Türk bankacılık sektörünün kullandırdığı kredilerin yarıdan fazlasının, tüketici ve girişimci sayısı ve genel ekonomik faaliyet kapasitesi ile de bağlantılı olarak İstanbul ve Ankara olmak üzere iki ile açıldığı belirlendi. İstanbul, toplam kredi hacminde açık ara önde giderken, kişi başına düşen ortalama kredi miktarında ise Ankara’nın ardından ikinci sırada yer alıyor.
Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) verilerine göre, bankaların haziran sonu itibarıyla takipteki alacaklar da dahil 10 trilyon lirayı aşan toplam kredi hacminin yüzde 37,7 oranındaki 3 trilyon 786,5 milyar liralık bölümünün borçlusu, İstanbul’da oturanlar. Ancak İstanbul’un toplam kredilerdeki payının giderek düştüğü de görülüyor.
71 ile dörtte bir
Toplam kredi hacminde İstanbul’u 1 trilyon 411,2 milyar lira ve yüzde 14 payla Ankara izliyor. Buna göre toplam kredilerin yüzde 51,7 ile yarıdan fazlası iki ile kullandırılmış durumda. Bu iki il dışında 1 trilyon liranın üzerinde kredi hacmi olan il bulunmuyor. Üçüncü sıradaki İzmir 521,7 milyar lira ile toplamda yüzde 5,2 pay alıyor.
Daha sonra yüzde 3,7 payla Antalya, yüzde 3 payla Bursa ve Gaziantep, yüzde 2,5 payla Kocaeli, yüzde 2 payla Adana, yüzde 1,8’le Konya ve yüzde 1,6 payla Denizli geliyor. İlk on sıradaki illerin toplam kredi bakiyesi 7 trilyon 494,5 milyar liraya, bunun toplamdaki payı da yüzde 74,6’ya ulaşıyor. Kalan 71 ile kullandırılmış kredilerin toplam bakiyesi ise 2 trilyon 557,9 milyar lira ile toplam hacmin dörtte birini oluşturuyor.
Kişi başına kredide Ankara
Haziran 2023 sonu itibarıyla kişi başına düşen ortalama nakdi kredi borcunda ise Ankara 193 bin 279 TL ile birinci sırada yer alıyor. Bu bazda Ankara’yı 181 bin 513 lira ile İstanbul, 113 bin 486 lira ile Denizli izliyor. Daha sonra kişi başına ortalama 105 bin 983 lira ile Antalya, 99 bin 512 lira ile Gaziantep, 91 bin 953 lira ile Kocaeli, 88 bin 37 lira ile İzmir, 82 bin 391 lira ile Muğla, 71 bin 72 lira ile Bursa ve 63 bin 466 lira ile Adana geliyor.
Kişi başına düşen ortalama kredi miktarının en düşük olduğu iller ise 14 bin 593 lira ile Muş, 14 bin 729 lira ile Ağrı, 15 bin 409 lira ile Hakkâri, 15 bin 629 lira ile Bingöl ve 17 bin 122 lira ile Şırnak. Kişi başına ortalama kredi borç bakiyesi Van, Bitlis, Şanlıurfa, Kilis ve Bayburt illerinde de 17-23 bin lira arasında değişiyor. En hızlı kredi büyümesi Zonguldak’ta İlk altı ayda miktar bazında en fazla kredi genişlemesi, toplam kredi hacmiyle orantılı olarak net 841,7 milyar lira ile İstanbul’da yaşandı.
Bu ili net 280,6 milyar liralık artışla Ankara, net 126,9 milyar liralık büyüme ile İzmir izledi. Daha sonra 93,2 milyar liralık net kredi artışı ile Antalya ve 80,4 milyar lira artışla Gaziantep geldi. Oransal bazda en hızlı artış ise yüzde 60,4’le, toplam kredi hacminde küçük paya sahip illerden Zonguldak’ta gerçekleşti. Yine küçük kredi portföyüne sahip illerden Çankırı, Ardahan, Kilis, Şanlıurfa, Osmaniye, Burdur da ilk altı ayda yüzde 50’nin üzerinde kredi büyümesi yaşayan diğer illeri oluşturdu.
Tüm şubelerin üçte biri İstanbul’da
Haziran sonu itibarıyla ülke genelinde sayıları 10 bin 963 olan banka şubelerinin 3 bin 42 ile neredeyse üçte biri İstanbul’da hizmet veriyor. Şube sayısında bu ili 1.008 ile Ankara, 710 ile İzmir, 424 ile Antalya, 410 şube ile Bursa izliyor. Konya 267, Kocaeli 253, Adana 247, Mersin 204, Muğla 182 adetle en çok banka şubesi bulunan ilk on il arasında. En az şube bulunan iller ise sadece 8 adetle Bayburt, 10 adetle Kilis, 13 adetle Tunceli ve Ardahan, 15 adetle Iğdır, 16 adetle Bingöl ve Hakkâri, 16 adetle Muş, 20 adetle Gümüşhane ve 21 adetle Siirt.
Şube başına en az nüfusta da İstanbul
Ülke yurttaşlarının yaklaşık beşte birinin yaşadığı İstanbul, en fazla banka şubesine sahip olduğu için kalabalık nüfusuna rağmen aynı zamanda şube başına düşen nüfusu en az olan il. Nüfusu 16 milyona yaklaşan İstanbul’da banka şubesi başına 5 bin 207 kişi düşüyor. Şube başına düşen nüfusun azlığına göre İstanbul’u 5 bin 298 kişi ile Artvin, 5 bin 610 kişi ile Muğla, 5 bin 701 kişi ile Ankara, 6 bin 141 kişi ile Çankırı, 6 bin 178 kişi ile Antalya, 6 bin 233 kişi ile İzmir, 6 bin 434 kişi ile Tunceli, 6 bin 913 kişi ile Rize ve 6 bin 955 kişi ile Kastamonu izliyor.