Son yıllarda artan kredi kullanımı hem konutta hem de otomobilde ciddi boyutlara ulaştı. Her ne kadar son bir yılda bu yükseliş yavaşlamış olsa da krediye talep sürüyor. Özellikle bireysel kredilerin yanında KOBİ'lere verilen krediler, neredeyse ekonomiye can veriyor. Krediler nedeniyle bireylerin veya işletmelerin bankalarla ilişkileri sigorta nedeni ile zaman zaman sorunlara yol açabiliyordu. Nedeni ise çok basit. Kişi veya kurumlar kredi almak istiyorsa belli ki paraya ihtiyaçları var. Bunun üzerine bir de sigorta primi her zaman kredi alanı rahatsız etmiştir. Çünkü o sırada kredi alan hedefe kilitlenmiş, bir an evvel krediyi alıp işini halletmek istemesi çok doğal. O sırada o para gereksiz bir harcama olarak görülüyor.
Kredi ilişkileri sırasında bankaların kendilerini korumak için yapılmasını istedikleri sigortalara kimse bir şey diyemez belki. Çünkü bir otomobil veya konut için banka kredi verecekse bunlara gelecek zararları da sigorta sistemine devretmek istenmesi normal. Otomobil çalınabilir, ev yıkılabilir bile.. Allah korusun, sonrasında bunlar kredi ile alınmışlarsa bu bireylerin bankaya olan yükümlülüklerini yerine getirmelerin ne kadar zor olduğunu söylemeye gerek bile yok. Bu durumda sigorta yaptırmış olanın kafası rahat, çünkü sigorta şirketi kalan borcun bankaya ödenmesini sağlıyor.
Özetle söylemek gerekirse, ben bir ev aldım. Kredi alırken de sigorta yaptırdım. Allah korusun, benim başıma bir şey geldi. Kredi geri ödenmez ise banka eve veya otomobile el koyuyor. Varisler ise zor durumda kalıyor. Fakat sigorta varsa sigorta şirketi kalan primleri varisler adına bankaya ödüyor ve ev veya otomobil varislerin oluyor.
Şimdi gel de böyle bir olası riski kredi alırken kişiye anlat. Tabii ki çok zor bir durum. Biz, pek ileriyi düşünerek bir şey yapmıyoruz. Şirketlerin aldıkları kredi sırasında ise yapılan sigortaların bu işletmelere çoğu zaman hayat verdiğinin birçok örneğini ben biliyorum.
Şimdi yeni bir yasa hazırlanıyormuş. Burada tüketici korunacakmış. Yani sigorta yaptırması engellenecekmiş. Geçtiğimiz haftalarda Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, Tüketici Kanun taslağının ayrıntılarını gazetecilere anlattı. Bunların içerisinde sigorta ile ilgili müjde (!) ise kredi verilmesinin, sigorta yaptırılması şartına bağlanamayacak olması. Yaptırılan hayat sigortaları konusunda da taslakta maddelerin olduğu kamuoyuna yansıdı.
Hayat sigortalarının çoğu zaman hayat kurtardığını söylemem gerekir. Hayat sigortalarındaki hasar ödeme rakamlarına bakmak yeterli. Bankaların kredi verirken sigorta şartına değil belki ama bankanın istediği sigortanın kişi ve kurumlarca istenilen bir sigorta aracı kurumundan yaptırılmasına olanak sağlanmalı. Banka "şu teminatlarda bir sigorta yapılması gerekiyor" demeli. Ve tüketiciye bunun istenilen yerden yapabileceğinin söylenmesi yeterli bence.
Bakanlığın ve tüketici derneklerinin, kredi verilirken sigorta yaptırılmasının önüne geçmek için çaba sarf etmelerini ve bunu bir de tüketiciyi korumak adına yapmaları gerçekten çok vahim. Tüketiciyi düşünenlerin gerçekten sigorta yaptırılması için teşvik etmeleri gerekiyor. Bu kanun bu şekilde çıktığında bu kedileri almış ve sonunda bankanın icra takibine uğramış tüketicileri bulup tüketici derneklerine götüren olursa ne olacak?
Bankalar zorunlu sigortaları zaten yapmalı. "Hayat sigortaları" konusunda ise tüketicinin zaten bir zorunluluğu yoktu. Fakat bu konuda tüketici uyarılıp, sigortanın önemi anlatılmalı ve istenilen yerden yaptırılmasının önü açılmalı. Bence, tüketici böyle korunur.