Kriz tanımayanlar

IBM, McDonald's, Diageo, Unilever, Rolls-Royce... Gitgide etkisini artıran ekonomik krize rağmen, formunu koruyan Avrupalı ve ABD'li şirketlerden bazıları. Borsada tarihlerinin en yüksek seviyelerine ulaşan bu şirketlerin sırrı ne?

Finans krizinin etkileri reel ekonomiye yansıyor; batı ekonomileri resesyon tehdidi altında; hatta Çin ekonomisi bile bu olumsuz gelişmelerden payını almaya başladı. Tüm bu olumsuz gelişmelere rağmen,Avrupalı ve ABD'li bazı büyük şirketler, formlarının doruğuna ulaşıyor, borsada rekor üzerine rekor kırıyorlar. IBM, McDonald's, Unilever, General Mills, Visa, BAT, Philip Morris, Diageo, Rolls-Royce bu şirketlerden bazıları.

Daha ilgi çekici artışlar da var.

Örneğin ABD'li petrol şirketi Cabot'un hisseleri 2011 başından bu yana yüzde 126 oranına değer kazandı.

Dünya genelinde tanınan UGG markasının sahibi ABD'li Deckers Outdoor'un hisse değeri son bir yıl içinde yüzde 34 oranında arttı. ABD'li şirketin son on yıl içindeki hisse değeri artışı ise tam yüzde 8 bin 300 oldu. Bu artışta en büyük rol senede 10 milyon adet satış rakamına ulaşan UGG botlar.

Peki konjonktürün tam tersine hareket eden bu şirketlerin sırrı ne?

Le Monde gazetesine göre bu şirketlerin başarısı dört temel unsura dayanıyor:

1. Ağır top olmanın gücü: Küresel anlamda yaşanan karmaşadan paçasını kurtaranların başında çok uluslu şirketler geliyor. Bu şirketler 2008-2009 krizini fırsat bilerek hem masraflarını kıstılar, hem de yükselen pazarlarda güç kazanmayı başardılar. Bugün de bu stratejinin meyvelerini topluyorlar. 14 bira markasına sahip olan AB Inbev'in her bir markasının yıllık satışı 1 milyar doları aşıyor. Satışların bu boyuta ulaşmasındaki en büyük etken Çinli ve Brezilyalı müşteriler. 

2. Direnme gücüne sahip ürünler: Başarılı şirketlerin büyük bir bölümü krizden etkilenmeyen ürün ve hizmet sunanlar. Tütün sektörü bu sıralamanın başında geliyor. Gelişmiş ülkelerde sigara kullananların sayısı azalsa da, tütün şirketleri bu farkı hem fiyat artışı, hem de gelişmekte olan pazarlarda tüketimin  artması ile dengeliyorlar.  Krize rağmen büyümeye devam eden bir diğer sektör sağlık ve sağlık sigortası. Havacılık da büyümeye devam eden sektörler arasında.

3. Uygun fiyatlı olmak: Bazı markalar krizde daha hızlı büyüdü. Bunun nedeni ise ürünlerinin kriz dönemlerine uygun; tüketicilerin ulaşabileceği fiyatlarda olmasıydı. McDonald's da bunlardan birisi. Hatta Unilever veya General Mills de bu kategoriye giren şirketler arasında.

4. ABD pazarında olmak: ABD pazarı, borç krizinin yaşandığı Avrupa pazarına kıyasla daha sağlıklı bir görünüm sergiliyor. Son üç ay içinde ABD'li grupların satış rakamları batı Avrupa'ya oranla iki kat daha hızlı bir artış kaydetti. Genel anlamda Avrupalı şirketlerin karları düşerken, ABD'li şirketlerin karı ortalama yüzde 22 seviyesinde artış kaydetti.

Akıllı telefon satışlarına patlama

Sektörlere bakacak olursak, krizden kesinlikle etkilenmeyen ürünlerin başında akıllı telefonlar geliyor. Öyle ki, akıllı telefonların yavaş yavaş fotoğraf makineleri, müzik setleri ve GPS'lerin yerini almaya başladığını söylemek mümkün. Akıllı telefonlar dünya genelinde mobil pazarın dörtte birini; gelişmiş ekonomilerde ise dörtte üçünü temsil ediyor. 2011 yılında dünya genelinde akıllı telefon satışları 450 milyon adede ulaştı. 2011'in son çeyreğinde satışlar yüzde 42 oranında artış kaydetti. Panasonic 2012 yılında Avrupa'ya özel yeni bir seri çıkaracağını açıkladı. Sharp, geçtiğimiz Ekim ortasında yeni serisini piyasaya sundu. Samsung, Çinli ZTE, Tayvanlı HTC de pazardan hızla pay alan  markalardan bazıları.

Otomotivde izlenen yavaşlama Alman devlerini etkilemedi

Her ne kadar küresel anlamda otomotiv piyasalarında yavaşlama izlense de, dev Alman markaları bu durumdan pek etkilenmiş gibi görünmüyorlar. BMW, Mercedes ve özellikle de Audi satışları yükselmeye devam ediyor. 2011 yılının 11 ayında Audi satışları bir önceki yıla oranla yüzde 19 artarak  1,19 milyona ulaştı. Aynı dönemde Mercedes satışları  1,13 milyon; BMW satışları ise 1,5 milyon adet oldu. Audi'nin hedefi 2015'te satışlarını 1,5 milyona, 2020'de ise 2 milyona yükseltmek. Audi'nin satışları rakiplerinden çok daha hızlı bir artış gösteriyor. Audi'nin kasım satışları yüzde 28 artış kaydederken, Mercedes satışlarında artış yüzde 8.9, BMW'de ise yüzde 7.7 oldu. Audi satışlarındaki artışın temel nedeni Çin'den gelen talep. Audi'nin Çin pazarı satışları geçtiğimiz sene yüzde 69 oranında artış kaydetti.

Spor sektörü yılda yüzde 3.7 büyüyecek

Bu arada PricewaterhouseCoopers tarafından gerçekleştirilen son araştırma, spor sektörünün kriz tanımadan büyümeye devam eden sektörlerden biri olduğunu ortaya koyuyor.

Spor sektörüne, bilet satışları, sponsorluk, medya gelirleri, promosyon ürünleri satışlarından elde edilen gelirleri dahil eden araştırmaya göre, 2011-2015 yılları arasında sektörde beklenen yıllık büyüme oranı yüzde 3.7. Bu kapsamda, sektör boyutunun 2015 yılına kadar 145,3 milyar dolara ulaşması bekleniyor. Spor malzemeleri bu rakama dahil değil.

Araştırmada dikkat çekilen bir diğer konu da, sektörün büyürken, aynı zamanda küreselleşmeye de devam edeceği. Brezilya, Rusya, Hindistan ve Çin'den oluşan BRIC ekonomilerinin 2011-2015 yılları arasında her yıl ortalama yüzde 4.5 oranında büyümelerinin beklenmesi, spor sektörünün büyümesindeki en önemli unsurların başında geliyor.