ihtiyaç duydukları kaynak tutarı halka arz gelirlerin tam 1.76 katına ulaşıyor.
Sonuç
Bugün Beşiktaş'ın dışındaki diğer üç kulübün Fenerbahçe, Galatasaray ve Trabzonspor'un yanlış şirketleşme ve halka arz modeli, onların aktiflerini giderek eritiyor. Bu sürdürülebilir bir durum değildir. Çünkü bu olumsuzluk süreç içinde bu kulüplerin rekabet güçlerini de negatif olarak etkileyebilecektir. Bunu çok iyi bildikleri için ilk olarak Galatasaray harekete geçti ve borsada işlem gören hisselerin bir miktarını alarak Futbol AŞ ile Sportif AŞ'yi birleştirdi. Bu sayede Sportif AŞ salt gelir ağırlıklı bir şirket olmaktan kurtulup, kulübün giderlerini de bünyesine almış oldu. Bu nedenle artık Sportif AŞ her sene milyon dolarlara ulaşan temettü ödemesi gerçekleştiremeyecek.
Şimdi sıra Fenerbahçe ve Trabzonspor aynı yolu izlemeye çalışıyor. Böylece, gelirlerin ve giderlerin bir arada olduğu Futbol AŞ modeline dönmek için çaba harcıyorlar. Bunun için de kaynak arıyorlar. Ancak görünen o ki, bu kulüplerimizin bugün içinde bulundukları finansal durum da buna pek olanak vermiyor. Ancak başka bir çıkış yolu da bulunmuyor. Aksi halde dertten kurtulabilmek için kulüplerimizin bu şirketlerin sözleşmeyle belirlenen ömürlerinin bitmesini beklemeleri(!) gerekecek.