Kredi gelişmeleri

Murat YÜLEK KÜRESEL BAKIŞ myulek@aya.yale.edu

Ekonominin reel tarafında üç önemli trendle karşı karşıyayız. Birincisi; sanayi üretimi hızla toparlanıyor (ancak büyüme 2009'daki gerilemenin kaybını karşılamıyor).  İkincisi; cari açıkta  hızlı bir genişleme yaşıyoruz. Üçüncüsü; hem toplam TÜFE  (ve ÜFE) sepetinde hem de çekirdek enflasyonda son iki aydır gerileme yaşıyoruz. Yani ödemeler dengesi tarafı hariç makro seviyedeki haberler iyi.

Kredi tarafındaki gelişmeler reel genişlemeyi teyid ediyor. 2009 yılının son çeyreğine kadar gerileyip reel olarak negatif seviyelere inen kredi hacmi büyümesi o dönemden itibaren hızlı artışını sürdürüyor. Bu ayın başında toplam kredi hacmi artışı nominal (yani enflasyondan arındırılmamış) olarak 12 ay öncesine göre yüzde 30 arttı. Tüketici kredilerindeki artış nisbeten düşük  nisbeten ancak yüzde 20'lerin üzerindeki rakam yine de hızlı büyümeye işaret ediyor. Yani hem tüketici hem de işletmeler tarafında artan kredi talebi ile karşı karşıyayız.

Kredi talebindeki artış ilk çeyrek GSYİH büyüme rakamlarına da paralel. Dahası, ikinci çeyrekde de büyüme performansının devam edeceğini gösteriyor. 2008 yılının dördüncü çeyreğinden itibaren ekonomik aktiviteye oranla gerilemeye başlayan kredi hacmi 2009'un son döneminden itibaren tekrar yükselmeye başladı.

Kredi hacminde reel aktivitedekindan daha hızlı seyreden  büyüme, aynı zamanda da talep tarafındaki artışın ve dolayısıyla cari dengedeki bozulmanın da devam edeceğini de ima ediyor. Bunlardan birincisi, gerilemeye yüz tutal çekirdek enfalsyonun tekrar yükselme trendine girebileceğinin habercisi. Öte yandan, Mayıs ayında nisbeten hız kesen cari açığın hazirandan itibaren mayıs öncesi trendine dönmesi muhtemel.

Bunlara karşılık işletmelerin ekonomik durum hakkındaki algılarını gösteren reel kesim güven endeksi  Mayıs ve Haziran aylarında  geriledi. Alt kalemlere bakıldığında toplam sipariş miktarı ve özellikle ihracat siparişlerinin gerilediği görülüyor.  Yani, üçüncü çeyrekte üretim tarafındaki momentumun kaybedilmesi ihtimali var.

Sonuç olarak, kredilerdeki hızlı yükselme trendi bir taraftan ekonomik aktivitenin toparlandığını ve ikinci çeyrekde de bunun devam edeceğine işaret ederken, cari denge ve enflasyon açısından iyi haber değil.

Tüm yazılarını göster